Συνέντευξη από Κατερίνα Λέκα 20/09/2025
Με τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας να αυξάνονται όλο και περισσότερο, το The Persona σας παραθέτει σε αριθμούς αλλά και γεγονότα όλα όσα πρέπει να ξέρετε, μέσα από την αποκλειστική συνέντευξη του αστυνόμου Κυριάκου Καραλή.
-Θέλω να μου πεις λίγο εσύ που εργάζεσαι αυτή τη στιγμή.
Τώρα εργάζομαι στο γραφείο αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας Αθηνών. Έχουμε χωριστεί σε τομείς στα γραφεία στην Αττική. Δηλαδή αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 7 γραφεία αν θυμάμαι καλά. Ένα από αυτά τα γραφεία είναι στην Αθήνα που δρα στην Ομόνοια.
Και έχουμε από την επίβλεψή μας μια επιτήρηση 10 περιοχών. Αυτό μέχρι πριν δύο χρόνια περίπου ήταν ένα γραφείο για 20 περιοχές. Αλλά επειδή καταλάβαμε ότι είναι πολύ μεγάλος όγκος της δουλειάς, οπότε ένα παρέμεινε ένα γραφείο όπως υπήρχε στην Ομόνοια, και φτιάχτηκε ένα νέο γραφείο στην Καλλιθέα.
Μετά πέρα από αυτά τα δύο γραφεία, στο οποίο ένα εργάζομαι εγώ, στην Αττική υπάρχουν ένα στον κάθε τομέα. Δηλαδή υπάρχει ένα στην Αγία Παρασκευή, ένα στον Πειραιά που είναι για το κομμάτι του Πειραιά, στον Άλιμο που είναι νότια και στην Δυτική Αττική .
-Εσύ είσαι στο κεντρικό τομέα;
Εγώ είμαι στο κεντρικό, εσύ στην Ομόνοια
–Πόσες κλήσεις λαμβάνετε κατά μέσο όρο σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία;
Το γραφείο καταρχάς ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021. Ο όγκος δουλειάς έχει τριπλασιαστεί τουλάχιστον εν έτη 2025. Έχει αυξηθεί η ενδοοικογενειακή βία, γενικά υπάρχουν και καλές μέρες και κακές μέρες. Έχει να κάνει και με την εβδομάδα πχ, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, είναι μέρες που υπάρχει περισσότερη βία, διότι υπάρχει περισσότερη παραμονή στο σπίτι, σταματάνε οι εργασίες. Άρα αν ξεκινήσουμε από την μία Δευτέρα που μπορεί να υπάρχουν 5 περιστατικά, όσο κλιμακώνεται προς την Κυριακή μπορούν να υπάρχουν και 10 περιστατικά την ημέρα και παραπάνω.
Δηλαδή όταν λέω περιστατικά είναι όλα περιστατικά τα οποία καταλήγουμε να γράφουμε σαν δικογραφίες. Γιατί μπορεί να υπάρχουν πολλά περιστατικά τα οποία είτε να μην πληρούν της προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως ενδοοικογενειακή βία, ή μπορεί να είναι ερωτήματα, συζητήσεις από τηλέφωνο και άλλα πράγματα.
-Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση της ενδοοικογενειακής και της έμφυλης βίας;
Καταρχάς είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση να μιλήσουμε για αύξηση. Αυτό δηλαδή είναι ένα ερώτημα το οποίο και εμείς ακόμα δεν μπορούμε να το απαντήσουμε. Τώρα, στατιστικά τα νούμερα, πολύ παραπάνω. Αλλά για τους ανθρώπους που γνωρίζουν τον όρο στην εγκληματολογία υπάρχει ο σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας που λέμε. Ο αριθμός είναι για κάποια εγκλήματα, τα οποία γίνονται αλλά δεν καταλήγουν στους αστυνομικούς και στις δικαστικές αρχές. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο βιασμός. Είναι αδίκημα, ένα έγκλημα, το οποίο έχει πολύ μεγάλο σκοτεινό αριθμό εγκληματικότητας. Σε μία στατιστική έρευνα που μπορεί να γίνει έξω, στην κοινωνία, μπορεί να σου πουν ότι πχ, υπάρχουν 100 άτομα που έχουν αναφέρει ότι έχουν βιαστεί και στις αστυνομικές αρχές να έχουν αναφερθεί τα πέντε. Ένα τέτοιο αδίκημα είναι και η ενδοοικογενειακή βία. Ας μην ξεχάσουμε να παραλείψουμε ότι παλιά λέγανε τα ”εν οίκω μη εν δήμω”. Και επειδή τα ρητά είναι βγαλμένα μέσω τη ζωή, γινόντουσαν πάρα πολλά πράγματα για τα οποία υπήρχε μια ντροπή, μια ενοχή, το να συζητηθούν, όχι στις αστυνομικές και στις δικαστικές αρχές, αρά να συζητηθούν ακόμα έξω από το σπίτι, δηλαδή στη γειτονιά.
