Νομολογία ΕΔΔΑ / παραβιάσεις άρθρου 8 Ε.Σ.Δ.Α.
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Ε.Δ.Δ.Α.( Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ) επί του άρθρου 8 της Ε.Σ.Δ.Α. ( Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ), που κατοχυρώνει το δικαίωμα γονικής μέριμνας και επικοινωνίας γονέα – τέκνου :
1) στην υπόθεση Φουρκιώτης κατά Ελλάδος της 16.6.2016 κρίθηκε ότι : το κράτος έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα με τα παιδιά του α) επιβλέποντας την εκτέλεση της απόφασης του δικαστηρίου, αναφορικά με το πρόγραμμα επικοινωνίας και β) προβλέποντας αποτελεσματικά ένδικα μέσα, για τη καταγγελία της ανεπαρκούς προστασίας του δικαιώματός επικοινωνίας,
2) στην υπόθεση Κοσμοπούλου κατά Ελλάδος της 5.2.2004 κρίθηκε ότι : οι εθνικές αρχές έχουν υποχρέωση λήψης κατάλληλων μέτρων, δηλαδή πρόβλεψης κανονιστικού πλαισίου και μηχανισμού εκδίκασης και εκτέλεσης, για να εξασφαλισθεί η επανασύνδεση γονέα και τέκνου, τούτο ισχύει δε έστω και εάν η σχέση μεταξύ των γονέων έχει διακοπεί ή υπάρχουν διενέξεις τους όσον αφορά την επικοινωνία και την κατοικία του παιδιού
3) στην υπόθεση A.V. κατά Σλοβενίας της 09.04.2019 κρίθηκε ότι : τα δικαστήρια και οι κοινωνικές υπηρεσίες οφείλουν να βρουν τρόπους, ώστε να ξεπεραστεί η άρνηση των ανηλίκων παιδιών για επικοινωνία με τον πατέρα και να εξοικειωθούν με αυτόν, αλλιώς δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους από το άρθρο 8 της Ε.Σ.Δ.Α. για προστασία του δικαιώματος στην οικογενειακή ζωή,
4) στην υπόθεση Giorgioni κατά Ιταλίας της 15.9.2016 κρίθηκε ότι : τα δικαστήρια οφείλουν να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρουν τους οικογενειακούς δεσμούς, ανεξάρτητα από την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των χωρισμένων γονέων, ενώ η πρόβλεψη στερεότυπων μέτρων, όπως η παρακολούθηση της οικογένειας από τις κοινωνικές υπηρεσίες για την επιβολή του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα, δεν επαρκούν,
5) στην υπόθεση Strumia κατά Ιταλίας της 23.6.2016 κρίθηκε ότι : παραβιάζεται το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή όταν υφίσταται α) αδυναμία επικοινωνίας για 7 ολόκληρα χρόνια του πατέρα με την ανήλικη κόρη του, παρά την έκδοση πολλών δικαστικών αποφάσεων για την επικοινωνία, εξαιτίας άρνησης της μητέρας και β) αδυναμία των εθνικών δικαστηρίων να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα, που να επιτρέπουν την διατήρηση των δεσμών πατέρα και κόρης, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό στη μητέρα να στρέψει το παιδί εναντίον του πατέρα του,
6) στην υπόθεση Kacper Nowakowski κατά Πολωνίας της 10.01.2017 κρίθηκε ότι : τα εθνικά δικαστήρια πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την ένταση της αντιδικίας μεταξύ των γονέων και τις καταγγελίες του πατέρα για παρεμπόδιση της επικοινωνίας του από τη μητέρα, ώστε να εκδίδουν αποφάσεις που διευκολύνουν στην πράξη την επικοινωνία και να μην την ακυρώνουν ή παρεμποδίζουν, όπως με την υποχρεωτική παρουσία της μητέρας, αλλιώς υφίσταται παραβίαση του άρθρου 8 της Ε.Σ.Δ.Α.
7) στην υπόθεση Kurpinger κατά Γερμανίας της 15.1.2015 κρίθηκε ότι : η παράλειψη αποτελεσματικών μέτρων για την εκτέλεση της απόφασης ασφαλιστικών μέτρων για την επικοινωνία του πατέρα με το τέκνο συνιστά παραβίαση του άρθρου 8 της Ε.Σ.Δ.Α.
8 ) στην υπόθεση Nechay κατά Ρωσίας της 25-5-2021 κρίθηκε ότι : η επικοινωνία πατέρα με το τέκνο του μόνον 12 ώρες ετησίως, σε άλλη χώρα, αποκλειστικά στην κατοικία της μητέρας και με παρουσία της, συνιστά παραβίαση του άρθρου 8 της Ε.Σ.Δ.Α. περί σεβασμού της οικογενειακής ζωής.
