Απόσπασμα από το Βιβλίο «Θεωρία Γονικής Αποξένωσης: Επίσημη Σύνοψη», κεφ.15, Parental Alienation Study Group, Inc., 30/04/2025
Η γονική αποξένωση, η αδικαιολόγητη απόρριψη από ένα παιδί ενός άλλοτε αγαπημένου γονέα, είναι παρούσα στα αμερικανικά δικαστήρια σχεδόν από την έναρξή τους (Bernet, 2020b). Η εμφάνισή της στα οικογενειακά δικαστήρια ήταν τόσο ασπίδα που χρησιμοποιούσαν πραγματικά αποξενωμένοι γονείς για να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους και την επιμέλεια των παιδιών τους, όσο και σαν ξίφος που κρατούσαν δικαιολογημένα αποξενωμένοι γονείς που προσπαθούν να μεταδώσουν την ευθύνη στον άλλο γονέα για τις συνέπειες της κακής σχέσης τους με το παιδί τους. Αυτό το κεφάλαιο πραγματεύεται τη μαρτυρία σχετικά με τη ΓΑ και επίσης τη νομοθεσία που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα δικαστήρια χειρίζονται τις υποθέσεις ΓA.
Αποδοχή της μαρτυρίας για τη Γονική Αποξένωση
Η ΓΑ είναι διαδεδομένη σε νομικές υποθέσεις: Μια μελέτη βρήκε 1.181 περιπτώσεις όπου η ΓΑ είχε αναφερθεί μέχρι το 2019 (Lorandos, 2020b, 2020c, βλ. Εικόνα 1). Ομοίως, το 2021, οι ερευνητές βρήκαν 953 υποθέσεις εφετείου στις ΗΠΑ, όπου ένας γονέας αποδεικνύεται ή φέρεται να αποξενώνει τα παιδιά του (Harman & Lorandos, 2021). Ως εκ τούτου, οι δικαστές των ΗΠΑ είναι αρκετά εξοικειωμένοι και ικανοί στο να διαγνώσουν την ΓΑ: Όπως δήλωσε ένας δικαστής οικογενειακού δικαστηρίου, «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει γονική αποξένωση.» . . . «Όποιος είναι αρκετά μεγάλος για να πιει καφέ ξέρει ότι τα συγκρουόμενα μέρη σε ένα διαζύγιο μπορούν και χειραγωγούν τα παιδιά τους» (J.F. v. D.F., σελ. 2018). Ένας άλλος έγραψε: «Δεν υπάρχει εύλογη αμφισβήτηση, ότι οι διαφωνίες για την επιμέλεια με υψηλή σύγκρουση συχνά περιλαμβάνουν πράξεις ενός γονέα που έχουν σκοπό να εμποδίσουν ή να υπονομεύσουν τη σχέση του άλλου γονέα με το παιδί» (Martin v. Martin, 2020, σελ. 7).
Επικριτές της Γονικής Αποξένωσης
Ωστόσο, ενώ «η συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και νομικής αποδέχεται τη βασική προϋπόθεση της θεωρίας της ΓΑ, δηλαδή, ότι ορισμένοι γονείς χειραγωγούν τα παιδιά τους να αντιπαθούν ή να φοβούνται τον άλλο (στοχευμένο) γονέα», υπάρχει μια ομάδα επικριτών που συνέχισαν και επηρεάστηκαν από μια εκστρατεία παραπληροφόρησης). Αυτοί οι άνθρωποι κλείνουν τα μάτια στα 40 χρόνια ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας που καταδεικνύουν την ύπαρξη της ΓΑ, συμπεριλαμβανομένης της Parental Alienation Database με 800 αναφορές στην ποιοτική και 200 στην ποσοτική έρευνα (www.pasg.info/pasg-database). Στρουθοκαμηλίζοντας, χαρακτηρίζουν το φαινόμενο ως «ψευδοεπιστημονική θεωρία» και «ψευτο-επιστημονική μυθολογία» (Leonetti, 2023, σελ. 223–224). Η κύρια εξήγηση τους για το φαινόμενο είναι, ότι οι προστατευτικοί γονείς δεν λένε ποτέ ψέματα· αντίθετα, οι κακοποιητές, βίαιοι γονείς παραποιούν τους ισχυρισμούς περί ΓA για να δικαιολογήσουν την απόρριψη που δέχονται από τα παιδιά τους (Leonetti, 2023).
