Η καταστροφική επίδραση της γονικής αποξένωσης στα παιδιά

Η καταστροφική επίδραση της γονικής αποξένωσης στα παιδιά.

Θυμός, ενοχές, θλίψη, αποσύνδεση και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

27 Δεκεμβρίου 2021 |  από την Tyler Woods

Μετάφραση από Ζαχαράτο Ιωάννη

 

Η γονική αποξένωση είναι μια μορφή παιδικής κακοποίησης που μόλις αρχίζουμε να αναγνωρίζουμε. Από τεχνική άποψη, είναι όταν ένα παιδί ευθυγραμμίζεται με τον έναν γονέα και απορρίπτει τον άλλο γονέα του για λόγους που δεν δικαιολογούνται. Σύμφωνα με το The Parental Alienation Study Group, τουλάχιστον 3,9 εκατομμύρια παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι «μέτρια έως σοβαρά» αποξενωμένα από έναν γονέα. Με άλλα λόγια, υπάρχουν τρεις φορές περισσότερα αποξενωμένα παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες από παιδιά με αυτισμό.

Αυτός είναι, προφανώς, ένας συγκλονιστικός αριθμός. Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις της γονικής αποξένωσης στα παιδιά; Αυτό ήταν το ερώτημα μιας μελέτης που διεξήχθη από τις ψυχολόγους Caitlin Bentley και Mandy Matthewson από το Πανεπιστήμιο της Τασμανίας.

Για να πραγματοποιήσουν αυτήν την έρευνα, χρησιμοποιήσαν ενήλικες συμμετέχοντες που είχαν ιστορικό γονικής αποξένωσης. Από εκεί, έκαναν ημιδομημένες συνεντεύξεις, θέτοντας μια σειρά διερευνητικών ερωτήσεων για την αποξένωση. Στη συνέχεια, οι αφηγήσεις τους αναλύθηκαν σε ενότητες.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Προσδιορίστηκαν επτά ενότητες, αποκαλύπτοντας το εύρος και το βάθος των επιπτώσεων της αποξένωσης μέχρι την ενηλικίωση. Μια επιλεκτική επισκόπηση των ευρημάτων της μελέτης παρέχεται παρακάτω.

Αποξενωτική Συμπεριφορά και Επιπτώσεις

Τα ενήλικα πλέον αποξενωμένα παιδιά ανέφεραν ένα πλήθος αποξενωτικών συμπεριφορών που έβλαψαν τη σχέση τους με τον Γονέα-στόχο και κατ’ επέκταση την ευημερία τους. Αυτό το θέμα χωρίστηκε σε επτά υπο-θέματα:

• Κατάχρηση και έλεγχος. Οι συμμετέχοντες κακοποιήθηκαν συναισθηματικά και σωματικά από τον Αποξενωμένο Γονέα. Για παράδειγμα, τους έκαναν να νιώθουν φόβο ή ενοχή όταν δεν συμμορφώνονταν με την άποψη του Αποξενούμενου Γονέα για τον Γονέα-στόχο.
• Απαξίωση του στοχευόμενου γονέα — σε σημείο που έβλαψε τον δεσμό του παιδιού με τον γονέα-στόχο.
• Ενηλικίωση — κατά την οποία ο γονέας τους αποκάλυψε ακατάλληλα πληροφορίες και ζήτησε υποστήριξη κατά τη διάρκεια διαφωνιών για την επιμέλεια.
• Διατάραξη αποξενωμένου ενήλικου παιδιού και στοχευμένη σχέση γονέα. Ο δεσμός μεταξύ των παιδιών και του γονέα-στόχου υπέστη ζημιά. Μερικοί μετακόμισαν σε διαφορετικές πολιτείες ή στο εξωτερικό, κάνοντας δύσκολη τη σχέση ή ακόμα και την επικοινωνία με τον Γονέα-Στόχο. Σε άλλους είπαν ότι ο γονέας-στόχος δεν τους αγαπούσε.
• Αντιλήψεις των χαρακτηριστικών του Αποξενωμένου Γονέα – συμπεριλαμβανομένης της απορρόφησης του εαυτού του, της κριτικής συμπεριφοράς και της έλλειψης ενσυναίσθησης και αντίληψης για το πώς η συμπεριφορά του επηρεάζει τους άλλους – ακόμη και όταν έρχεται αντιμέτωπος με το παιδί του.
• Παραμέληση. Οι βασικές ανάγκες και η ασφάλεια αγνοήθηκαν.
• Η εμπειρία του αποξενωμένου ενήλικα παιδιού καταστέλλεται. Οι συμμετέχοντες απώθησαν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις τους, ιδιαίτερα σχετικά με τον Γονέα-στόχο.