Άρα ένα τέτοιο αδίκημα με υψηλό σκοτεινό αριθμό εγκληματικότητας είναι η ενδοοικογενειακή βία. Οπότε, επειδή τώρα έχουν γίνει τόσες καμπάνιες, εκεί έχει προσπαθήσει ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί. Τα ΜΜΕ ήταν μέρος της, αφού έχουν προσφέρει και έχουν συνεισφέρει σε αυτή την κατεύθυνση. Βλέπουμε ότι τόσο τα άτομα τα οποία είναι θύματα, οι επιζώσες, όπως λέγεται κοινωνικά ο όρος, έρχονται με μεγαλύτερη ευκολία να το αναφέρουν. Επίσης οι άνθρωποι που δεν είναι τα θύματα, αλλά είναι πχ γείτονες, όταν βλέπουν κάτι εμείς το βλέπουμε, όμως και με το χρόνο που περνάει, όλο και περισσότερο έρχονται να αναφέρουν θέματα τα οποία βλέπουν ή ακούν να συμβαίνει γύρω τους. Άρα αυτός ο σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας που συζητήσαμε πριν, έχει αρχίσει να μειώνεται. Με αποτέλεσμα, όσο μειώνεται ο σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας, δηλαδή γίνεται περισσότερη αναφορά στο θέμα, τόσο ανεβαίνουν τα στατιστικά. Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο, στο να κατανοήσουμε, το αν απλά έχει πέσει πάρα πολύ ο σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας, άρα έχουν φανερωθεί τα περιστατικά, που υπήρχαν, ή αν τα ποσοστά αυτά έχουν ανέβει, όσον αφορά το ίδιο το έγκλημα.
Δεν μπορεί κανείς να απαντήσει στην προκείμενη φάση σαφώς τι συμβαίνει. Σίγουρα, αν πούμε ότι είναι ένα ζήτημα το οποίο εδράζεται στις επιστήμες της κοινωνιολογίας και της ψυχολογίας, δηλαδή είναι ένα ψυχοκοινωνικό ζήτημα, από τη στιγμή που ξέρουμε ότι μετά COVID εποχή, τα ψυχιατρικά ζητήματα και ό,τι υπάρχει γύρω από αυτό το ζήτημα έχουν ανέβει αρκετά, άρα σίγουρα θα υπάρχουν και τα προβλήματα τα αντίστοιχα που έχουν συνεισφέρει στο να υπάρχει μια διαφορετική διάσταση του προβλήματος της ενδοοικογενειακής βίας. Καλό είναι να μην παραλείψουμε. ότι υπάρχουν και κοινωνικά ζητήματα και ψυχολογικά. Υπάρχει και μια σύγκρουση, ένα «κρυφτό» μεταξύ των δύο επιστημών. Δηλαδή κάποιοι θέλουν να αναφέρουν ότι είναι καθαρά κοινωνικό ζήτημα, άλλοι θέλουν να μιλήσουν και να πουν ότι είναι ψυχολογικό ζήτημα, δεν είναι τίποτα από τα δύο, είναι πολύ πολυπαραγοντικό το ζήτημα, και τα δύο συνεισφέρουν αρνητικά στη διαιώνιση του ζητήματος.
Άρα για να κλείσω, τα ποσοστά έχουν ανέβει. Ο λόγος ο οποίος έχει ανέβει είναι διττός. Ο σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας έχει πέσει πάρα πολύ και το βλέπουμε συνεχώς. Και η μετά-covid εποχή έχει προσφέρει αρνητικά στο να ανέβουν και οι περιπτώσεις αυτές. Ενώ το ξέρουμε αυτό και το καταλαβαίνουμε εμείς και εμπειρικά, βιωματικά, γιατί όταν δουλεύουμε σε αυτό το αντικείμενο και δουλεύουμε από την εποχή, Σάββατο και Κυριακή, είναι οι μέρες που είναι τα περισσότερα περιστατικά. Που πάει να πει ότι είναι οι μέρες οι οποίες οι άνθρωποι κάθονται περισσότερο σπίτι επειδή δεν δουλεύουν. Άρα σκέψου μια εποχή η οποία δύο χρόνια καθόσουν συνέχεια είσαι σπίτι.