Προκειμένου να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα, αυτοί οι αρνητές της ΓΑ ισχυρίζονται ότι οι προστατευτικοί γονείς δεν κάνουν ποτέ ψευδείς ισχυρισμούς για κακοποίηση παιδιών σε διαμάχες επιμέλειας — ένας ισχυρισμός που οποιοσδήποτε γνωρίζει τα διαζύγια υψηλών συγκρούσεων γνωρίζει, ότι είναι συνήθως ψευδής (Martin v. Martin, 2020). Περισσότερο από απλά δεδομένα, η ποσοτική έρευνα των αναφορών κακοποίησης παιδιών, γενικά, καταδεικνύει επίσης, ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών των αναφορών είναι αβάσιμες (Holbrook & Hudziak, 2020). Την ίδια στιγμή, οι αρνητές της ΓΑ υποστηρίζουν ομόφωνα, ότι όλοι οι ισχυρισμοί της ΓΑ είναι ψεύτικοι. Και όμως η επιρροή των αρνητών της ΓΑ παραμένει ισχυρή, ιδιαίτερα μέσω της ευκαιριακής χρήσης διακριτών τραγωδιών για να οδηγήσουν σε καταστροφικές αλλαγές στους υπάρχοντες νόμους, οι οποίες υπονομεύουν την ικανότητα των δικαστηρίων να διατάξουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Εξετάστε δύο πρόσφατους νόμους που θεσπίστηκαν στην Καλιφόρνια και το Κολοράντο—και οι δύο χρησιμοποιούνται για να περιορίσουν μια δοκιμασμένη και αληθινή θεραπευτική μέθοδο για την αναστροφή της ΓΑ σε σοβαρά αποξενωμένα παιδιά.
Από το νόμο του Kayden σε επιθέσεις κατά της θεραπείας επανένωσης
Το 2018, η 7χρονη Kayden Mancuso δολοφονήθηκε από τον βιολογικό της πατέρα, ενώ βρισκόταν υπό την κηδεμονία του, παρά τους ισχυρισμούς της μητέρας της για ενδοοικογενειακή βία από τον πατέρα (Zupancic, 2024). Αυτό, δικαίως, οδήγησε σε ομοσπονδιακή νομοθεσία βάσει του εκ νέου εξουσιοδοτημένου νόμου για τη βία κατά των γυναικών για να προσθέσει το Keeping Children Safe from Family Violence (Leonetti, 2023). Σύμφωνα με αυτή τη νομοθεσία, το προσωπικό των οικογενειακών δικαστηρίων πρέπει να εκπαιδεύεται σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία (Leonetti, 2023). Και όμως, κατά κάποιο τρόπο, η πρόσφατη νομοθεσία έχει μετατρέψει αυτήν την εξαιρετική προσθήκη στις διαδικασίες οικογενειακού δικαστηρίου σε επίθεση κατά της κατάλληλης θεραπείας επανένωσης για τα σοβαρού βαθμού αποξενωμένα παιδιά.