Ψυχική υγεία

Τα ενήλικα πλέον αποξενωμένα παιδιά ανέφεραν προβλήματα ψυχικής υγείας τόσο ως παιδιά αλλά και ως ενήλικες. Αυτό το θέμα αποτελούνταν από τρία επιμέρους σημεία:

• Δυσκολίες Ψυχικής Υγείας. Όλοι οι συμμετέχοντες αντιμετώπισαν προβλήματα ψυχικής υγείας, που κυμαίνονταν από το άγχος, Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) μέχρι τον αυτοκτονικό ιδεασμό, τον οποίο εντόπισαν στο πρόσωπο του κακοποιημένου Αποξενωμένου Γονέα τους.
• Αυτοεκτίμηση. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση και χαμηλή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και τις ικανότητές τους.
• Χρήση ουσιών. Αποξενωμένα παιδιά αποκάλυψαν ότι έκαναν χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών, για κάποιο χρονικό διάστημα σε νεαρή ηλικία, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κακοποίηση του προσώπου του αποξενωμένου γονέα.

Δυσκολίες Σχέσεων

Οι συμμετέχοντες περιέγραψαν ότι είχαν δυσκολίες σε φιλίες και συντροφικές σχέσεις. Προέκυψαν πέντε επιμέρους θέματα:

• Δυσκολία σχέσης με συνομηλίκους. Οι συμμετέχοντες ένιωσαν διαφορετικοί και ανίκανοι να εμπιστευτούν την εμπειρία τους από τη γονική αποξένωση με άλλα παιδιά.
• Φόβος απώλειας. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες εξέφρασαν φόβους ότι θα απωλέσουν μια σχέση, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν τις συγκρούσεις στις σχέσεις τους ή ακόμα και να αρνούνται να εισέλθουν σε αυτές.
• Δυσκολία εμπιστοσύνης. Οι συμμετέχοντες δυσκολεύονταν να πιστέψουν ότι κάποιος θα τους υποστήριζε και έτσι απέκρυπταν τις δυσκολίες τους από τρίτους.
• Δυσλειτουργικές και καταχρηστικές σχέσεις. Τα ενήλικα πλέον αποξενωμένα παιδιά συχνά επέλεγαν συντρόφους που ήταν εξίσου κακοποιητικοί με τον Αποξενωτή Γονέα τους, μερικές φορές σε μια απέλπιδα προσπάθεια να νιώσουν ότι τους αγαπούν. Άλλα παρέμεναν σε «κακούς γάμους» για να αποφύγουν το διαζύγιο με κάθε κόστος.
• Αγώνας για τη διατήρηση υγιών σχέσεων. Οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι η έλλειψη θετικών προτύπων, τα προβλήματα ψυχικής υγείας και οι κακές τους δεξιότητες στις διαπροσωπικές σχέσεις, καθιστούσαν τις επιτυχείς σχέσεις μια μόνιμη πρόκληση.

Μάθηση και Ανάπτυξη

Οι συμμετέχοντες πίστευαν ότι η αποξένωση εμπόδισε την ανάπτυξη και την ικανότητά τους να μάθουν. Προέκυψαν δύο επιμέρους θέματα:

• Ταυτότητα. Όταν τους είπαν ότι ο Γονέας-στόχος ήταν κακός, τα παιδιά είχαν επίγνωση των τρόπων με τους οποίους είχαν κοινά στοιχεία με τον Γονέα-στόχο και ένιωθαν ενοχές γι’ αυτό.
• Εκπαίδευση και απασχόληση. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες είχαν δυσκολία στη μάθηση και την εστίαση στο σχολείο, κάτι που άλλαξε την πορεία της ζωής τους. Ένιωθαν ότι τους εμποδίζουν να εκπληρώσουν το ακαδημαϊκό τους δυναμικό στο σχολείο επειδή οι ανάγκες του αλλοτριωμένου γονέα ήταν πάνω από τις δικές τους.

