Ως κορυφαίος οργανισμός παγκοσμίως αφιερωμένος στη μελέτη της κοινής ανατροφής των παιδιών από τους δύο τους γονείς και των βέλτιστων συμφερόντων τους μετά τον χωρισμό των γονέων, το Διεθνές Συμβούλιο Κοινής Ανατροφής ολοκλήρωσε το Έκτο Διεθνές Συνέδριο για την Κοινή Ανατροφή, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στις 5-7 Μαΐου 2023.
Οι στόχοι του Συμβουλίου είναι, πρώτον, η προώθηση της επιστημονικής γνώσης για τις ανάγκες και το βέλτιστο συμφέρον των τέκνων των οποίων οι γονείς ζουν χωριστά, και δεύτερον, η διατύπωση τεκμηριωμένων συστάσεων σχετικά με τη νομική, δικαστική και πρακτική εφαρμογή της κοινής ανατροφής των παιδιών. Το Συμβούλιο έχει συγκεντρώσει μια μεγάλη βάση δεδομένων νέων ερευνών σχετικά με τις επιδόσεις του παιδιού και της οικογένειας στο πλαίσιο της κοινής ανατροφής και επιδιώκει να ενσωματώσει αυτή την επιστημονική γνώση στο οικογενειακό δίκαιο και την επαγγελματική πρακτική. Το κύριο επίτευγμά μας, στο τέλος καθενός από τα έξι διεθνή συνέδριά μας μέχρι σήμερα, ήταν η δημοσίευση μιας σειράς συναινετικών δηλώσεων σχετικά με την κοινή ανατροφή των παιδιών και το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών.
Αυτό που είναι μοναδικό για το Συμβούλιο είναι ότι συγκεντρώνει τρεις διακριτές ομάδες σε διάλογο: κορυφαίους επιστήμονες στον τομέα της κοινής γονικής μέριμνας που είναι σε θέση να μοιραστούν την τρέχουσα έρευνά τους, κορυφαίους επαγγελματίες νομικής και ψυχικής υγείας παιδιών και οικογένειας που ειδικεύονται στον τομέα του χωρισμού γονέων και είναι σε θέση να μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές για τα παιδιά και τις οικογένειες τους, και μέλη της κοινωνίας των πολιτών που συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική της μεταρρύθμισης του δικαίου για την καθιέρωση της κοινής γονικής μέριμνας ως θεμέλιο του οικογενειακού δικαίου. Είμαστε επίσης μοναδικοί όσον αφορά τη διεθνή εμβέλεια του οργανισμού μας. Φέτος προσελκύσαμε στο διεθνές μας συνέδριο, 200 διαδικτυακούς και αντιπροσώπους από 34 χώρες αυτοπροσώπως.
Το έκτο διεθνές συνέδριο ήταν το πιο επιτυχημένο μέχρι σήμερα όσον αφορά τον αριθμό και το ευρύ φάσμα των παρουσιάσεων που αποτυπώθηκαν. Συνολικά, προσφέραμε 74 παρουσιάσεις ολομέλειας, εργαστηρίων, πάνελ και στρογγυλής τραπέζης, με πάνω από 100 ομιλητές. Το θέμα του συνεδρίου μας ήταν «Νέα Παραδείγματα: Πρόοδοι στην Έρευνα και την Πρακτική για την Κοινή Ανατροφή». Τα επιμέρους θέματα μας περιελάμβαναν: Διεθνείς συγκρίσεις στο Κοινό Γονικό Δίκαιο, Βέλτιστες Πρακτικές στη Δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά και την οικογένεια, Βέλτιστες πρακτικές στην παρέμβαση ψυχικής υγείας, φιλική προς το παιδί και την οικογένεια, εμπειρίες παιδιών και οικογενειών που επηρεάζονται από την ενδοοικογενειακή βία και τη γονική αποξένωση και την υπέρβαση εμποδίων στην καθιέρωση της Κοινής Ανατροφής στο Δίκαιο. Κατά την ανάπτυξη συμπερασμάτων σε σχέση με καθένα από αυτά τα επιμέρους θέματα, ζητήσαμε τη βοήθεια των προέδρων και των συντονιστών των συνεδριών του εργαστηρίου στο συνέδριο, καθώς και όλων των εισηγητών της ολομέλειας.