Σοβαρή Γονική Αποξένωση και Αντιμετώπισή της
Όπως σημειώθηκε παραπάνω, τα αποξενωμένα παιδιά απορρίπτουν σε κάποιο βαθμό τον στοχευόμενο γονέα. Τα ήπια έως μέτρια αποξενωμένα παιδιά μπορεί να εκδηλώνουν κάποια εχθρότητα, αλλά αυτά που είναι σοβαρά αποξενωμένα δείχνουν, ότι «αντιτίθενται επιμελώς και αποφασιστικά στην επαφή με τον γονέα-στόχο και μπορεί να οδηγηθούν σε ακραίες συμπεριφορές για να αποτρέψουν οποιαδήποτε μορφή επαφής» (Reay, 2015, σ. 198). Για αυτά τα παιδιά και τους εφήβους, η παραδοσιακή θεραπεία επανένωσης, απλά δεν λειτουργεί. Όπως εντόπισε ο Warshak (2019), στην παραδοσιακή «θεραπεία ομιλίας», τα σοβαρά αποξενωμένα παιδιά συχνά «επιτρέπεται να ρυθμίζουν εάν και υπό ποιες συνθήκες θα περνούν χρόνο στη φροντίδα κάθε γονέα», πράγμα που σημαίνει, ότι επιλέγουν να μην περνούν χρόνο με τον στοχευόμενο γονέα (σελ. 646). Επιπλέον, ακόμη και αν το δικαστήριο αναθέσει την επιμέλεια στον γονέα-στόχο, επειδή «τα παιδιά… έχουν συνηθίσει να αντιστέκονται στις ρυθμίσεις επιμέλειας… Μπορεί να απειλήσουν να αψηφήσουν δικαστικές εντολές, να τραπούν σε φυγή, να καταστρέψουν περιουσία, να βλάψουν τον εαυτό τους ή να βλάψουν τον γονέα» (σελ. 647).
Εκτός από την απώλεια μιας σχέσης με τον γονέα-στόχο, τα σοβαρά αποξενωμένα παιδιά είναι στην πραγματικότητα θύματα παιδικής κακοποίησης από τον αποξενωτή γονέα (Bernet & Lorandos, 2023b). Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της ΓΑ περιλαμβάνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, κατάχρηση ουσιών, ανικανότητα εμπιστοσύνης, μελλοντική αποξένωση από τα δικά τους παιδιά και το δικό τους διαζύγιο (Baker, 2007). Για να αποκατασταθούν αυτές οι κατεστραμμένες σχέσεις, απαιτούνται έκτακτες (αλλά ανθρώπινες) παρεμβάσεις. Μία παρέμβαση είναι ο προσωρινός αποκλεισμός του γονέα που αποξενώνει. Γιατί; Επειδή οι σοβαρά αποξενωτές γονείς νιώθουν άτρωτοι μετά από χρόνια επιτυχούς παραβίασης δικαστικών αποφάσεων (Kelly, 2010). Ελλείψει του αποκλεισμού, ο αποξενωτής γονέας θα συνεχίσει να επηρεάζει ενεργά και εμμονικά τα παιδιά να αγνοήσουν αντιστοίχως οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση (Warshak, 2019).
Ένας δεύτερος λόγος για τον προσωρινό αποκλεισμό και το πολυήμερο πρόγραμμα διανυκτέρευσης είναι, ότι η θεραπεία πρέπει να είναι εντατική για να είναι αποτελεσματική. Γιατί; Τα σοβαρά αποξενωμένα παιδιά χρειάζονται χρόνο και χώρο για να επεξεργαστούν το γεγονός, ότι έχουν αποξενωθεί και τι θέλουν να κάνουν για αυτό. Για παράδειγμα, με το πολυήμερο, ολονύκτιο πρόγραμμα Family Bridges (Warshak, 2010a), τα παιδιά περνούν μια ολόκληρη μέρα απλά μαθαίνοντας πώς τα πρόσωπα εξουσίας γενικά χειραγωγούν τους άλλους και τις σχέσεις τους και πόσο εύκολο είναι να πιστέψουμε ότι κάτι αληθινό είναι ψευδές και το αντίστροφο. Μια δεύτερη μέρα αφιερώνεται στην αντιμετώπιση των διαζευγμένων οικογενειών και των παιδιών, και μια τρίτη στην εμπειρία χειραγώγησης των ίδιων των παιδιών. Σε όλο αυτό το διάστημα, τα παιδιά περνούν ποιοτικό χρόνο με τον στοχευόμενο γονέα και αρχίζουν να θεραπεύουν τη σχέση. Στη συνέχεια, παραμένουν με τον γονέα-στόχο και μακριά από τον γονέα που αποξενώνει προκειμένου να λειτουργήσει η θεραπευτική διαδικασία.
