Το Παιδί με 2 Γονείς μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την υποστήριξη παιδιών μετά το Διαζύγιο (5η Συνεδρίαση).
Την Παρασκευή 13/12/2024, το «Παιδί με 2 Γονείς» έλαβε μέρος στη πέμπτη διαδικτυακή συνάντηση του «Ευρωπαϊκού Δικτύου για την υποστήριξη παιδιών μετά το Διαζύγιο» (The European Network for supporting children in Divorce) το οποίο διοργανώθηκε από τον Οργανισμό Διασφάλισης Οικογενειακής Ζωής Ανηλίκων «Kasper-Karvatus» της Φινλανδίας.
Στη συνάντηση παρευρέθηκαν οργανώσεις από Νορβηγία, Φινλανδία, Δανία, Σκοτία, Ελβετία, Εσθονία, κ.α. με γνώμονα τη διάχυση βέλτιστων πρακτικών ανατροφής των παιδιών.
Στη συνάντηση είχαμε την ευκαιρία να αποτυπώσουμε μια υπόθεση εργασίας κατά την οποία ένα ζευγάρι χωρίζει και προκύπτουν θέματα γονικής φροντίδας για το τέκνο τους. Συζητήσαμε προσεγγίσεις προς την επίλυση των θεμάτων που ανακύπτουν και τις πρακτικές της κάθε χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες Ευρωπαϊκές Χώρες η εμπλοκή των δικαστικών αρχών αποφεύγεται από το ίδιο το κράτος. Αντιθέτως έχουν δημιουργηθεί κατάλληλοι κυβερνητικοί ή μη κυβερνητικοί οργανισμοί που παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ενήλικες και ανηλίκους, έτσι ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή λύση για τα παιδιά και ο χρόνος φροντίδας να ανατίθεται, κατά το δυνατόν, σε αμφότερους γονείς.
Ακολουθούν ενδεικτικά απόσπασμα πρακτικών της υπόθεσης εργασίας από μια σειρά κρατών:
Υπόθεση Εργασίας:
Η Άννα και ο Μάικ χωρίζουν. Είναι παντρεμένοι εδώ και 10 χρόνια. Έχουν μαζί δύο παιδιά, η Alice είναι 3 και ο Jamie είναι 10.
Τι θα τους συμβεί όταν χωρίσουν;
Τι υπηρεσίες ή υποστήριξη λαμβάνουν; Φροντίστε να λάβετε υπόψη ολόκληρο το οικογενειακό σύστημα και τα μέλη της.
Περιγράψτε ένα τυπικό σενάριο όταν τα πράγματα πάνε αρκετά καλά από την οπτική γωνία της χώρας σας. Περιγράψτε επίσης σενάριο όταν τα πράγματα δεν πάνε αρκετά καλά. Μπορείτε να επιλέξετε τα παραδείγματα με βάση τη δική σας εμπειρία.
Γράψτε το παράδειγμα της χώρας σας παρακάτω. Προσπαθήστε να κρατήσετε τη γραφή σας όσο το δυνατόν πιο σύντομη, θα συζητήσουμε πιο συγκεκριμένα για τις περιπτώσεις στο δίκτυό μας.
Φινλανδία:
Τυπικό σενάριο, περίπου το 60% όλων των υποθέσεων: Η Άννα και ο Μάικ επιβεβαιώνουν το διαζύγιο στο δικαστήριο με τη δική τους γραπτή δήλωση. Η κοινή επιμέλεια των παιδιών συνεχίζεται χωρίς χωριστή συμφωνία, γιατί δεν εφαρμόζουν αλλαγή σε αυτήν.
