Παρέμβαση Πανεπιστημιακών Γυναικών για τη Συνεπιμέλεια

Παρέμβαση γυναικών-επιστημόνων για τη συνεπιμέλεια: Σχετικά με τη μητρότητα και τον φεμινισμό

Ως πανεπιστημιακοί και επιστήμονες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που διδάσκουμε και ερευνούμε στον ευρύτερο χώρο της ψυχολογίας, των νευροεπιστημών, της ιατρικής, της κοινωνιολογίας, της εκπαίδευσης, αλλά και των σπουδών φύλου επιθυμούμε να συμμετέχουμε στο δημόσιο διάλογο που έχει ανοίξει σχετικά με το θέμα της συνεπιμέλειας των παιδιών μετά από το διαζύγιο ή τη διακοπή συμβίωσης των γονέων τους.

Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που ένας από τους δύο γονείς είναι αποδεδειγμένα βίαιος, κακοποιητικός ή αμελής, η συνεπιμέλεια και ο ίσος χρόνος των παιδιών με τους δύο γονείς είναι μια κατάσταση από την οποία κερδίζουν όλοι. Τα οφέλη της συνεπιμέλειας για τα παιδιά και τους πατεράδες έχουν ήδη παρουσιαστεί στο δημόσιο διάλογο εκτεταμένα.

Σκοπός μας στη συγκεκριμένη παρέμβαση είναι να επικοινωνήσουμε τα επιστημονικά ευρήματα που καταδεικνύουν πώς η συνεπιμέλεια υποστηρίζει όλα αυτά για τα οποία πάλεψε το κίνημα του φεμινισμού εδώ και πολλές δεκαετίες: την αυτενέργεια, την ελευθερία, και ισοτιμία των γυναικών. Οι λόγοι, λοιπόν, για τους οποίους η συνεπιμέλεια είναι η προτιμότερη επιλογή για τις μητέρες παιδιών όλων των ηλικιών  είναι οι εξής (βιβλιογραφία που υποστηρίζει τις παρακάτω θέσεις βρίσκεται στον σύνδεσμο: …….):

• Η αποφυγή του κινδύνου εμφάνισης ψυχικής εξουθένωσης λόγω έλλειψης ελεύθερου χρόνου. Το σύνδρομο της εξουθένωσης  αποτελεί μια κατάσταση  στρες και υπερκόπωσης με σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.
• Η δυνατότητα διεκδίκησης υψηλότερων θέσεων εργασιακά, οικονομικών απολαβών, κοινωνικής και επαγγελματικής καταξίωσης και άρα αυτονομίας και αυτενέργειας.
• Η δημιουργία νέων φιλικών, ερωτικών και συντροφικών σχέσεων, έχοντας τον απαραίτητο χρόνο και ενέργεια που αυτές απαιτούν. Είναι γνωστό ότι η ευημερία των γονέων συνδέεται με την ευημερία των παιδιών τους.
• Η προαγωγή της σχέσης πατέρα-παιδιού, η οποία μπορεί να συνεισφέρει στην ανατροφή υγιών, ικανών και χαρούμενων παιδιών. Επίσης, η αποφυγή του συνδρόμου της γονικής αποξένωσης, το οποίο μπορεί να προκαλέσει τραυματικές εμπειρίες στο παιδί που μπορεί να το επηρεάζουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η ευημερία του παιδιού είναι σίγουρα μέσα στις επιδιώξεις κάθε μητέρας.
• Η μείωση των διενέξεων και της αντιδικίας, εφόσον οι δύο γονείς αναγκάζονται να συνεργαστούν πριν και μετά τον χωρισμό με στόχο την ευημερία των παιδιών τους. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, χάρη στην προαγωγή της συνεπιμέλειας προτρέπονται οι γονείς, αντί να προσφεύγουν στα δικαστήρια, να προσφεύγουν στους ειδικούς: διαμεσολαβητές, επιστήμονες ψυχικής υγείας κ.τ.λ. Με τη βοήθεια των ειδικών, η συνεργασία στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι εφικτή.
• Η μείωση του στίγματος εξαιτίας του διαζυγίου και της διεκδίκησης της επιμέλειας από τον έναν από τους δύο γονείς. Συχνά σε δίκες για την επιμέλεια, ο ένας από τους δύο γονείς καλείται να αποδείξει την αθωότητά του και την καταλληλότητά του ως γονέας, κατόπιν κατηγοριών από τον άλλο γονέα. Μερικές φορές, ανεξαρτήτως φύλου, αυτές οι κατηγορίες είναι βάσιμες, άλλες φορές όμως είναι συκοφαντικές.

Συμπερασματικά, με βάση τα επιστημονικά ευρήματα η συνεπιμέλεια είναι προς το συμφέρον τόσο των παιδιών όσο και των δύο γονέων.  Η ανατροφή μίας νέας γενιάς παιδιών που πιστεύουν στην ισότητα των δύο φύλων μέσα από το παράδειγμα της συνεργασίας των δύο γονέων και της συνεπιμέλειας θα έπρεπε να είναι ο κύριος στόχος του φεμινιστικού κινήματος της εποχής μας. Αυτό θα έπρεπε να προασπίζουν και οι μητέρες των παιδιών.