Πρόσφατη Λανθασμένη Νομοθεσία
Το Κολοράντο ξεκίνησε την προσπάθεια για τον περιορισμό αυτού του τύπου αποτελεσματικής θεραπείας επανένωσης το 2023, με μια επιβλαβή προσαρμογή στο νόμο του Kayden (Dreyfus, 2023). Αποτυγχάνοντας να κατανοήσουμε τη δυναμική της σοβαρής ΓΑ και τι απαιτείται για την αναστροφή της, ο νόμος του Κολοράντο αποκλείει τη διακοπή της επαφής με τον γονέα που έχει αποξενωθεί (Uniform Dissolution of Marriage Act, 2023).
Η Καλιφόρνια θέσπισε νομοθεσία το 2023, μετά την τραγική δολοφονία ενός νεαρού αγοριού από τον πατέρα του, παρόμοια με αυτή που ενεργοποίησε τον νόμο του Kayden (Chow & Chambers, 2023). Η νομοθεσία, μέσω του «Νόμου του Piqui», επίσης απαγορεύει στα δικαστήρια να εισαγάγουν το πρωτόκολλο θεραπειών επανένωσης που είναι αποκλειστικά αποτελεσματικές για τη διόρθωση σοβαρών περιπτώσεων ΓA. Δηλαδή, ο νόμος απαγορεύει δικαστικές εντολές για προγράμματα που απαιτούν: (1) άρση επαφής με τον αποξενωτή γονέα, (2) διανυκτερεύσεις, εκτός πολιτείας και πολυήμερες διαμονές με τον αποξενωμένο γονέα, (3) αλλαγή της επιμέλειας και (4) μετακινήσεις του παιδιού που μπορεί να φέρουν «οξεία αγωνία» σε αυτά (Counseling of Parents and Child, 2024).
Ενώ αυτοί οι νόμοι μπορεί να αντικατοπτρίζουν μια δικαιολογημένη αντίδραση στις τραγωδίες που συμβαίνουν όταν ένας δικαστής αντιμετώπισε λανθασμένα κατηγορίες για ενδοοικογενειακή βία, οι νομοθετικές διατάξεις θα κάνουν πολύ περισσότερο κακό παρά καλό. Ο προστατευτικός διαχωρισμός του παιδιού από τον αποξενωτή γονέα, ακολουθούμενος από μια προσωρινή περίοδο άρσης επαφής ή εποπτευόμενης επικοινωνίας, είναι συχνά απαραίτητος για να αντιμετωπιστεί η αποξένωση. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό. Μια μελέτη του Family Bridges διαπίστωσε, ότι είχε ποσοστό επιτυχίας μεταξύ 75% και 96% από το δείγμα που μελετήθηκε (Warshak, 2019). Έτσι, αυτοί οι καλοπροαίρετοι αλλά λανθασμένοι νόμοι εμποδίζουν τους δικαστές —και, ειδικότερα, τους δικαστές που γνωρίζουν την ΓΑ— να εκδίδουν αποφάσεις που θα είναι πραγματικά αποτελεσματικές κατά της σοβαρής ΓΑ.