Η Άννα και ο Μάικ επισκέπτονται οικειοθελώς τον υπεύθυνο παιδικής μέριμνας για να επιβεβαιώσουν τη συμφωνία που έχουν συνάψει μεταξύ τους. Σύμφωνα με τη συμφωνία, τα παιδιά ζουν και με τους δύο γονείς σε διαστήματα μιας εβδομάδας-μιας εβδομάδας. Ο Μάικ μένει στο πρώην κοινό σπίτι της οικογένειας και η Άννα αποκτά ένα νέο σπίτι 2 χιλιόμετρα μακριά. Ο παιδικός σταθμός της Άλις και το σχολείο του Τζέιμι παραμένουν όπως πριν τον χωρισμό. Οι γονείς συμφωνούν ότι εφόσον ο Μάικ βγάζει περισσότερα χρήματα από την Άννα, θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για τα έξοδα χόμπι του Τζέιμι καθώς και για την ιατρική ασφάλιση των παιδιών. Τα υπόλοιπα έξοδα των παιδιών μοιράζονται εξίσου οι γονείς. Οι γονείς συζητούν και αποφασίζουν μεταξύ τους για θέματα που αφορούν τα παιδιά.
Μετά το διαζύγιο, η Άννα καταθέτει αίτηση σε ομάδα διαζυγίου επί πληρωμή για ενήλικες. Ο Μάικ πηγαίνει μερικές φορές στην υπηρεσία υγείας εργασίας για να μιλήσει δωρεάν με έναν ψυχολόγο. Οι γονείς πηγαίνουν τον Τζέιμι σε μία ομάδα χωρισμού παιδιών, από την οποία οι γονείς κατευθύνονται να αναφέρουν τον χωρισμό στη δασκάλα του Τζέιμι και στον παιδικό σταθμό της Άλις, έτσι ώστε να ξέρουν επίσης πώς να υποστηρίζουν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του χωρισμού. Επειδή η Αλίκη είναι πολύ μικρή, η ομάδα χωρισμού τους συμβουλεύει να διαβάσουν παραμύθια για τον χωρισμό στην Αλίκη.
Το χειρότερο σενάριο, λιγότερο από το 10% όλων των περιπτώσεων: Σε περίπτωση που η Άννα και ο Μάικ δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τη φροντίδα, τη στέγαση ή τη διατροφή των παιδιών, μπορούν να λάβουν δωρεάν υποστήριξη από έναν υπάλληλο παιδικής μέριμνας ή οικογενειακή διαμεσολάβηση ή διαμεσολάβηση με τη βοήθεια ειδικών δικαστηρίων. Εάν οι γονείς δεν είναι σε θέση να καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία παρά την υποστήριξη, μπορούν να ζητήσουν απόφαση από το δικαστήριο. Το δικαστήριο ζητά συχνά τη διερεύνηση των συνθηκών και τη σύσταση για την επίλυση των θεμάτων, και γίνεται ακρόαση των παιδιών, εάν είναι απαραίτητο. Η απόφαση που δόθηκε από το δικαστήριο δεν παρακολουθείται από κανέναν, η εφαρμογή της συμφωνίας παραμένει ευθύνη των γονέων. Δεν απαιτείται υποχρεωτική υποστήριξη για τα παιδιά που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση. Η αρχή προστασίας των παιδιών αναλαμβάνει μόνο στην περίπτωση που η ασφάλεια των παιδιών τίθεται σε κίνδυνο. Ωστόσο, όταν αντιμετωπίζουν δύσκολα σενάρια χωρισμού, το προσωπικό παιδικής προστασίας στερείται επαρκών πληροφοριών και γνώσεων.