Τα συμπεράσματα του έκτου διεθνούς συνεδρίου για την κοινή γονική μέριμνα είναι τα εξής:
- Επιβεβαιώσαμε το κύριο συμπέρασμα από το πρώτο μας διεθνές συνέδριο: Υπάρχει κοινή αντίληψη ότι ούτε τα κατά διακριτικά συμφέροντα του προτύπου του παιδιού ούτε οι εντολές αποκλειστικής επιμέλειας ή κύριας διαμονής εξυπηρετούν τις ανάγκες των παιδιών και των οικογενειών που έχουν διαζευχθεί. Υπάρχει κοινή αντίληψη ότι η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας είναι μια βιώσιμη κατανομή γονικής μέριμνας μετά το διαζύγιο, η οποία είναι η βέλτιστη για την ανάπτυξη και την ευημερία του παιδιού, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών γονέων υψηλής σύγκρουσης. Ο κοινός χρόνος γονικής μέριμνας που απαιτείται για την επίτευξη της ευημερίας και των θετικών αποτελεσμάτων στο παιδί είναι τουλάχιστον το ένα τρίτο με κάθε γονέα, με πρόσθετα οφέλη που συγκεντρώνονται έως και με ίσο (50-50) χρόνο γονικής μέριμνας, συμπεριλαμβανομένων και των δύο ημερών της εβδομάδας (ρουτίνα) και Σαββατοκύριακο (ελεύθερος) χρόνος.
- Επαναβεβαιώσαμε το κύριο συμπέρασμα από το δεύτερο διεθνές μας συνέδριο: «Καθώς η κοινή γονική μέριμνα περιλαμβάνει τόσο την κοινή γονική εξουσία (λήψη αποφάσεων) όσο και τη γονική ευθύνη για την καθημερινή ανατροφή και ευημερία των παιδιών, μεταξύ γονέων, σύμφωνα με την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης των παιδιών, υπάρχει κοινή αντίληψη ότι η νομική εφαρμογή της από κοινού ανατροφής των παιδιών, συμπεριλαμβανομένης τόσο της ανάληψης κοινών ευθυνών όσο και του τεκμηρίου των κοινών δικαιωμάτων όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών από γονείς που ζουν μαζί ή χωριστά, θα κατοχυρωθεί νομικά.»
- Ενισχύσαμε το κύριο συμπέρασμα από το τρίτο διεθνές μας συνέδριο: Με βάση τα τρέχοντα ερευνητικά στοιχεία, οι κοινωνικοί επιστήμονες μπορούν πλέον να προτείνουν με σιγουριά την υιοθέτηση της κοινής γονικής μέριμνας στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Η προσέγγιση της κοινής γονικής μέριμνας εμπεριέχει πλέον αρκετά στοιχεία ότι το βάρος της απόδειξης πρέπει να βαρύνει εκείνους που αντιτίθενται σε αυτή και όχι αυτούς που την προωθούν.
- Επιβεβαιώσαμε την κύρια σύσταση από την τέταρτη διεθνή μας διάσκεψη, καλώντας την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τις κυβερνήσεις και τις επαγγελματικές ενώσεις να προσδιορίσουν την κοινή γονική μέριμνα ως θεμελιώδες δικαίωμα του παιδιού. Επιβεβαιώσαμε περαιτέρω ότι απαιτείται ένας αντίστοιχος Χάρτης Ευθυνών για τις Ανάγκες των Παιδιών στη διαδικασία του Αποχωρισμού και του Διαζυγίου και ότι η κοινή γονική ευθύνη συνάδει περισσότερο με μια προσέγγιση ευθύνης προς τις ανάγκες για το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού. Υπάρχει κοινή αντίληψη ότι είναι ευθύνη των κοινωνικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων κοινωνικής πρόνοιας, των δικαστηρίων, των διοικητικών αρχών και των νομοθετικών οργάνων, να υποστηρίζουν τους γονείς στην κοινή τους ευθύνη για την αντιμετώπιση των αναγκών των παιδιών τους στη διαδικασία του χωρισμού και του διαζυγίου.