Δικαστική Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση
Οι περισσότεροι δικαστές είναι καλά εκπαιδευμένοι στον εντοπισμό της ΓA και στη έκδοση αποφάσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Σύμφωνα με το νόμο του Kayden, η Ένωση Οικογενειακών και Συμβιβαστικών Δικαστηρίων και το Εθνικό Συμβούλιο Ανηλίκων και Δικαστών Οικογενειακών Δικαστηρίων (2022) συνηγορούν επίσης στη βελτίωση της εκπαίδευσης των νομικών επαγγελματιών, ώστε να είναι σε θέση να εντοπίζουν καλύτερα τις πρακτικές γονικής αποξένωσης. Όταν οι δικαστές είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι, έχουν τα εχέγγυα να αξιολογούν τις απόψεις των ειδικών που έχουν διοριστεί από το δικαστήριο καθώς και των εμπειρογνωμόνων των εμπλεκόμενων μερών. Οι δικαστές μπορούν να καθορίσουν πότε «οι ειδικοί απέτυχαν να εξετάσουν επαρκώς εύλογες εναλλακτικές λύσεις», καθώς και εάν «έχουν κακή κατανόηση της γονικής αποξένωσης, έκαναν ανεπαρκείς προσπάθειες για τη μείωση του φαινομένου ή και τα δύο» (Warshak, 2020a, σελ. 63).
Οι καλά εκπαιδευμένοι δικαστές ξέρουν πώς να αποφεύγουν τα ψευδώς θετικά στοιχεία της ΓΑ, όπως όταν το «χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του γονέα (π.χ. ναρκισσιστικό γνώρισμα προσωπικότητας)» είναι προβληματικό, αλλά δεν παρεμβαίνει στη σωστή ανατροφή των παιδιών (Joshi, 2024, σ. 24). Ομοίως, καλά εκπαιδευμένοι δικαστές ξέρουν να μην απλοποιούν υπερβολικά τη δυναμική της οικογένειας σε «είτε ο γονέας Α πρέπει να είναι κακοποιητικός προς τα παιδιά, είτε ο γονέας Β πρέπει να αποξενώνει τα παιδιά» (Joshi, 2024, σ. 24). Αναγνωρίζουν αυτήν την ψευδή διχοτόμηση και γνωρίζουν ότι τα προβλήματα επαφής γονέα-παιδιού (PCCP) «μπορεί να προέρχονται από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση πολλαπλών δυναμικών» εντός της οικογένειας και, στην πραγματικότητα, ότι η οικογενειακή βία και η ΓΑ «συχνά υπάρχουν παράλληλα» (Sullivan, Pruett, & Johnston, 2024, σελ. 71, 72). Επίσης, επαγρυπνούν για την εύρεση (ή τη διάψευση) οποιασδήποτε επιβεβαιωτικής μεροληψίας του διαμεσολαβητή, ο οποίος μπορεί να βρίσκεται σε «κυνήγι» αποξένωσης, σε αντίθεση με το να είναι ανοιχτός σε εναλλακτικές εξηγήσεις (Joshi, 2024, σ. 24).
Αυτοί οι καλά εκπαιδευμένοι δικαστές γνωρίζουν πώς μια δεδομένη ενέργεια μπορεί να είναι απόδειξη αποξένωσης – ή να διαστρεβλωθεί ώστε να μοιάζει με τέτοια. Για παράδειγμα, ο Warshak (2020a) έθεσε ένα εξαιρετικό σενάριο για το πώς μια ενέργεια μπορεί (ή όχι) να είναι έκφανση ΓA: ένας γονέας δίνει σε ένα παιδί ένα κινητό τηλέφωνο. Τα σημάδια ότι αυτό είναι μέρος μιας εκστρατείας αποξένωσης θα περιλαμβάνουν: ο γονέας έχει φυτέψει το σπόρο της «επικινδυνότητας» του άλλου γονέα και ότι το τηλέφωνο προορίζεται για να καλέσει την αστυνομία. Ο γονιός είπε στο παιδί να το χρησιμοποιήσει για να καταγράψει τον άλλο γονέα ή ο γονέας επιμένει ότι το παιδί χρησιμοποιεί το τηλέφωνο ασταμάτητα για να καλεί τον γονέα που το παρέχει—και να αγνοεί τον γονέα-στόχο. Από την άλλη πλευρά, εάν ο γονέας απλώς παρείχε ένα τηλέφωνο για να το καλέσει το παιδί όταν το ήθελε, αυτό δεν είναι σημάδι ΓA. Οι έμπειροι δικαστές γνωρίζουν αυτές τις δυνατότητες και επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια για να πάρουν τον σωστό προσδιορισμό.
