Δικαστική απόφαση-σταθμός: «Η αποξένωση του πατέρα από το παιδί προκαλεί ηθική βλάβη»
Πηγή: https://eleftherostypos.gr/ellada/723385-dikastiki-apofasi-stathmos-i-apoxenosi-tou-patera-apo-to-paidi-prokalei-ithiki-blabi#lamclmt5cc6nnz871n Ελεύθερος Τύπος 07/03/2021
Μια σημαντική απόφαση που κρίνει ότι «η αποξένωση του πατέρα από το παιδί του προκαλεί ηθική βλάβη» εκδόθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.
Σημειώνεται ότι τέτοιου είδους ζητήματα έρχεται να «λύσει» και το νομοσχέδιο για Οικογενειακό Δίκαιο, μέσω του οποίου, μεταξύ άλλων, καθιερώνεται το μαχητό τεκμήριο του 1/3 για την επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει.
Πρόκειται για την υπ’ αριθμ. 124/2021 απόφαση στο σκεπτικό της οποίας αναφέρεται ότι «η αδικαιολόγητη παρεμπόδιση της επικοινωνίας συνιστά καταχρηστική άσκηση της γονικής μέριμνας και ο ασκών τη γονική μέριμνα υποχρεούται να απέχει από κάθε ενέργεια, που ενδέχεται άμεσα ή έμμεσα να οδηγήσει στην παρεμπόδισή της, η οποία μπορεί κατά περίπτωση να εκτιμηθεί και ως προσβολή της προσωπικότητας του γονέα».
Η υπόθεση
Στην περίπτωση που εξέτασε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών διαπιστώθηκαν 22 παραβάσεις της επικοινωνίας του πατέρα με το τριών ετών παιδί του και όπως έκρινε το δικαστήριο: «Η αποξένωση του πατέρα από το τέκνο συνιστά προσβολή της προσωπικότητάς του και η ηθική βλάβη, που του έχει προκληθεί, συνισταμένη στην πίκρα, απογοήτευση, στενοχώρια και ακύρωση του πατρικού ρόλου, δεν μπορεί να αποκατασταθεί με καταβολή χρηματικού ποσού. Υποχρεώνεται η εναγόμενη μητέρα να άρει την προσβολή της προσωπικότητας του ενάγοντος και να την παραλείπει στο μέλλον, ήτοι να επιτρέπει ανεμπόδιστα, αλλά και να διευκολύνει την επικοινωνία του ενάγοντος με το ανήλικο τέκνο».
Το ζευγάρι είχε παντρευτεί το 2014, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα πήρε διαζύγιο, έχοντας στο μεταξύ αποκτήσει, το 2015, έναν γιο, η επιμέλεια του οποίου είχε ανατεθεί στη μητέρα. Η επικοινωνία του παιδιού με τον πατέρα του φέρεται -σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην απόφαση- να παρεμποδίστηκε 22 φορές, με τον συγκεκριμένο γονέα να προχωρά στην κατάθεση αρκετών μηνύσεων για παρεμπόδιση της επικοινωνίας εις βάρος της μητέρας του παιδιού.
Το σκεπτικό
Σύμφωνα με όσα εκθέτουν οι δικαστές, οι δύο πρώην σύζυγοι είχαν ρυθμίσει ελεύθερη επικοινωνία του πατέρα με το ανήλικο τέκνο, καθώς ο ίδιος εργαζόταν ως πλοίαρχος και έλειπε μεγάλα χρονικά διαστήματα από τη χώρα, ενώ ανάλογες ρυθμίσεις είχαν γίνει για τις περιόδους των διακοπών και των εορτών. Έπειτα από αθέτηση της συμφωνίας από την πλευρά της μητέρας, ο πατέρας προχώρησε στην υποβολή μηνύσεων, ενώ εκείνη «απάντησε» με εξώδικο, στο οποίο «εξέθετε ότι ο ηλικίας τότε δυόμισι ετών γιος τους εξέφραζε αρνητικότητα προς το πρόσωπο του ενάγοντος – πατέρα του», αλλά και πως «είχε απευθυνθεί σε παιδοψυχολόγο, η οποία τη συμβούλευσε να μην πιέζει το τέκνο να επικοινωνήσει με τον πατέρα του εφόσον αυτό δεν το επιθυμεί, ενώ ταυτόχρονα καλούσε τον πατέρα να απευθυνθεί και ο ίδιος σε κάποιον ειδικό».