Πηγές 

Hanna D. (2019). Shared Parenting in the Modern Family from a Feminist View, Journal of Interdisciplinary Sciences, 3(2), 36-54.

Deborah Cameron, Φεμινισμός, 2018, Μετάφραση Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης  2020, https://www.cup.gr/book/feminismos/

Halla, M. (2015). Do joint custody laws improve family well-being? IZA World of Labor, 147. Retrieved from https://wol.iza.org/articles/do-joint-custody-laws-improve- family-well-being.

Haselschwerdt, M. L., Hardesty, J. L., & Hans, J. D. (2011). The effects of domestic violence allegations on custody evaluators’ recommendations. Journal of Interpersonal Violence 26(8), 1694-1719.

Maslach, C., & Leiter, M. P.  (2016). Understanding the burnout experience: Recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15, 103-111.

Maslach, C., & Leiter, M. P.  (1997).  The truth about burnout.  San Francisco, CA:  Jossey-Bass.

21. Mikolajczak & I. Roskam, Parental burnout: Moving the focus from children to parents New Dir Child Adolesc Dev 2020 Oct 21. doi: 10.1002/cad.20376.

Lamb, M. E. (2010). How do fathers influence children’s development? Let me count the ways. In M. E. Lamb (Ed.).The role of the father in child development(pp. 1–26). New York: John Wiley & Sons Inc.

Lamb, M. E., & Lewis, C. (2010). The development and significance of father-child relationships in two-parent families. In M. E. Lamb (Ed.).The role of the father in child development(p. 94–153). John Wiley & Sons Inc.

Gardner, R. A.  (2002). The Denial of Parental Alienation Syndrome (PAS) Also Harms Women. The American Journal of Family Therapy, 30(3),191-202.

Gardner, R. A. (2002). Parental Alienation Syndrome vs. Parental Alienation: Which Diagnosis Should Evaluators Use in Child-Custody Litigation? The American Journal of Family Therapy, 30(2), 101-123.

Rolle et al Front. Psychol., (2019) Father Involvement and Cognitive Development in Early and Middle Childhood: A Systematic Review, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02405

https://www.dailyindependent.com/opinion/forum-shared-parenting-law-having-a-positive-effect-on- domestic-violence/article_dc94c6ee-d653-11e9-af23-77c5fa97c921.html

Harman, J. J., Kruk, E., Hines D.A. (2018) Parental alienating behaviors: An unacknowledged form of family violence. Psychological Bulletin 144 (12): 1275-1299

Braver, S. L. & Lamb, M. E. (2018). Shared parenting after parental separation: the views of 12 experts, Journal of Divorce & Remarriage, 59: 372-387

Υπογραφές (εώς τώρα αλφαβητικά) 

1. Αργυρώ Βατάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
2. Αλεξία Barrable, Λέκτορας, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών,  Πανεπιστήμιο  Dundee, Σκωτία, Ηνωμένο Βασίλειο
3. Αγγελική Γαζή, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
4. Ελεάννα Γαλανάκη, Επ. Καθηγήτρια, Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
5. Ευγενία Γεωργάκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τομέας Κοινωνικής και Κλινικής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
6. Χριστίνα Δάλλα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νευροεπιστήμονας.
7. Μαρία Δασκολιά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
8. Κλεοπάτρα Διακογιώργη, Επίκουρη Καθηγήτρια, ΤΕΠΕΚΕ, Πανεπιστήμιο Πατρών.
9. Ελένη Λυπουρλή, Λέκτορας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
10. Άννα Μαντόγλου, Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
11. Ελβίρα Μασούρα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
12. Ελένη Μότσιου, Επίκουρη Καθηγήτρια, ΠΤΠΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
13. Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, Επίκουρη Καθηγήτρια, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
14. Nτόνα Παπαστυλιανού, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
15. Μυρτάνη Πιερή, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστημών Ζωής και Υγείας, Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
16. Ελένη Σαλαβού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
17. Μαριάννα Σιδηροπούλου, Ψυχολόγος- ψυχαναλύτρια, υποψήφια διδάκτωρ School of Business and Informatics, Department of Organisational Psychology, Birkbeck, University of London, Ηνωμένο Βασίλειο.
18. Αλεξάνδρα Σολδάτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής, Β´ Παιδιατρική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
19. Λουκία Ταξιτάρη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Institute of Computational Linguistics, Centro Nazionale delle Ricerche, Pisa, Ιταλία.
20. Ειρήνη Τοπαλίδου, Aνώτερη ερευνήτρια (Senior scientist), Τμήμα Βιοχημείας, Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, Σιάτλ, Η.Π.Α.
21. Άννα Κ. Τουλουμάκου, Πανεπιστημιακή Υπότροφος, Τμήμα Ψυχολογίας Πάντειο Πανεπιστήμιο, Επ. Συνεργάτιδα Κέντρο SKOPE, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
22. Μαριαλενα Τριβέλλα, Ερευνήτρια, Τμήμα Καρδιαγγειακης Ιατρικης, Πανεπιστημιο της Οξφορδης, Ηνωμενο Βασιλειο.
23. Αναστασία Τσαμπαρλή, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.