- Υπάρχει κοινή αντίληψη ότι η έλλειψη ευθύνης και η έλλειψη λογοδοσίας των κοινωνικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων και ιδιωτικών ιδρυμάτων κοινωνικής πρόνοιας, των δικαστηρίων, των διοικητικών αρχών και των νομοθετικών οργάνων, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που διακυβεύει την ευημερία των παιδιών χωρισμού και διαζυγίου και των οικογενειών τους, και απαιτούνται επειγόντως ισχυρές δομές λογοδοσίας που οφείλουν άμεσα να δημιουργηθούν.
- Ταυτόχρονα, υπήρξε κοινή αντίληψη ότι οι γονείς φέρουν την ευθύνη για την πρόκληση προβλημάτων όπως η γονική αποξένωση και οι ψυχολογικές διαταραχές στα παιδιά. Οι γονείς και οι επαγγελματίες θα πρέπει να έχουν επίγνωση σχετικά με τα στυλ προσκόλλησης και είναι ζωτικής σημασίας οι κινητήριες πεποιθήσεις των γονέων και η επαγγελματική υποστήριξη, έτσι ώστε να σπάσει ο διαγενεακός κύκλος τέτοιων επιβλαβών οικογενειακών προτύπων και δυναμικών.
- Επιβεβαιώσαμε τα κύρια συμπεράσματα από το πέμπτο διεθνές μας συνέδριο: Η κοινή γονική μέριμνα είναι μια βιώσιμη διευθέτηση γονικής μέριμνας μετά το διαζύγιο, ενώ είναι η βέλτιστη για την ανάπτυξη και την ευημερία του παιδιού, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών γονέων υψηλής σύγκρουσης. Η από κοινού γονική μέριμνα χρησιμεύει ως προπύργιο κατά της πρωτογενούς οικογενειακής βίας και, ως εκ τούτου, υποστηρίζουμε ένα μαχητό τεκμήριο κοινής γονικής μέριμνας σε αμφισβητούμενες περιπτώσεις επιμέλειας παιδιών και υποστηρίζουμε την κοινή ανατροφή ως το θεμέλιο της μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου. Ταυτόχρονα, υπάρχει κοινή αντίληψη ότι η από κοινού γονική μέριμνα είναι η βέλτιστη ρύθμιση για την πλειοψηφία των παιδιών και των οικογενειών, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών με έντονες συγκρούσεις, αλλά όχι για καταστάσεις τεκμηριωμένης οικογενειακής βίας και κακοποίησης παιδιών. Υποστηρίζουμε έτσι ένα μαχητό νομικό τεκμήριο κατά της κοινής γονικής μέριμνας σε υποθέσεις οικογενειακής βίας.
- Προέκυψε κοινή αντίληψη ότι η αντιμετώπιση του ζητήματος της ενδοοικογενειακής βίας σε περιπτώσεις χωρισμού και διαζυγίου και η αντιμετώπιση της αποξένωσης των γονέων μετά τον χωρισμό και το διαζύγιο, δεν αποτελούν αμοιβαία αποκλειστικές προσπάθειες. Η αναγνώριση της γονικής αποξένωσης ως μορφής ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί μέρος της συλλογικής μας ευθύνης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε όλες τις μορφές της. Όλες οι προσπάθειες πόλωσης της ανάγκης αντιμετώπισης της αποξένωσης των γονέων από τη μια πλευρά και άλλων μορφών ενδοοικογενειακής βίας από την άλλη, θέτουν σε κίνδυνο τα παιδιά και τα μέλη της οικογένειας.
- Η επίσημη και άτυπη κοινωνική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ευημερία των παιδιών, των γονέων και των οικογενειών που υφίστανται χωρισμό και διαζύγιο, αλλά και για την επιτυχία των κοινών γονικών ρυθμίσεων. Ο ρόλος του κοινωνικού κεφαλαίου στη βοήθεια των παιδιών και των οικογενειών στη μετάβασή τους σε κοινές ρυθμίσεις ανατροφής δεν μπορεί να υποτιμηθεί.