–Η αστυνομία πώς μπορεί να υποστηρίξει ένα θύμα έμφυλης βίας;
Για να απαντήσω και στο προηγούμενο ερώτημα είναι ότι τα ποσοστά έχουν ανέβει πάρα πολύ και φαίνονται. Επειδή έχει αλλάξει και η δουλειά της αστυνομίας. Υπό ποια έννοια, ότι παλιότερα, αυτό έτσι, θα το θέσω ως πριν το 1921 και μετά το 1921 εποχή, γιατί συστηματοποιήθηκε το πλαίσιο περισσότερο, υπήρχαν περισσότερες νομοθετικές παρεμβάσεις, υπήρχαν περισσότερες κατευθύνσεις στο να είναι η αστυνομία πιο αποτελεσματική στο ζήτημα. Άρα τι πάει να πει αυτό; Παλιότερα, με λίγα αλλά και απλά λόγια, υπήρχαν δέκα περιστατικά που ερχόντουσαν σε ένα αστυνομικό τμήμα και οι αστυνομικοί είχαν μια κατεύθυνση και μια σκέψη στο να λυθεί το ζήτημα, να μην οδηγηθούν αυτοί οι άνθρωποι στις δικαστικές διαμάχες και δικαστικές ρήξεις. Οπότε υπήρχε αυτή η σκέψη, το πέρασμα αυτό, το ότι «ελάτε ρε παιδιά να τα βρείτε». Τώρα δεν ισχύει αυτό.
Με το που έρχεται ένα περιστατικό σε μια υπηρεσία που ασχολείται με το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας, δεν συζητιέται τίποτα από αυτά που συζητιόντουσαν παλιά. Εγώ ο ίδιος που έχω ασχοληθεί τώρα στο γραφείο αυτό, αλλά και παλιότερα, είχε προκύψει να έχω δουλέψει στον ΑΤ, να έχω γίνει θεατής στη λάθος και στη σωστή παρέμβαση της αστυνομίας στο ζήτημα αυτό. Άρα η ίδια η αστυνομία, εκεί που τώρα ερχόντουσαν 10 περιστατικά και καταλήγει το ένα, τώρα έρχονται 10 περιστατικά και καταλήγουν και τα 10. Δεν αφήνει η ίδια η αστυνομία να εκτεθεί η ίδια σαν θεσμός. Οι δικαστικές αρχές, αλλά και οι άνθρωποι που έρχονται εκεί πέρα για αυτό το ζήτημα, νομίζουν ότι έχουν αλλάξει τα πράγματα. Έρχονται εκεί πέρα και πολλοί από αυτούς, θέλουν να μην προχωρήσει η διαδικασία. Εντάξει τώρα έγινε ότι έγινε τα βρήκαμε, να σταματήσει, να γυρίσουμε σπίτι μας. Τώρα δεν υπάρχει αυτό.
Τώρα, με ρώτησες, το ερώτημα ήταν για το πώς μπορεί να βοηθήσει η αστυνομία. Νομίζω με την πληροφόρηση. Πρώτον, να υπάρχει και εκπαίδευση, να υπάρχει ένας εκπαιδευμένος αστυνομικός, ο οποίος να κατανοήσει, για να μιλήσουμε σε ένα πραγματικό πλαίσιο, ας πούμε ότι έχει έρθει με δράστη άντρα και θύμα με γυναίκα. Καταρχάς να δώσει χώρο και χρόνο στη γυναίκα να πει αυτά που θέλει να πει. Εκείνη τη στιγμή βλέπει έναν άνθρωπο που νιώθει μια ασφάλεια να συζητήσει όλα αυτά που της έχουν συμβεί. Οπότε μπορεί να ξεκινήσει να συζητά για το περιστατικό που έχει συμβεί σήμερα και να καταλήξει με λεπτομέρειες να συζητάει αυτό που γίνονταν πριν τρία, τέσσερα χρόνια.