Ακολούθησε εξώδικη απάντηση του πατέρα, νέες μηνύσεις, αλλά και περιστατικά παρεμπόδισης επικοινωνίας από την πλευρά της μητέρας, η οποία εμφανίζεται να μην επέτρεψε στον πατέρα να δει το παιδί ούτε έξω από τον παιδικό σταθμό. Κατά τους δικαστές, αποδείχθηκε ότι η μητέρα παρεμποδίζει την επικοινωνία του πατέρα με το παιδί και οι ισχυρισμοί της ότι ο πατέρας εκμεταλλεύεται το δικαίωμα ελεύθερης επικοινωνίας που έχει με το τέκνο τους δεν αποδείχθηκαν από κανένα αποδεικτικό μέσο.
Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην απόφαση, δεν αποδείχθηκαν ούτε οι ισχυρισμοί της περί αρνητικής στάσης του παιδιού απέναντι στον πατέρα, αλλά σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται: «Η εναγόμενη ως έχουσα την επιμέλεια οφείλει να συνδράμει στην ουσιαστική πραγματοποίηση της επικοινωνίας του τέκνου με τον ενάγοντα – πατέρα του, ενθαρρύνοντας αυτήν και προετοιμάζοντας κατάλληλα το τέκνο».
Η προσπάθεια της μητέρας προκειμένου το παιδί να χτίσει δεσμούς με τον πατέρα θεωρείται «υποχρέωσή» της από τους δικαστές, προκειμένου το παιδί «να σφυρηλατήσει ισχυρούς δεσμούς και με τον μη έχοντα την επιμέλεια ενάγοντα – πατέρα του, δεσμοί που και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για την αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, τη συναισθηματική και την ψυχική του ισορροπία και τη γενικότερη θετική μελλοντική του εξέλιξη. Το δικαστήριο καταλήγει ότι «η ηθική βλάβη του πατέρα συνιστάμενη στην αποξένωση από το τέκνο του και την εξ αυτής πίκρα, απογοήτευση, στενοχώρια και ακύρωση του πατρικού ρόλου δεν μπορεί να αποκατασταθεί με καταβολή χρηματικού ποσού εκ μέρους της εναγομένης, αλλά με την στο εξής συμμόρφωσή της».
Η εγκύκλιος του αντεισαγγελέα
Την ανάγκη προάσπισης των δικαιωμάτων των γονέων για την επικοινωνία με τα παιδιά τους, αλλά και της δυνατότητας πρόσβασης σε έγγραφα επισήμανε με εγκύκλιο τον Ιανουάριο η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου. Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Δημήτριος Παπαγεωργίου, με έγγραφό του επέστησε την προσοχή των αρμόδιων εισαγγελικών λειτουργών και, κυρίως, των εισαγγελέων ανηλίκων προκειμένου να εφαρμόζουν πιστά το άρθρο που αφορά στο δικαίωμα του γονέα να επικοινωνεί με τα παιδιά του, προς αποφυγήν παραβιάσεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Αφορμή για τη σύνταξη της συγκεκριμένης εγκυκλίου στάθηκε η καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην υπόθεση Φουρκιώτης κατά Ελλάδας, επειδή στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε άρνηση του εισαγγελέα Ανηλίκων να χορηγήσει στον προσφεύγοντα πατέρα αντίγραφα των εκθέσεων κοινωνικής έρευνας, τις οποίες συνέταξε αρμόδια κοινωνική λειτουργός ύστερα από δική του παραγγελία.
Περισσότερα:
ΠΠρΑθ 124.2021 – Ηθική Βλάβη Παραβιάση Απόφασης