Ελλάδα:
Δύο διαθέσιμες επιλογές (α) ιδιωτικό συμφωνητικό διαζυγίου και (β) προσφυγή στο δικαστήριο για οικογενειακές διαφορές σχετικά με την επιμέλεια και τα έξοδα διατροφής του παιδιού
(α) Ιδιωτικό συμφωνητικό διαζυγίου:
Τα δύο μέρη θα συνάψουν συμφωνία για θέματα επιμέλειας και τα έξοδα διατροφής των παιδιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επιμέλεια θα ανατεθεί με κοινή συμφωνία στη μητέρα και θα συναφθεί οικονομική συμφωνία για τα έξοδα διατροφής που θα παρέχονται στη μητέρα από τον πατέρα. Υπάρχει αναλογική σχέση μεταξύ του συμφωνημένου χρόνου επικοινωνίας του πατέρα με τα παιδιά και του κόστους διατροφής, δηλαδή όσο μεγαλύτερο είναι το συμφωνημένο ποσό – τόσο περισσότερος χρόνος θα είναι διαθέσιμος για τον πατέρα με τα παιδιά. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών και μετά την εισαγωγή του νόμου περί κοινής επιμέλειας (4800 / 2021), μπορεί να εφαρμοστεί κοινή επιμέλεια και υψηλότερα συμφωνημένα έξοδα διατροφής για παιδιά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην παρούσα υποθετική περίπτωση, η Άννα θα συνάψει τη συμφωνία χρησιμοποιώντας τη συνήθη δικαστική πρακτική για να ασκήσει πίεση στον Mike να αποδεχθεί οικονομικούς όρους που αντικατοπτρίζουν το χρόνο και τα δικαιώματα επιμέλειας. Η Άννα και ο δικηγόρος της γνωρίζουν ότι αν εισέλθουν σε δικαστική διαμάχη, η μητέρα θα έχει την πλήρη επιμέλεια και μέγιστο χρόνο επικοινωνίας παιδιού-πατέρα 5-6 ημέρες τον μήνα.
(β) Μέσω δικαστικής επίλυσης διαφορών:
Η είσοδος σε δικαστική διαμάχη θα οδηγούσε στο 95% των περιπτώσεων να ανατεθεί η πλήρης επιμέλεια στη μητέρα και ένα μέσο κόστος διατροφής για κάθε παιδί όχι μικρότερο από 300 € (Σημειώστε ότι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι 830 € το μήνα). Χρόνος επικοινωνίας θα δοθεί στον Mike, δύο Σαββατοκύριακα το μήνα (με διανυκτέρευση) και 3-4 ώρες επικοινωνίας κάθε Τρίτη και Πέμπτη της εβδομάδας. Το σπίτι της οικογένειας το πιθανότερο είναι να παραχωρηθεί στη μητέρα.
Οι περισσότερες από τις υποθέσεις (80%) που μπαίνουν σε δικαστικές διαφορές υποστηρίζονται συνήθως από ψευδείς ισχυρισμούς για ενδοοικογενειακή βία, ανάρμοστη συμπεριφορά και ακατάλληλη άσκηση γονικής μέριμνας από τον πατέρα.
Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπάρχει οικογενειακή υποστήριξη από την πολιτεία.
Ελβετία:
Τυπικό σενάριο, δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το ποσοστό των περιπτώσεων:
Μόλις χωρίσουν, η Άννα ή ο Μάρκος γράφει στον δικαστή της πολιτικής περιφέρειας για να τον ενημερώσει ότι ένας από αυτούς έφυγε από το σπίτι της οικογένειας, για τον γονέα με τον οποίο μένουν τα παιδιά τη δεδομένη στιγμή και πότε ο μη κηδεμόνας γονέας θα δει τα παιδιά. Εντός 2 – 4 εβδομάδων ο δικαστής τους ζητά να συναντηθούν στο δικαστήριο και τους ζητά να παράσχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες: αντίστοιχο εισόδημα, διευθύνσεις κατοικίας, λεπτομερή οικονομική κατάσταση. Κάθε ένας από τους δύο συζύγους προσλαμβάνει έναν δικηγόρο, ο οποίος στέλνει όλα τα έγγραφα στον δικαστή. Απαιτούνται τόσα πολλά έγγραφα, με συνέπεια αρκετά συχνά η δικαστική συνεδρίαση να αναβάλλεται για άλλες 2 – 4 εβδομάδες αργότερα.
Κατά την 1η δικαστική συνεδρίαση, κάθε δικηγόρος αναφέρει τα εισοδήματα και τις ανάγκες (οικονομικές, οργανωτικές) κάθε συζύγου σε διάσταση. Κάθε γονέας εμπιστεύεται τους αντίστοιχους δικηγόρους του για τον σωστό υπολογισμό της διατροφής που θα πάρει η μητέρα για τον εαυτό της και για τα παιδιά. Οι γονείς επιβεβαιώνουν τη συμφωνία τους να έχει η μητέρα την κηδεμονία των παιδιών, ενώ ο πατέρας επωφελείται από αυτό που ονομάζεται δικαίωμα επίσκεψης (από 2 Σαββατοκύριακα / μήνα και μισές διακοπές έως 2 Σαββατοκύριακα / μήνα + μία νύχτα + βράδυ εβδομαδιαία).