Θλίψη και απώλεια

Οι συμμετέχοντες ένιωθαν μια διάχυτη αίσθηση θλίψης και απώλειας, η οποία ήταν συνδεδεμένη με την εμπειρία της αποξένωσής τους. Βρέθηκαν πέντε υποθέματα:

• Θυμός και συναισθηματικός πόνος — σε μεγάλο βαθμό για την «αδικία» και «το χάος» που δημιούργησαν οι γονείς τους.
• Νιώθοντας ότι έχασαν την παιδική τους ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της εκμάθησης βασικών δεξιοτήτων και οδηγήθηκαν σε μια πρόωρη απώλεια αθωότητας.
• Ενοχή. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ένιωθαν ότι ο Αποξενωτής Γονέας τους έκανε να νιώθουν ένοχοι. Ένιωθαν επίσης ένοχοι για τους τρόπους με τους οποίους συμπεριφέρονταν στον Γονέα-στόχο, παρόλο που ήξεραν ότι δεν έφταιγαν.
• Θλίψη για την απώλεια της σχέσης με τον Στοχοθετημένο Γονέα. Ένας συμμετέχων ανέφερε: «Οι περισσότερες από τις παιδικές μου αναμνήσεις είναι απλώς: «Θεέ μου, ακόμα και μέχρι την ηλικία των 40 ετών, θέλω απλώς τον μπαμπά μου, θέλω απλώς τον μπαμπά μου».
• Απογοήτευση από τη σχέση τους με τον γονέα-στόχο. Μερικοί συμμετέχοντες ένιωσαν ότι ο γονέας-στόχος είχε προχωρήσει με μια νέα σχέση ή οικογένεια, τα παράτησε πολύ σύντομα ή δεν είχε ενδιαφέρον για αυτούς.

Αποσύνδεση και Δυσλειτουργία

Οι συμμετέχοντες περιέγραψαν «χωριστικές» οικογενειακές ζωές. Προσδιορίστηκαν δύο επιμέρους θέματα.

• Αποσύνδεση. Οι συμμετέχοντες ένιωσαν ότι είχαν μη φυσιολογική οικογενειακή ζωή, με απομονωμένη παιδική ηλικία και περιορισμένη ή ακανόνιστη επαφή με την ευρύτερη οικογένεια. Κάποιοι είχαν διακόψει την επαφή με τον Αποξενωμένο Γονέα.
• Διαγενεακή μετάδοση τραύματος. Οι συμμετέχοντες παρατήρησαν ότι οι γονείς τους είχαν δυσλειτουργικές σχέσεις με τους ίδιους τους γονείς τους και ότι η δυσλειτουργική συμπεριφορά είχε μεταβιβαστεί στην επόμενη γενεά.

Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν πώς αντιμετώπισαν την αποξένωση, δημιουργώντας τέσσερα υποθέματα:

 

