23 Μαΐου 2023
Η Προσφυγή αφορά την απώλεια επικοινωνίας του προσφεύγοντος με τα παιδιά του, παρά τις εγχώριες αποφάσεις που του χορηγούν δικαιώματα επικοινωνίας, και τη φερόμενη αποτυχία των Αρχών να διεξάγουν παιδοψυχιατρική έκθεση και έκθεση κοινωνικής έρευνας.
Η επάρκεια των μέτρων κρίνεται από την ταχύτητα εφαρμογής τους, καθώς η πάροδος χρόνου θα μπορούσε να έχει ανεπανόρθωτες συνέπειες για τις σχέσεις του προσφεύγοντος και των παιδιών του και να οδηγήσει σε de facto καθορισμό της κατάστασης.
Τα Εθνικά Δικαστήρια προσπάθησαν να εξακριβώσουν τους λόγους που οδήγησαν στην άρνηση των παιδιών να έρθουν σε επικοινωνία με τον προσφεύγοντα. Το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη στο συμπέρασμά του ότι η συμπεριφορά των παιδιών είχε επηρεαστεί και από τους δύο γονείς, καθώς και το γεγονός ότι δεν μπορούσε να προσδιοριστεί με σαφήνεια, αν η άρνηση των παιδιών να συναντηθούν με τον πατέρα τους ήταν γνήσια ή προέκυπτε από τη συμπεριφορά της μητέρας.
Το Δικαστήριο σημειώνει επίσης ότι ο προσφεύγων είχε ειδοποιήσει τις Αρχές για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε κατά την επικοινωνία του με τα παιδιά, ήδη από τις αρχές του 2016.
Το Δικαστήριο σημειώνει περαιτέρω ότι η Γ.Σ. μετακόμισε στα μέσα Ιουλίου 2019 στο νησί της Τήνου χωρίς προηγούμενη γνώση ή συγκατάθεση του προσφεύγοντος. Λαμβάνει υπόψη το συμπέρασμα του δικαστηρίου ότι η Γ.Σ. είχε την επιμέλεια των παιδιών και, ως εκ τούτου, είχε το δικαίωμα να αποφασίσει σχετικά με τον τόπο κατοικίας τους. Κατά το χρόνο, δεν είχε ακόμη τεθεί σε ισχύ το νέο άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα, το οποίο απαιτούσε, προηγούμενη συγκατάθεση του άλλου γονέα ή προηγούμενη απόφαση δικαστηρίου, σε περίπτωση που επηρεάζεται το δικαίωμα επικοινωνίας από την αλλαγή του τόπου κατοικίας. Βέβαια, το Δικαστήριο δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει ότι, η μετακίνηση της Γ.Σ. σε ένα νησί με τα παιδιά τους, επηρέασε σοβαρά την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας του προσφεύγοντος. Όμως, τα εθνικά δικαστήρια με την προσωρινή τους διαταγή και την απόφαση υπ’ αριθ. 1059/2020 διατήρησαν την ίδια επικοινωνία για τον προσφεύγοντα, τον οποίο υποχρέωνε να μεταβαίνει στο νησί της Τήνου περίπου δύο με τρεις φορές την εβδομάδα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχε ο προσφεύγων, οι οποίες δεν αντικρούστηκαν από την Κυβέρνηση διέψευσε η Κυβέρνηση, εάν είχε τηρήσει αυτό το πρόγραμμα επικοινωνίας, θα έπρεπε να πηγαίνει στο νησί περίπου δύο φορές την εβδομάδα, χωρίς τα δρομολόγια των πλοίων, να του επιτρέπουν να φτάνει εκεί εγκαίρως για την επικοινωνία με τα παιδιά του. Αυτή η πρόσθετη δυσκολία δεν θα μπορούσε με κανένα τρόπο να διευκολύνει την επικοινωνία του με τις κόρες του.
Το Δικαστήριο, σημειώνει ότι ο προσφεύγων προσπαθούσε συνεχώς να αποκτήσει επικοινωνία με τις κόρες του από το 2016, ότι η επικοινωνία τους σταμάτησε και ότι, παρά τις διάφορες αποφάσεις και συστάσεις των εθνικών δικαστηρίων και του εισαγγελέα, οι Αρχές δεν έχουν βρει λύση, για να τον διευκολύνουν να ασκεί τακτικά το δικαίωμά του στην επικοινωνία. Ακολούθως, οι Αρχές ανέχτηκαν τη συμπεριφορά της Γ.Σ, η οποία αντιστάθηκε στη συμμόρφωση με τις Αποφάσεις τους, χωρίς να αντιμετωπίσει καμία συνέπεια, σε σημείο που δεν είχαν πια κανένα αποτέλεσμα.
Η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των χωρισμένων γονέων, δεν μπορεί να απαλλάσσει τις αρμόδιες Αρχές από την εφαρμογή όλων των μέσων που είναι πιθανό να επιτρέψουν τη διατήρηση του οικογενειακού δεσμού. Εάν ένα δικαστήριο στήριζε μία απόφασή του στις απόψεις παιδιών, που είναι εμφανώς ανίκανα να διαμορφώσουν και να διατυπώσουν γνώμη σχετικά με τις επιθυμίες τους – για παράδειγμα, λόγω των αντικρουόμενων αφοσιώσεων και/ή της έκθεσής τους στην αποξενωτική συμπεριφορά ενός γονέα– μια τέτοια Απόφαση θα μπορούσε να είναι αντίθετη με το άρθρο 8 της Σύμβασης.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένου του χρονικού διαστήματος που πέρασε, του βέλτιστου συμφέροντος των παιδιών, τα κριτήρια που καθορίζονται στη δική του νομολογία και τις Παρατηρήσεις των διαδίκων, το Δικαστήριο, παρά το περιθώριο εκτίμησης του Κράτους, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι Ελληνικές Αρχές, δεν έλαβαν όλα τα αναγκαία μέτρα που θα μπορούσαν εύλογα να απαιτηθούν από αυτές, για την άσκηση του δικαιώματος του προσφεύγοντος να έχει επικοινωνία και να δημιουργήσει σχέση με τις κόρες του.Κατά συνέπεια, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της Σύμβασης.
Ακολουθεί η απόφαση
ΕΔΔΑ προσφ. 1916520 απόφ. της 23.5.2023 υπόθ. Ι.Σ. κατά Ελλάδας