Ο γονέας που μετακομίζει σε άλλο σπίτι βρήκε ένα που είναι κοντά στο προηγούμενο σπίτι, έτσι ώστε ο Τζέιμι και η Άλις να συνεχίσουν να πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο και στον ίδιο παιδικό σταθμό και οι δραστηριότητες των παιδιών, οι συναντήσεις με την οικογένεια και τους φίλους να παραμείνουν ίδιες.
Δεδομένου ότι ο Jamie είναι μεγαλύτερος από 6, ο δικαστής πρέπει να έχει μια συνάντηση μαζί του. Για να γίνει αυτό απαιτείται μια επιστολή που αποστέλλεται στη διεύθυνση κατοικίας του Jamie, που θα λάβει χώρα περίπου 2 εβδομάδες αργότερα, όπου μόνο ο Jamie και ο δικαστής είναι παρόντες και όπου ο δικαστής τον ρωτά πώς νιώθει γενικά, για το διαζύγιο των γονιών του και αν του ταιριάζει η τωρινή κατάσταση (χρόνος που αφιερώνει με κάθε γονέα). Αυτό πληροί τη νομική υποχρέωση για ακρόαση παιδιών ηλικίας 6 ετών και άνω κατά τη διάρκεια ενός διαζυγίου.
Στη συνέχεια ο δικαστής στέλνει την απόφασή του/της, που επιβεβαιώνει όλα όσα έχουν συμφωνήσει οι γονείς, σε κάθε δικηγόρο. Προγραμματίζεται άλλη μια συνεδρία, για τη συνέχιση του χειρισμού όλων των οικονομικών και υλικών αντικειμένων. Μόλις ξεκαθαριστούν όλα σχετικά με αυτό το θέμα, τότε το διαζύγιο μπορεί να εκδοθεί και ο δικαστής στέλνει ένα έγγραφο που ονομάζεται «απόφαση διαζυγίου» σε κάθε δικηγόρο.
Το χειρότερο σενάριο, δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για το ποσοστό:
Για συγκεκριμένους λόγους (ο ένας από τους συζύγους δεν θέλει να χωρίσει, αισθάνεται (α) ότι έχει πέσει θύμα κάθε είδους βίας, (β) θέλει εκδίκηση, η ψυχική του κατάστασή είναι τέτοια που γ) γίνεται προσωρινά παρανοϊκός και πιστεύει αληθινά ότι ο άλλος γονέας είναι κακός για τα παιδιά), προκύπτουν κατηγορίες για ψυχολογικές ή σεξουαλικές (σπανιότερα σωματικές) και μετά οι υπηρεσίες προστασίας παιδιών (κοινωνικές υπηρεσίες) ζητούν την παρέμβαση των δικαστικών υπηρεσιών.
Δεδομένου ότι κανένας επαγγελματίας παιδικής προστασίας δεν είναι επαρκώς ενημερωμένος ή εκπαιδευμένος, η παρέμβασή του χειροτερεύει τα πράγματα, που γίνονται πραγματικά άσχημα, οδηγώντας είτε σε σοβαρή γονική αποξένωση, είτε σε τοποθέτηση παιδιών σε κοινωνικά σπίτια.
Εάν οι μη επαληθευμένες κατηγορίες για κακοποίηση παιδιών είναι σοβαρές ή εάν ένας από τους συζύγους είναι αρκετά πλούσιος για να πληρώσει για τις πολλαπλές παρεμβάσεις δικηγόρου και για κάθε είδους εμπειρογνωμοσύνη (ψυχολογικές και οικονομικές), η διαδικασία διαζυγίου συνεχίζεται για πολλά χρόνια και η ανάπτυξη των παιδιών και η ευημερία διακυβεύεται σοβαρά.
Σκωτία:
Γονείς που χωρίζουν στη Σκωτία – καλά και κακά αποτελέσματα
Ο Hamish και η Shona άρχισαν να ζουν μαζί τον Ιούνιο του 2020. Η Shona έμεινε έγκυος τον Ιανουάριο του 2021, αλλά εκείνη και ο Hamish μάλωσαν για διάφορα πράγματα και ο Hamish έφυγε από το σπίτι της οικογένειας τον Μάρτιο του 2021. Η κόρη τους Rowan γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 2021. Δεν είχαν παντρευτεί και η Shona ήταν ακόμα πολύ ενοχλημένη και δεν έβαλε το όνομα του Hamish στο πιστοποιητικό γέννησης.
Όταν ο Hamish ζήτησε να δει την κόρη τους, του είπαν ότι δεν ήταν κατάλληλος να φροντίσει το μωρό. Ήταν καχύποπτος για το αν το παιδί ήταν όντως δικό του καθώς η Shona ζει τώρα με έναν νέο σύντροφο. Η Shona ήθελε να λάβει διατροφή, γι’ αυτό ζήτησε από την αντίστοιχη υπηρεσία να υπολογίσει πόσα πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα και να της τα καταβάλει.
Ο Hamish αποφάσισε να αρνηθεί ότι ήταν ο πατέρας και έγινε τεστ DNA που έδειξε ότι είναι ο πατέρας του Rowan. Αυτό έκανε τη Shona ακόμα λιγότερο πρόθυμη να του επιτρέψει να έχει οποιαδήποτε επαφή με τη Rowan. Ο Hamish επικοινώνησε με έναν δικηγόρο οικογενειακού για να προσπαθήσει να κανονίσει την επικοινωνία με το παιδί του.
Ο δικηγόρος έγραψε μια επιστολή τον Φεβρουάριο του 2022 προτείνοντας στους γονείς να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν την οικογενειακή διαμεσολάβηση για να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την επαφή και είπε επίσης στον Hamish ότι πρέπει να πληρώσει διατροφή για την κόρη του ακόμα κι αν δεν τη βλέπει.
Επειδή η Shona αρνήθηκε να πάει στη διαμεσολάβηση, ο δικηγόρος ξεκίνησε δικαστική προσφυγή τόσο για να αποκτήσει τα γονικά δικαιώματα και τις ευθύνες του Hamish όσο και για να κανονίσει να έχει επικοινωνία με τη Rowan. Το κόστος της σύνταξης επιστολών στη Shona ήταν 2000 £, αλλά το κόστος της προσφυγής στο δικαστήριο ήταν πιθανό να είναι 5-10.000 £, πιθανώς θα ήταν πολύ περισσότερο εάν η υπόθεση δεν μπορούσε να διευθετηθεί γρήγορα και έπρεπε να πάει σε ακρόαση αποδεικτικών στοιχείων.
Εν τω μεταξύ, η Shona έλαβε επίσης νομική συμβουλή και κατήγγειλε τον Hamish στην αστυνομία επειδή είπε ότι της έστελνε απειλητικές επιστολές και μηνύματα απαιτώντας επικοινωνία. Η αστυνομία ερεύνησε και ξεκίνησε ποινική δίωξη εναντίον του Hamish.
Η πρώτη ακρόαση στο δικαστήριο για την υπόθεση επικοινωνίας του Hamish δεν πραγματοποιήθηκε πριν τον Ιούλιο του 2022. Ο δικηγόρος του ζήτησε να έχει μια ώρα επικοινωνία με τη Rowan σε ένα κέντρο επικοινωνίας κάθε εβδομάδα. Ο Σερίφης (Σκοτσέζος δικαστής) δεν συμφώνησε με αυτό λόγω της ποινικής υπόθεσης που εκκρεμούσε. Αντίθετα διέταξε να εκπονηθεί μια Έκθεση για την Ευημερία του Παιδιού με κόστος £4000 το οποίο θα μοιραζόταν μεταξύ των γονέων.