Ομοίως, καλά εκπαιδευμένοι δικαστές γνωρίζουν την πιθανότητα παρερμηνείας των δυνητικά αρνητικών αντιδράσεων ενός παιδιού σε έναν γονέα που επίσης δεν εμφανίζει ΓA, όπως: «(1) χωρισμός γονέων· (2) συμπεριφορά που αντικατοπτρίζει μια δύσκολη ιδιοσυγκρασία· (3) απροθυμία να αφήσει έναν γονέα που χρειάζεται συναισθηματική υποστήριξη· (6) να νιώθει πιο άνετα στο σπίτι του ενός γονέα, είτε λόγω διαφορών στα στυλ ανατροφής είτε στη συναισθηματική ατμόσφαιρα του σπιτιού και (7) τυπική ψυχολογική λειτουργία του εφήβου» (Joshi, 2024, σελ. 25). Όπως ο Sullivan et al. (2024) το περιέγραψε, ακόμη και αν υπάρχουν κάποιες αποξενωτικές συμπεριφορές, αυτός «δεν είναι απαραίτητα ο κυρίαρχος παράγοντας που λογιστικοποιεί τις συμπεριφορές αποξένωσης» και μπορεί να ευθύνονται πολλές επιρροές από γονείς, αδέρφια και εκτεταμένη οικογένεια (σελ. 73). Οι δικαστές το γνωρίζουν αυτό.
Ένας δικαστής σε μια διαμάχη για την επιμέλεια στη Νέα Υόρκη έδωσε ένα καλό παράδειγμα. Το δικαστήριο έφτασε σε διάφορα ευρήματα που υποδείκνυαν τη ΓΑ, αλλά αρνήθηκε να εγκλωβιστεί σε αυτά. Αντ’ αυτού εστίασε σε τρεις πτυχές της δυναμικής της οικογένειας: (1) ο φερόμενος ως στόχος γονέας είχε κάποιες από τις ίδιες αποξενωτικές συμπεριφορές με τον άλλο. (2) οι συμπεριφορές ήταν περιστασιακές και (3) το πιο σημαντικό, τα παιδιά δεν εμφάνισαν κανένα από τα σημάδια αποξένωσης (J.F. v. D.F., 2018).
Εν ολίγοις, οι καλά εκπαιδευμένοι δικαστές των οικογενειακών δικαστηρίων των ΗΠΑ κάνουν καλή δουλειά όσον αφορά την αναγνώριση και τη διάκριση μεταξύ αληθινών και ψευδών ισχυρισμών της ΓΑ, καθώς και της δικαιολογημένης αποξένωσης. Όταν εκπαιδεύονται σε αποξενωτικές συμπεριφορές, μεροληψία διαμεσολαβητή και πιθανότητα ψευδώς θετικών στοιχείων αποξένωσης, σε συνδυασμό με την επίγνωση του γεγονότος ότι τα παιδιά και ιδιαίτερα οι έφηβοι έχουν συχνά αρνητικές αντιδράσεις στους γονείς τους, οι σωστά μορφωμένοι δικαστές εκδίδουν επιτυχώς αποφάσεις επιμέλειας και επικοινωνίας που αποκαθιστούν, διατηρούν και προστατεύουν τις οικογενειακές σχέσεις.
Παραπληροφόρηση στα Ηνωμένα Έθνη
Η συζήτηση για την ύπαρξη της ΓΑ, και τι χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί, εκτείνεται πολύ πέρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2023, η Ειδική Εισηγήτρια στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, Reem Alsalem, υπέβαλε στο Συμβούλιο μια έκθεση, για την Επιμέλεια, τη Βία κατά των Γυναικών και τη Βία κατά των Παιδιών (Alsalem, 2023). Σε αυτό, η Αλσαλέμ προσπάθησε να δυσφημήσει πλήρως την έννοια της ΓΑ, την οποία περιγράφει ως «ψευδο-έννοια» (σελ.1).