• Αντιμετώπιση και ανθεκτικότητα. Ενώ πολλοί συμμετέχοντες τα κατάφεραν μόνοι τους, άλλοι στηρίχτηκαν στον γονέα-στόχο. Μερικοί ανέπτυξαν δεσμό με ένα τρίτο πρόσωπο που παρείχε την ανάλογη φροντίδα και προστασία.
• Προσπάθειες επανένωσης. Πολλοί συμμετέχοντες προσπάθησαν να επανενωθούν με τον γονέα-στόχο τους. Για κάποιους, αυτό ήταν θεραπευτικό, ενώ άλλοι ήταν σκεπτικοί σχετικά με την επανασύνδεση.
• Η θεραπευτική διαδικασία. Οι συμμετέχοντες προσπάθησαν να κατανοήσουν το παρελθόν τους, με κάποιους να αναζητούν θεραπεία. Μερικοί διαπίστωσαν ότι ο προσδιορισμός της εμπειρίας τους ως γονική αποξένωση ήταν θεραπευτικός: «Καθώς μεγάλωσα λίγο, αποφάσισα να πάω σε έναν θεραπευτή και αυτό άρχισε να βάζει τα πράγματα στη θέση τους και να σπάει την υποτιθέμενη φυσιολογικότητα…Αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι έχεις περάσει από κακοποίηση.”
• Συνειδητοποίηση γονικής αποξένωσης. Οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι ήταν σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη γονική αποξένωση και πώς θα μπορούσαν να ωφεληθούν από παρέμβαση ειδικών.

 

Βιβλιογραφία

Caitlin Bentley & Mandy Matthewson (2020): The Not-Forgotten Child: Alienated Adult Children’s Experience of Parental Alienation, The American Journal of Family Therapy, DOI: 10.1080/01926187.2020.1775531

Journal: Psychology Todat

Link: https://www.psychologytoday.com/us/blog/head-games/202112/the-devastating-effect-parental-alienation-children?utm_source=FacebookPost&utm_medium=FBPost&utm_campaign=FBPost&fbclid=IwAR29TUl6iq4K7E5jMn8FNZNdYS_KBWtjLuuJ3SRMx6JZY29O1gfy4wDiI1E

 

The Devastating Effect of Parental Alienation on Children

Anger, guilt, grief, disconnection, and low self-esteem.

Posted December 27, 2021 |  Reviewed by Tyler Woods

 

Share on FacebookShare

Share on TwitterTweet

Share via EmailEmail

Susanna Fernandez/Flickr

Source: Susanna Fernandez/Flickr

Parental alienation is a form of child abuse that we are only beginning to recognize. Technically speaking, it’s when a child aligns with one parent and rejects its other parent for reasons that are not warranted. According to The Parental Alienation Study Group, at least 3.9 million children in the United States are “moderately to severely” alienated from a parent. Put another way, there are three times as many children in the United States who are alienated from a parent than there are children with autism.

 

This is, obviously, a staggering number. But what are the effects of parental alienation on children? This was the question of a study conducted by psychologists Caitlin Bentley and Mandy Matthewson of the University of Tasmania.

 

In order to pursue this inquiry, they recruited adult participants who had a history of parental alienation. From there, they conducted semi-structured interviews, asking a series of exploratory questions about the alienation. Their narratives were then analyzed for themes.

 

The results were striking. Seven themes were identified, revealing the breadth and depth of the effects of alienation well into adulthood. A selective overview of the study’s findings is provided below.

 

Alienating Behavior and Impact

Adult children reported a multitude of alienating behaviors that damaged their relationship with the Target Parent and their own well-being. This theme broke down into seven sub-themes:

 

Abuse and control. Participants were emotionally and physically abused by the Alienating Parent. For example, they were made to feel fear or guilt when they didn’t comply with the Alienating Parent’s view of the Target Parent.

Denigration of the targeted parent — to the point where it damaged the child’s bond with the Target Parent.

Adultification — in which their parent inappropriately disclosed information and sought support during custody disputes.

Disrupting alienated adult child and targeted parent relationship. The bond between children and the Target Parent was damaged. Some moved to different states or overseas, making a relationship or even communication with the Target Parent difficult. Others were told that the Target Parent didn’t love them.

Perceptions of the Alienating Parent’s characteristics — including self-absorption, criticalness, and lacking in empathy and insight into how their behavior impacts others—even when confronted by their child.

Neglect. Basic needs and safety were disregarded.

Alienated adult child experience suppressed. Participants pushed down their thoughts, emotions, and memories, particularly regarding the Target Parent.

Mental Health

Adult children reported mental health struggles both as children and adults. This theme consisted of three sub-themes:

 

Mental Health Difficulties. All of the participants experienced mental health issues, ranging from anxiety, PTSD, to suicidal ideation, which they traced to their Alienating Parent’s abuse.