Οπότε, εσύ πρέπει να έχεις χώρο και χρόνο, να αφήσεις σε αυτόν τον άνθρωπο να υπάρχει μια συζήτηση, η οποία μπορεί να οδηγηθεί κάποιες φορές και σε πολύ παρελθοντικά γεγονότα, αλλά βλέπεις ότι υπάρχει ανάγκη για αυτόν τον άνθρωπο κάπου να τα πει. Πρέπει να είναι καταρτισμένος, να καταλαβαίνει αυτά τα θέματα, πρέπει να είναι καταρτισμένος στο θέμα της ενσυναίσθησης και των κοινωνικών δεξιοτήτων, να μην ρωτάει πράγματα τα οποία μπορεί να φέρουν το θύμα σε δύσκολη θέση, να απαντήσει σαν ένα απολογητικό χαρακτήρα, το γιατί συμβαίνουν αυτά τα ζητήματα. Άρα όλα αυτά έχουν να κάνουν με το κομμάτι της εκπαίδευσης. Και σε δεύτερο ζήτημα είναι το να βρίσκονται εκεί και να δίνουν σαφές οδηγίες και πληροφορίες. Δηλαδή, καμιά φορά μπερδεύεται ο επαγγελματίας με τον όγκο της δουλειάς και νομίζει ότι ο άνθρωπος ο οποίος έρχεται εκεί έχει μια γνώση του πώς δουλεύουν τα πράγματα. Αυτός ο άνθρωπος που πήγε εκεί πέρα, για παράδειγμα μια γυναίκα, δεν ξέρει τίποτα.
Δεν ξέρει ότι υπάρχουν κρατικές δομές που μπορεί να πάει να ζητήσει ψυχολογική υποστήριξη. Δεν ξέρει ότι υπάρχουν ΜΚΟ ή κρατικές δομές που μπορεί να πάει να ζητήσει νομική συμβουλευτική. Δεν ξέρει στην πορεία ότι υπάρχουν δομές διαμονής. Δεν ξέρει αν έχει παιδιά, τι μπορεί να κάνει με τα παιδιά. Δεν γνωρίζει πολλά πράγματα. Έχει έρθει για το πρόβλημα που την ταλανίζει και το κομμάτι της ενδοοικογενεαικής βίας και τα λοιπά. Είναι μπερδεμένοι με αυτά τα ζητήματα, και έρχονται εκεί και βλέπουν ένα βουνό πληροφοριών μπροστά τους. Γιατί πρέπει να πάω σε ιατροδικαστικές υπηρεσίες; Πρέπει να πάω αύριο, αν χρειάζεται να πάω ή όχι μάρτυρα στο δικαστήριο; Τώρα που θα μείνω αύριο; Ο δράστης που θα βγει; Αν ήρθε να μου ξανανοίξει την πόρτα στο σπίτι; κλπ. Οπότε, έτσι πρέπει να δώσεις πάρα πολύ χρόνο, σε όλο αυτό τον όγκο πληροφοριών που υπάρχουν, να τον δώσεις σιγά σιγά, σαν βήματα, να καταλάβει ότι είναι ένας χάρτης ο οποίος δεν είναι τόσο περίπλοκος, απλά χρειάζεται έναν άνθρωπο λίγο να σε κατευθύνει και νομίζω ότι αυτό είναι που βοηθάει. Επειδή, όπως λέμε, η άγνοια φέρνει τον φόβο. Η γνώση από την άλλη πλευρά φέρνει δύναμη σε έναν άνθρωπο να ξεφύγει από τα προβλήματα.
–Θέλω να σε πάω λίγο στο άλλο άκρο τώρα. Λαμβάνετε επίσης κλήσεις για βία την οποία λαμβάνουν οι άντρες από γυναίκες;
Πιο πρόσφατο παράδειγμα το χαστούκι στον Μακρόν!
–Τι γίνεται με το Χαστούκι;
Όταν τον ρώτησαν τι έχει να πει για το χαστούκι, απάντησε: «Καλό είναι να κλείνουμε την πόρτα του αεροπλάνου…» Ναι, ναι… Η αλήθεια είναι ότι ένας ολόκληρος κόσμος παίζει με αυτά. Η αλήθεια, είναι αστείο αυτό που συζητάμε — αλλά μπορεί να κινηθεί αυτεπάγγελτα και η διαδικασία, έτσι; Δηλαδή πρακτικά έπρεπε να πάρουν τον Μακρόν και τη γυναίκα του και να πάνε σε ένα αστυνομικό τμήμα για να γίνει ένα προανακριτικό υλικό, στο οποίο θα πάρουν καταθέσεις, σχετικά με αυτό που γίνεται και θα πάρουν τον εισαγγελέα τηλέφωνο ώστε να πει ο εισαγγελέας σαφώς δεν θα υπάρξει αυτόφωρο, αλλά πάρτε καταθέσεις, προκειμένου να τις ερευνήσουμε. Αυτό πρέπει να συμβεί κανονικά. