Ινστιτούτο Οικογενειακής Έρευνας

Ινστιτούτο Οικογενειακής Έρευνας

10 εκπληκτικά ευρήματα για την κοινή επιμέλεια μετά το διαζύγιο ή το χωρισμό

από Linda Nielsen

Πηγή: https://ifstudies.org/blog/10-surprising-findings-on-shared-parenting-after-divorce-or-separation?fbclid=IwAR0XMs_w5-XNE0Mn5hIG_mgRUpVZXF8LEjDdDviqLSV4JS-cl_2PJXCX4CI

Ποιο είναι το πιο ωφέλιμο πρόγραμμα γονικής μέριμνας για τα παιδιά μετά το χωρισμό ή το διαζύγιο των γονιών τους; Είναι καλύτερα τα παιδιά να ζουν πρωτίστως ή αποκλειστικά με έναν γονέα υπό τη μόνη φυσική τους επιμέλεια (SPC) και να περνούν διαφορετικό χρόνο με τον άλλο γονέα τους; Ή είναι καλύτερα τα αποτελέσματά τους όταν ζουν με κάθε γονέα τουλάχιστον το 35% του χρόνου σε μια κοινή επιμέλεια / κοινή γονική μέριμνα (JPC); Επιπλέον, είναι η κοινή επιμέλεια ευεργετική όταν οι γονείς έχουν υψηλές, συνεχιζόμενες συγκρούσεις;

Για να απαντηθούν αυτές οι ερωτήσεις, εξετάστηκαν 54 μελέτες που συνέκριναν τα αποτελέσματα των παιδιών σε κοινές και μοναδικές φυσικές οικογένειες ανεξάρτητες από το οικογενειακό εισόδημα και τη γονική σύγκρουση. Σε μια άλλη πρόσφατη μελέτη, εξετάστηκαν όλες οι μελέτες που συνέκριναν τα επίπεδα σύγκρουσης και την ποιότητα των σχέσεων συν-γονέων μεταξύ των δύο ομάδων γονέων. Δέκα ευρήματα προέκυψαν από την έρευνά αυτή, πολλά από τα οποία αμφισβητούν τις κοινές πεποιθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε αποφάσεις επιμέλειας που συχνά δεν είναι προς το συμφέρον των παιδιών.

1. Στις 54 μελέτες που διεξήχθησαν παρουσιάστηκαν καταστάσεις στις οποίες τα παιδιά χρειάζονταν προστασία από έναν καταχρηστικό ή αμελή γονέα ακόμη και πριν οι γονείς τους χωριστούν– τα παιδιά σε οικογένειες κοινής γονικής μέριμνας είχαν καλύτερα αποτελέσματα από τα παιδιά σε αποκλειστικές οικογένειες αποκλειστικής επιμέλειας. Τα μέτρα ποιοτικής εξέλιξης των παιδιών περιλάμβαναν: ακαδημαϊκά επιτεύγματα, συναισθηματική υγεία (άγχος, κατάθλιψη, αυτοεκτίμηση, ικανοποίηση ζωής), προβλήματα συμπεριφοράς (εγκληματικότητα, σχολική κακή συμπεριφορά, εκφοβισμός, ναρκωτικά, αλκοόλ, κάπνισμα), σωματική υγεία και ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος και σχέσεις με γονείς, παππούς και παππούδες.
2. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά στις οικογένειες συνεπιμέλειας έχουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά των οικογενειών αποκλειστικής επιμέλειας. Το να μοιράζεσαι έναν χρόνο γονικής μέριμνας δεν εξασθενεί τους δεσμούς των μικρών παιδιών με τους δύο γονείς.
3. Όταν συνυπολογίστηκε το επίπεδο της γονικής σύγκρουσης, τα παιδιά της συνεπιμέλειας είχαν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα σε πολλά μέτρα καλύτερης εξέλιξης βίου. Η υψηλή σύγκρουση δεν υπερέβη τα οφέλη που συνδέονται με την κοινή γονική μέριμνα, επομένως τα καλύτερα αποτελέσματα των παιδιών συνεπιμέλειας δεν μπορούν να αποδοθούν σε χαμηλότερες γονικές συγκρούσεις.
4. Ακόμη και όταν το οικογενειακό εισόδημα συνυπολογίστηκε, τα παιδιά της συνεπιμέλειας είχαν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Επιπλέον, οι γονείς με κοινή επιμέλεια δεν ήταν σημαντικά πλουσιότεροι από τους γονείς αποκλειστικής επιμέλειας.
5. Οι γονείς της συνεπιμέλειας γενικά δεν είχαν καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους ή σημαντικά λιγότερες συγκρούσεις από τους γονείς αποκλειστικής επιμέλειας. Τα οφέλη της συνεπιμέλειας δεν μπορούν να αποδοθούν σε μειωμένες συγκρούσεις γονέων.
6. Οι περισσότεροι γονείς σε συνεπιμέλεια δεν συμφωνούν αμοιβαία ή οικειοθελώς με το σχέδιο. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ένας γονέας αντιτάχθηκε αρχικά στο σχέδιο και συμβιβάστηκε ως αποτέλεσμα νομικών διαπραγματεύσεων, διαμεσολάβησης ή δικαστικών αποφάσεων. Ωστόσο, σε αυτές τις μελέτες, τα παιδιά υπό συνεπιμέλεια είχαν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα από τα παιδιά αποκλειστικής επιμέλειας.
7. Όταν τα παιδιά εκτίθενται σε υψηλές, συνεχιζόμενες συγκρούσεις μεταξύ των γονιών τους, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής σύγκρουσης, δεν έχουν χειρότερα αποτελέσματα σε περιπτώσεις συνεπιμέλειας συγκριτικά με αυτές της αποκλειστικής επιμέλειας. Η συμμετοχή σε υψηλές, συνεχιζόμενες συγκρούσεις είναι πιο επιζήμια για τα παιδιά σε αποκλειστική επιμέλεια από ό, τι στις οικογένειες με συνεπιμέλεια.
8. Η διατήρηση ισχυρών σχέσεων και με τους δύο γονείς ζώντας σε οικογένειες κοινής επιμέλειας φαίνεται να αντισταθμίζει τη ζημιά της υψηλής γονικής σύγκρουσης και της κακής συντρόφου. Παρόλο που η κοινή επιμέλεια δεν βελτιώνει ιδιαίτερα το άγχος που προκύπτει από τη σύγκρουση, φαίνεται όμως να μειώνει το την κατάθλιψη των παιδιών.
9. Οι γονείς της συνεπιμέλειας είναι πιο πιθανό να έχουν ανεξάρτητες, απομακρυσμένες και «παράλληλες» σχέσεις γονέων από ότι έχουν σχέσεις «συν-γονέων» όπου συνεργάζονται στενά, επικοινωνούν συχνά, αλληλεπιδρούν τακτικά, συντονίζουν τους κανόνες και τις ρουτίνες του νοικοκυριού ή προσπαθούν να γονείς με το ίδιο στυλ γονικής μέριμνας.
10. Καμία μελέτη δεν έδειξε ότι τα παιδιά των οποίων οι γονείς βρίσκονται σε υψηλή νομική σύγκρουση ή που μεταφέρουν τη διαφορά επιμέλειας στο δικαστήριο έχουν χειρότερα αποτελέσματα από τα παιδιά των οποίων οι γονείς έχουν λιγότερη νομική σύγκρουση και καμία ακρόαση επιμέλειας