Μεταξύ των πολλών ισχυρισμών της, η έκθεση επικρίνει έντονα τα πορίσματα των οικογενειακών δικαστηρίων για τη ΓA, περιγράφοντάς τα ως «τάση απόρριψης του ιστορικού ενδοοικογενειακής βίας» και «αγνοίας ιστοριών ενδοοικογενειακής βίας» (σελ. 2). Ισχυρίζεται επίσης, χωρίς αποδείξεις, ότι «η ενδοοικογενειακή βία και η γονική αποξένωση είναι συχνά ασαφή στα συστήματα οικογενειακού δικαίου» και, σύμφωνα με άλλους αρνητές της ΓΑ, απορρίπτει εντελώς την ιδέα των χειριστικών, αποξενωτικών γονέων, τους οποίους η συγγραφέας χαρακτηρίζει ως «προστατευτικές μητέρες» (σελ.5).
Σε απάντηση, δύο θεσμικοί συγγραφείς, η Ομάδα Μελέτης Γονικής Αποξένωσης (PASG) και η Global Action for Research Integrity in Parental Alienation (GARI-PA) υπέβαλαν μια καυστική ανάλυση της έκθεσης του Alsalem στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, περιγράφοντας, ότι η έκθεση περιέχει «πολλές παραπλανητικές δηλώσεις, εκτενή παραπληροφόρηση, κατάφωρη χρήση επιστημονικών τεχνικών παραποίησης της τρέχουσας δημοσιευμένης επιστημονικής έρευνας και νομολογίας για την οικογενειακή δυναμική της γονικής αποξένωσης» (PASG & GARI-PA, 2023, σελ. 9).
Για παράδειγμα, η Alsalem ισχυρίζεται ότι η ΓA «έχει απορριφθεί από ιατρικούς, ψυχιατρικούς και ψυχολογικούς συλλόγους», αλλά αποτυγχάνει να υποστηρίξει αυτήν την ευρεία δήλωση με μια αναφορά σε κάποια τέτοια ένωση (Alsalem, 2023, σελ. 3). Όπως σημειώθηκε από τους συντάκτες της απάντησης, η ΓA έγινε αποδεκτή από την Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων, την Ένωση Οικογενειακών και Συμβιβαστικών Δικαστηρίων, το Εθνικό Συμβούλιο Ανηλίκων και Δικαστηρίων Οικογενειακών Δικαστηρίων (AFCC & NCJFCJ, 2022), την Αμερικανική Ακαδημία Δικηγόρων Γάμου, την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και την Αμερικανική Ακαδημία Ψυχιατροδικαστικής, 2023). Επιπλέον, έχει επίσης περιγραφεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως συναισθηματική κακοποίηση παιδιών (Pisica, 2019; I.S., 2021).
Ομοίως, ο ισχυρισμός της Alsalem, ότι «δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός κλινικός ή επιστημονικός ορισμός της «γονικής αποξένωσης», αμφισβητήθηκε από τους συγγραφείς της απάντησης που επεσήμαναν ένα άρθρο ειδικών στο The Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, το οποίο όρισε το κατασκεύασμα ως: «μια ψυχική κατάσταση στην οποία ένα παιδί εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό με τη διαδικασία του διαζυγίου – συμμαχεί έντονα με τον έναν γονέα (τον ευνοούμενο γονέα) και απορρίπτει μια σχέση με τον άλλο γονέα (τον αποξενωμένο γονέα) χωρίς βάσιμο λόγο» (PASG & GARI-PA, 2023, σελ. 20). Οι συγγραφείς των απαντήσεων σημείωσαν ότι το 80% των αξιολογητών επιμέλειας παιδιών που ερωτήθηκαν σε μια μελέτη συμφώνησαν με αυτόν τον ορισμό (PASG & GARI-PA, 2023).