Ο Ρεπόρτερ της Παιδικής Ευημερίας, ο οποίος είναι ανεξάρτητος οικογενειακός δικηγόρος, μίλησε και με τους δύο γονείς και μερικούς άλλους μάρτυρες, επισκέφτηκε το σπίτι του Hamish για να δει αν είναι κατάλληλο για να μείνει ένα παιδί και έλεγξε αν είχε ποινικό μητρώο.
Μετά από μια άλλη δικαστική ακρόαση τον Σεπτέμβριο του 2022, ο Σερίφης έδωσε εντολή στον Hamish να βλέπει τη Rowan σε ένα κέντρο επικοινωνία για μία ώρα μία φορά το μήνα και ζήτησε αναφορά από το κέντρο επικοινωνίας μετά από τρεις μήνες.
Το κέντρο επικοινωνίας ήταν πολύ απασχολημένο και δεν μπορούσε να προσφέρει συνεδρία μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022, επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι ήθελε να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία. Αυτό σήμαινε ότι το δικαστήριο δεν έλαβε την αναφορά επικοινωνίας μέχρι τον Απρίλιο του 2023, οπότε το ποινικό δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι ο Hamish δεν έχει διαπράξει κανένα ποινικό αδίκημα σχετικά με τη Shona.
Σε μια δικαστική ακρόαση τον Ιούνιο του 2023, το δικαστήριο διέταξε ότι ο Hamish θα έπρεπε να έχει επικοινωνία με την κόρη του στο κέντρο επαφής κάθε εβδομάδα για δύο μήνες, ακολουθούμενη από επαφή χωρίς επίβλεψη για άλλους δύο μήνες. Σε μια δικαστική ακρόαση τον Νοέμβριο του 2023, το δικαστήριο λαμβάνει μια καλή αναφορά σχετικά με την επικοινωνία και διέταξε ότι ο Hamish θα έπρεπε πλέον να έχει ολονύκτια επικοινωνία κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο.
Λόγω των κακών εργασιακών σχέσεων και της δυσπιστίας μεταξύ των γονέων, των καθυστερήσεων στο δικαστικό σύστημα και της έλλειψης ικανότητας στο κέντρο επικοινωνία, χρειάστηκαν περισσότερα από δύο χρόνια για να επιτραπεί σε αυτόν τον πατέρα να φροντίσει την κόρη του μια νύχτα στο σπίτι του. Εάν η διαφωνία μεταξύ των γονιών συνεχιστεί, τότε ενδέχεται να υπάρξουν περαιτέρω δικαστικές ακροάσεις καθώς η Rowan μεγαλώνει, έτσι ώστε να αποφασίσει πόσο χρόνο θα περάσει με τον πατέρα της.
Δανία:
Η Kirsty και ο Donald παντρεύτηκαν το 2015 και τα τρία τους παιδιά Sally, Joe και Anna γεννήθηκαν το 2016, το 2018 και το 2020. Το 2023, όταν τα παιδιά ήταν 7, 5 και 3 ετών, οι γονείς τους αποφάσισαν ότι ο γάμος τους δεν λειτουργούσε.
Ο Ντόναλντ μετακόμισε από το σπίτι της οικογένειας, αλλά μπόρεσε να αγοράσει ένα σπίτι παρόμοιου μεγέθους μόλις 10 λεπτά μακριά. Είπαν σε όλα τα παιδιά μαζί τι συνέβαινε και τα καθησύχασαν ότι θα έχουν ίσο χρόνο με κάθε γονιό.
Η Κίρστι και ο Donald ήθελαν βοήθεια για να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους, οπότε πήγαν σε τρεις συνεδρίες με μια υπηρεσία οικογενειακής διαμεσολάβησης. Αυτό τους βοήθησε να συνάψουν μια γονική συμφωνία έτσι ώστε τα παιδιά να περνούν εναλλάξ μία εβδομάδα με κάθε γονέα.