9) στην υπόθεση Αναγνωστάκης κ.α. κατά Ελλάδας της 23.09.2021, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το χρονικό διάστημα που είχε παρέλθει στην παρούσα υπόθεση επικοινωνίας γονέα με παιδί (ανω των 5 ετων), δεν μπορούσε να θεωρηθεί εύλογο. Το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ) μιας και σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει πάντα ο κίνδυνος η οποιαδήποτε διαδικαστική καθυστέρηση να έχει ως αποτέλεσμα τον de facto καθορισμό του ζητήματος.
10) στην υπόθεση Tsikakis κατά Γερμανίας της 10.2.2011, η υπόθεση αφορούσε διαδικασίες αναγνώρισης πατρότητας. Το ΕΔΔΑ σημειώνει ότι δεδομένης της παρελκυστικής τακτικής της μητέρας το Εφετείο δεν έλαβε μέτρα να επισπεύσει τη διαδικασία. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι η ταχύτητα ήταν αναγκαία στη συγκεκριμένη περίπτωση λόγω της ανεπανόρθωτης συνέπειας που το πέρασμα του χρόνου μπορεί να προκαλέσει στη σχέση μεταξύ παιδιού και γονέα και το Στρασβούργο θεώρησε ότι τα γερμανικά δικαστήρια δεν επέδειξαν την απαιτούμενη επιμέλεια.
11) στην υπόθεση Manuello και Nevi κατά Ιταλίας της 20.01.2015, η υπόθεση αφορούσε την αδυναμία των προσφευγόντων να επικοινωνήσουν με την εγγονή τους, αφενός λόγω της μη εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων που καθόρισαν την επικοινωνία και αφετέρου λόγω της δικαστικής απόφασης για την αναστολή της. Το Στρασβούργο έκρινε ότι η απαγόρευση γης επικοινωνίας μεταξύ των παππούδων και της εγγονής τους ήταν ένα μέτρο, που οι αρχές είχαν το δικαίωμα να λάβουν αφού το παιδί έφερε το ότι είχε κακοποιηθεί από τον πατέρα του από σεξουαλική παρενόχληση. Ωστόσο, ενώ ήταν απαραίτητη η επίδειξη ιδιαίτερης προσοχής όταν συντρέχουν καταστάσεις τέτοιου είδους προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την προστασία του παιδιού, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι αρχές δεν είχαν προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την προστασία των οικογενειακών δεσμών μεταξύ των παππούδων και της εγγονής τους, δεδομένου ότι οι παππούδες της πατρικής πλευράς δεν είχαν δει την εγγονή τους για δώδεκα περίπου χρόνια παραβιάζοντας το άρθρο 8.
12) στην υπόθεση Solarino κατά Ιταλίας της 09-02-2017, καταγγελία μητέρας για σεξουαλική κακοποίηση της κόρης τους από τον πατέρα της. Μέχρι να ερευνηθεί η καταγγελία ανεστάλη δικαστικά η επικοινωνία του πατέρα με το παιδί του. Δεν απεδείχθη η καταγγελθείσα σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι συνιστά προσβολή του δικαιώματος του προσφεύγοντα πατέρα στην οικογενειακή του ζωή η παρεμπόδιση και αναστολή της επικοινωνίας του με το παιδί του. Παραβίαση του άρθρου 8.
13) στην υπόθεση Αναγνωστάκης κατά Ελλάδας (281) 2021 της 23.09.2021, καταδίκη της Ελλάδας για παραβίαση του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αφού κρίθηκε ότι σε υποθέσεις επικοινωνίας γονέα παιδιού, τα Κράτη έχουν αυξημένη υποχρέωση επαγρύπνησης και συντόμευσης της διαδικασίας, προκειμένου να εκδικάζονται οι υποθέσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα, καθώς η δικονομική καθυστέρηση δύναται να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα και καταστάσεις. Στη συγκεκριμένη απόφαση κρίθηκε ότι η περίοδος άνω των πέντε ετών για την ολοκλήρωση όλων των βημάτων έως τον Άρειο Πάγο συμπεριλαμβανομένων και των Ασφαλιστικών Μέτρων είναι υπερβολική και εν προκειμένω παραβιάστηκε το δικαίωμα στην προστασία της οικογενειακής ζωής.(άρθρο 8) Η απόφαση αυτή αφορά και στο μείζον θέμα των καθυστερήσεων τόσο στην έκδοση αποφάσεων, αλλά και εξαιτίας των αναβολών που προκαλούν οι διάδικοι. Προκύπτει δε η σημασία της προστασίας του δικαιώματος κάθε παιδιού στην ανατροφή και από τους δύο γονείς στη ζωή. … περισσότερα εδώ
Συγκέντρωση – Επεξεργασία : Μάριος Κουρεμπής