Τα παραπάνω ευρήματα αντικρούουν έναν αριθμό δημοφιλών μύθων σχετικά με την αποκλειστική επιμέλεια.

Ένα από τα πολλά παραδείγματα είναι μια μελέτη του 2013 από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, η οποία αναφέρθηκε σε δεκάδες μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο με τρομακτικά πρωτοσέλιδα όπως: «Η διανυκτέρευση μακριά από τη μαμά εξασθενεί τους δεσμούς των βρεφών». Στο επίσημο δελτίο τύπου, οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη τους πρέπει να καθοδηγεί τις αποφάσεις των δικαστών σχετικά με την επιμέλεια παιδιών κάτω των τεσσάρων ετών. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η μελέτη δεν ισχύει καθόλου για τον γενικό πληθυσμό. Οι συμμετέχοντες ήταν φτωχοί, κακώς μορφωμένοι, μη λευκοί γονείς που δεν είχαν ποτέ παντρευτεί ή ζήσουν μαζί, είχαν υψηλά ποσοστά φυλάκισης, κατάχρησης ναρκωτικών και βίας και είχαν παιδιά με πολλούς συντρόφους. Επιπλέον, δεν υπήρχαν σαφείς σχέσεις μεταξύ διανυκτέρευσης και προσκόλλησης των παιδιών στις μητέρες τους.

Η κριτική μου για 54 μελέτες σχετικά με την κοινή γονική μέριμνα διαπιστώνει ότι, ανεξάρτητα από τη γονική σύγκρουση και το οικογενειακό εισόδημα, τα παιδιά σε κοινές οικογένειες φυσικής επιμέλειας – με εξαίρεση τις καταστάσεις όπου τα παιδιά χρειάζονται προστασία από έναν καταχρηστικό ή αμελή γονέα – έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε μια ποικιλία μέτρων της ευημερίας από ό, τι τα παιδιά που βρίσκονται υπό αποκλειστική επιμέλεια. Η γνώση και η κατανόηση αυτών των ευρημάτων μάς επιτρέπουν να διαλύσουμε μερικούς από τους μύθους σχετικά με την αποκλειστική επιμέλεια, ώστε να μπορούμε να εξυπηρετούμε καλύτερα τα συμφέροντα των εκατομμυρίων παιδιών των οποίων οι γονείς δεν ζουν πλέον μαζί.

Η Δρ. Linda Nielsen είναι καθηγήτρια Εφηβικής και Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο WakeForest. Έχει γράψει πολλά άρθρα σχετικά με την έρευνα γονικής μέριμνας και καλείται συχνά να μοιραστεί την έρευνα της με νομοθετικές επιτροπές και επαγγελματίες του οικογενειακού δικαστηρίου.