Self-Esteem. Participants reported having low self-esteem and low confidence in themselves and their abilities.

Substance use. Alienated adult children disclosed using alcohol and drugs, for some at an early age, in order to cope with the abuse.

Relationship Difficulties

Participants described having difficulties across friendships and romantic relationships. Five sub-themes surfaced:

 

Difficulty relating to peers. Participants felt different from and unable to confide their experience of parental alienation with other children.

Fear of loss. Most participants expressed fears of losing a relationship, causing them to avoid conflicts in relationships or even entering relationships.

Difficulty trusting. Participants had difficulty believing that someone would support them, and thus they hid their difficulties from others.

Dysfunctional and abusive relationships. Adult children often chose partners that were as abusive as their Alienating Parent, sometimes in a desperate effort to feel loved. Others stayed in unhealthy partnerships to avoid divorce at all costs.

Struggle to maintain healthy relationships. Participants felt that a lack of positive role models, mental health problems, and poor relationship skills made relationships challenging.

Learning and Development

Participants believed that the alienation stunted their development and capacity to learn. Two sub-themes emerged:

 

Identity. Being told that the Target Parent was bad, children were conscious of the ways in which they were like the Target Parent and felt shame about it.

Education and employment. Most participants had difficulty with learning and focusing on school, which altered the course of their lives. They felt blocked from fulfilling their academic potential at school because the Alienating Parent’s needs came before their own.

Grief and Loss

Participants felt a pervasive sense of grief and loss, which was tied to their experience of alienation. Five sub-themes were found:

 

Anger and emotional pain — largely for the “injustice” and “the mess” their parents made.

Feeling they missed out — on a childhood, including learning basic skills (e.g., cooking) and an early loss of innocence.

Guilt. Most participants felt the Alienating Parent made them feel guilty. They also felt guilty about the ways they treated the Target Parent, even though they knew they weren’t to blame.

Grieving the loss of the relationship with the Targeted Parent. One participant shared: “Most of my childhood memories are just, ‘oh God, even up until the age of 40, I just want my dad, I just want my dad.’”

Disappointment with their relationship with the Target Parent. Some participants felt the Target Parent had moved forward with a new relationship or family, gave up on them too soon, or was disinterested in them.

Disconnection and Dysfunction

Participants described “segregated” family lives. Two sub-themes were identified.

 

Disconnection. Participants felt they had abnormal family lives, with isolated childhoods and limited or irregular contact with extended family. Some had cut off contact with the Alienating Parent.

Intergenerational transmission of trauma. Participants observed that their parents had dysfunctional relationships with their own parents, and that the dysfunctional behavior had been learned.

Coping and Healing

Participants shared how they coped with alienation, giving rise to four sub-themes:

 

Coping and resilience. While many participants coped by themselves, others leaned on the Target Parent. Some developed a bond with a caring and protective person.

Reunification attempts. Many participants tried to reunite with their Target Parent. For some, this was healing, while others were ambivalent about reconnecting.

The healing process. Participants tried to make sense of their pasts, with some seeking therapy. Some found that identifying their experience as parental alienation was healing: “As I got a bit older, I decided to go see a therapist and that started to put things in place, and break the normalization…You start to realize that what you’ve gone through was abuse.”

Parental alienation awareness. Participants felt it was important to raise awareness about parental alienation, and how they might have benefitted from intervention.

Facebook image: Gladskikh Tatiana/Shutterstock

 

References

 

Caitlin Bentley & Mandy Matthewson (2020): The Not-Forgotten Child: Alienated Adult Children’s Experience of Parental Alienation, The American Journal of Family Therapy, DOI: 10.1080/01926187.2020.1775531

Journal: Psychology Todat

Link: https://www.psychologytoday.com/us/blog/head-games/202112/the-devastating-effect-parental-alienation-children?utm_source=FacebookPost&utm_medium=FBPost&utm_campaign=FBPost&fbclid=IwAR29TUl6iq4K7E5jMn8FNZNdYS_KBWtjLuuJ3SRMx6JZY29O1gfy4wDiI1E