H παρουσία της πατρικής προσωπικότητας στην ζωή των παιδιών
«[1] Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΔΕΝ ΚΡΑΤΑ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΓΟΝΕΑΣ. ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ»
Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες η σχετιζόμενη έρευνα με τον πατρικό ρόλο ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η προθυμία του πατέρα να παρευρίσκεται στον τοκετό, να μάθει να ταΐζει, να πλένει, να φροντίζει το βρέφος – το νήπιο, έστρεψε το ενδιαφέρον των επιστημόνων, που ασχολούνται με την συνολική ανάπτυξη του ατόμου από την γέννηση ως και την νεαρή ενήλικη ζωή του, στην αξιολόγηση της ποιότητας του δεσμού που αναπτύσσεται μεταξύ πατέρα και τέκνου.
Έτσι, σήμερα, έχουμε στην διάθεσή μας μία σειρά έγκριτων κι έγκυρων ερευνών, οι οποίες, αν και παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις ως προς το περιεχόμενο, συγκλίνουν στην διαπίστωση ότι η ενεργή, πατρική συμμετοχή συμβάλλει, αναμφισβήτητα, στην βελτίωση της ζωής του παιδιού, ανεξάρτητα από την ηλικία του, το φύλο και το οικογενειακό σχήμα, όπου ανήκει.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ψυχολόγο J. Gottman, το ζωηρό παιχνίδι που εκτυλίσσεται μεταξύ πατέρα και τέκνου, βοηθά το νήπιο να αναπτύξει επαρκώς την (επίκτητη) ικανότητα του αυτοελέγχου ή διαφορετικά της αυτοπειθαρχίας. Αυτή η ικανότητα, η οποία προάγεται μέσα από την σχέση πατέρα – παιδιού, φαίνεται ότι εκτιμάται ιδιαίτερα από τους συνομηλίκους, επειδή το ανήλικο άτομο, δραστηριοποιούμενο έξω από τον στενό, οικογενειακό κύκλο του, είναι πιο έτοιμο κοινωνικά να ενταχθεί σε σύνολα, όπως η μαθητική τάξη ή μία (1) αθλητική ομάδα [2] (Gottman, 2007).
Όσον αφορά στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, πρόσφατη μελέτη του North Carolina State University καταδεικνύει ότι η ενεργή συμμετοχή του πατέρα στην ανατροφή του τέκνου, η οποία συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, την αφήγηση παραμυθιών σε αυτό και την ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ τους, συντελεί θετικά στην καλλιέργεια των γλωσσικών ικανοτήτων του εξελισσόμενου ατόμου, παρότι οι άνδρες – οι πατέρες δεν ήταν τόσο ομιλητικοί, όσο οι γυναίκες – μητέρες στην αναφερόμενη έρευνα [3] (Pancsofar & Vernon – Feagans, 2006).
Παράλληλα, η εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή κοινότητα του North Carolina State University, αξιοποιώντας πληθώρα ερευνητικών δεδομένων, τεκμηριώνει ότι τα παιδιά, που απολαμβάνουν την πατρική φροντίδα στην ανατροφή τους, διαθέτουν ισχυρότερες προσχολικές ικανότητες, είναι πιο συγκεντρωμένα, πιο ευπροσάρμοστα και πιο δεκτικά στις ενδεχόμενες αλλαγές του κοινωνικού περιβάλλοντος [4] (Scull, 2006).
Επιπροσθέτως, η ενεργή εμπλοκή του πατέρα στην διαπαιδαγώγηση του τέκνου του επιδρά καταλυτικά στην σχολική επίδοση του τελευταίου. Έρευνες του Εθνικού Κέντρου Στατιστικής Εκπαίδευσης (NCES) αποδεικνύουν ότι μαθητές, οι οποίοι νιώθουν πως ο πατέρας τους ενδιαφέρεται, καθημερινά, για την σχολική δραστηριότητα κι εργασία τους, επιτυγχάνουν υψηλότερους βαθμούς στα διαγωνίσματα, συγκριτικά με τους υπόλοιπους μαθητές. Ειδικότερα, διαπιστώνεται ότι τα κορίτσια που έχουν ενεργό πατέρα στην ζωή τους, εμφανίζουν ιδιαίτερα αναπτυγμένη μαθηματική ικανότητα, ακόμη κι αν ο πατέρας τους δεν έχει μαθηματική κατάρτιση.
Τέλος, η παρουσία της πατρικής προσωπικότητας είναι υψίστης σημασίας, όταν το αναπτυσσόμενο άτομο διανύει την εφηβική ηλικία, μία χρονική περίοδο έντονων κι επάλληλων αλλαγών. Κατά τον Κ. D. Pruett, έφηβοι, οι οποίοι έχουν στο πλάι τους έναν πατέρα που είναι διαθέσιμος να ακούει τις ανησυχίες τους, αποδεσμευμένος από κάθε ίχνος επίκρισης, παρουσιάζουν ελάχιστες πιθανότητες να εκδηλώσουν επιθετικές ή παραβατικές μορφές συμπεριφοράς, πρόωρη σεξουαλική ζωή και δυσλειτουργική αλληλεπίδραση με το άλλο φύλο. Επίσης, τα κορίτσια με ενεργό πατέρα προστατεύονται σημαντικά από το ενδεχόμενο των ανεπιθύμητων κυήσεων [5] (Pruett, 2001).
Με κριτήριο τα ως άνω αναφερόμενα, εμφαίνεται ότι τα παιδιά, μόνο, να ευεργετηθούν μπορούν από την ενεργή συμμετοχή του πατέρα τους στην ανατροφή, στην διαπαιδαγώγηση και στην επιμέλειά τους, ανεξάρτητα αν είναι τέκνα έγγαμων, άγαμων ή διαζευγμένων συντρόφων. Για αυτόν τον λόγο, κάθε στοχαστική μητέρα επιβάλλεται να στηρίζει και να ενισχύει τον, συνεχώς, εξελισσόμενο ψυχικό – συναισθηματικό δεσμό πατέρα – τέκνων, ενθυμούμενη ότι τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, ανακαλούν κι εκτιμούν τον τρόπο, με τον οποίον οι γονείς τους νοιάστηκαν κι εξακολουθούν να νοιάζονται για αυτά. Τα παιδιά δεν αναλώνονται σε υπολογισμούς, δεν «ζυγίζουν» ποιος από τους δύο (2) γονείς τους «σήκωσε το βαρύτερο φορτίο» στην ανατροφή τους! Τα παιδιά αγαπιούνται κι αγαπούν!
Ενεργοί Μπαμπάδες, για τα δικαιώματα του παιδιού (ΑΜΚΕ)
Βασιλική Γεωργίνη (Εκπαιδευτικός – Παιδαγωγός)
[1] Ο τίτλος του άρθρου είναι η απάντηση ενός κοριτσιού που φοιτά στην δημοτική εκπαίδευση, όταν ερωτήθηκε από συγγενή του, πώς κυλά ο χρόνος, όταν ευρίσκεται μακριά από την μητέρα του.
[2] Gottman, J. (2007). And Baby Makes Three. New York, Crown Publishers.
[3] Pancsofar, N. & Vernon – Feagans, L. (2006). Mother and father language input to young children: Contributions to later language development. Journal of Applied Developmental Psycology, 27(6), 571-587.
[4] Scull, C. & Alongi, D. & Bruzgyte, N. & McHale, J. (2006). Infant and family process predictors of ADHD symptoms at 30 months. New York, Association for Psychological Science.
[5] Pruett, K. D. (2001). Fatherneed. New York, Broadway.