Μίλησαν επίσης με δικηγόρο για να λάβουν συμβουλές σχετικά με τις οικονομικές ρυθμίσεις και να πάρουν διαζύγιο χωρίς υπαιτιότητα μετά από δύο χρόνια. Ο δικηγόρος τους συμβούλεψε για το πώς να μοιραστούν τα χρήματά τους, να μεταβιβάσουν την ιδιοκτησία της οικογενειακής κατοικίας στην Kirsty και να μοιραστούν τις συντάξεις και άλλες κοινές αποταμιεύσεις.
Ο δικηγόρος τους συμβούλεψε ότι εάν και οι δύο γονείς είχαν την ίδια φροντίδα για τα παιδιά, τότε δεν θα καταβάλλονταν χρήματα για τη διατροφή των παιδιών, αν και η Kirsty θα μπορούσε να λάβει όλες τις πληρωμές για το επίδομα παιδιού εκτός και αν συμφωνούσαν να τα μοιράσουν.
Ο δικηγόρος πρότεινε επίσης να παρακολουθήσουν και οι δύο το διαδικτυακό εκπαιδευτικό μάθημα New Ways For Families, έτσι ώστε να εξασκήσουν την επικοινωνία και άλλες δεξιότητες με επιπλέον καθοδήγηση. Αυτό θα μπορούσε πραγματικά να τους βοηθήσει να στηρίξουν τα παιδιά τους και να βεβαιωθούν ότι δεν επηρεάστηκαν πολύ από τον χωρισμό των γονιών τους. Η Kirsty και ο Donald άρχισαν επίσης να χρησιμοποιούν την εφαρμογή Our Family Wizard για να επικοινωνούν και να μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τις ρυθμίσεις για τα παιδιά.
Μέχρι να βγει το διαζύγιο το 2026, οι ρυθμίσεις για τα παιδιά είχαν εγκατασταθεί σε ένα μοτίβο μιας εβδομάδας, με τους δύο γονείς να συμμετέχουν πλήρως στις ρυθμίσεις του σχολείου και της υγείας. Μοιράζουν εξίσου τις περιόδους των σχολικών διακοπών και παίρνουν με τη σειρά τους τα παιδιά για τα Χριστούγεννα.
Τόσο η Kirsty όσο και ο Donald έχουν πλέον νέους συντρόφους. Τα παιδιά αποκαλούν αυτούς τους θετούς γονείς με τα μικρά τους ονόματα, αλλά εξακολουθούν να αποκαλούν την Kirsty και τον Donald μαμά και μπαμπά. Αυτό σημαίνει πλέον ότι η Sally, ο Joe και η Anna έχουν πλέον τέσσερις ενήλικες που τους φροντίζουν.
Εσθονία:
Το εσθονικό σύστημα είναι παρόμοιο με αυτό της Φινλανδίας. Οι γονείς διατηρούν την κοινή επιμέλεια και ο στόχος είναι τα παιδιά να μπορούν να επικοινωνούν εξίσου και να περνούν χρόνο και με τους δύο γονείς μετά το διαζύγιο. Είναι σημαντικό να διατηρείται η επαφή και με τους δύο γονείς.
H πρωταρχική ευθύνη ανήκει στους γονείς και η υπόθεση είναι ότι θα μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνίες μεταξύ τους. Εάν δεν μπορούν να το κάνουν, έχουν την επιλογή να συμβουλευτούν έναν υπάλληλο παιδικής προστασίας, ο οποίος μπορεί να συμβουλεύσει τους γονείς με βάση τα συμφέροντα του παιδιού.
Επιπλέον, μπορούν να απευθυνθούν στην κρατική υπηρεσία οικογενειακής διαμεσολάβησης. Το δικαστικό σύστημα είναι επιλογή, όχι υποχρέωση, και ιδανικά, είναι η τελευταία λύση. Ωστόσο, εάν οι γονείς προσφύγουν στο δικαστήριο, το τρέχον δικαστικό σύστημα της Εσθονίας σε οικογενειακές υποθέσεις κατευθύνει τους γονείς κυρίως στην κρατική υπηρεσία οικογενειακής διαμεσολάβησης.