Επιπλέον, η έκθεση είναι εξαιρετικά προκατειλημμένη, με 175 από τις 180 αναφορές (και 175 από τις 198 υποσημειώσεις) σε έργα επικριτών της ΓΑ (Alsalem, 2023; PASG & GARI-PA, 2023). Αν και δεν είναι σαφές πόσοι υποστηρικτές της ΓΑ υπέβαλαν στοιχεία για την έκθεση, είναι γνωστό ότι τουλάχιστον έξι στάλθηκαν και αγνοήθηκαν (PASG & GARI-PA, 2023). Και ενώ ειπώθηκε ότι ζητήθηκε η γνώμη «ενδιαφερομένων μερών και ειδικών» κατά την προετοιμασία της έκθεσης, δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει, ότι ζητήθηκε η γνώμη οποιουδήποτε ειδικού της ΓΑ ή/και από κοινού εμπειρογνώμονα γονικής μέριμνας, ούτε φαίνεται ότι αναζητήθηκαν θύματα ΓA (Alsalem, 2023, σελ. 2, PASG & GARI-PA, 2023). Όπως προσδιορίζει η απάντηση: «Η χρήση δεδομένων από επικριτές της ΓA και η πλήρης παράβλεψη δεδομένων από υποστηρικτές της ΓA αποτελεί απόδειξη της θεμελιωδώς προκατειλημμένης φύσης αυτής της Έκθεσης» (PASG & GARI-PA, 2023, σελ. 21).
Επιπλέον, η έκθεση χρησιμοποιεί επανειλημμένα την υποτιμητική λέξη «ψευδοεπιστήμη» σε μια προσπάθεια να επιτεθεί στις δεκαετίες έρευνας πίσω από τη ΓA, τις οποίες η έκθεση αγνοεί (Alsalem, 2023; PASG & GARI-PA, 2023). Αυτές οι δεκαετίες έρευνας περιλαμβάνουν «213 εμπειρικές μελέτες σε δέκα διαφορετικές γλώσσες» σχετικά με τη ΓA (Harman, Warshak, Lorandos, & Florian, 2022), καθώς και τα 1.000 βιβλία, κεφάλαια βιβλίων και άρθρα σε περιοδικά που σχετίζονται με τη δομή που διατηρείται στη βάση δεδομένων Parental Alienation Database (www.pasg-database).
Η έκθεση ισχυρίζεται επίσης ότι «[ε]όταν ένας πατέρας ισχυρίστηκε ότι το παιδί του αποξενώθηκε λόγω της μητέρας του, η επιμέλεια από τη μητέρα αφαιρέθηκε στο 44% των περιπτώσεων» (Alsalem, 2023, σελ. 5). Ωστόσο, τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, μελέτες έχουν δείξει, ότι οι απλοί ισχυρισμοί περί αποξένωσης δεν οδήγησαν σημαντικά σε απώλειες επιμέλειας – μόνο η αποδεδειγμένη αποξένωση είχε τέτοιες επιπτώσεις (Harman & Lorandos, 2021). Ομοίως, ο ισχυρισμός της συγγραφέως, ότι οι πατέρες κέρδιζαν την επιμέλεια με τέτοιους ισχυρισμούς στο 44% των περιπτώσεων και οι μητέρες μόνο στο 28% των περιπτώσεων διαψεύδεται επίσης από πρόσφατη έρευνα που βρήκε το αντίθετο, δηλαδή ότι οι πατέρες είχαν 63,3% μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν την επιμέλεια εκεί όπου εντοπίστηκε ΓA (Harman & Lorandos, 2021).
Τέλος, η έκθεση αποκρύπτει το γεγονός, ότι διάφορες χώρες αναγνωρίζουν τη ΓΑ και υποστηρίζουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της, όπως η Βραζιλία, η Κολομβία, η Κροατία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Νέα Ζηλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία και Ουαλία) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (Alsalem, 2023).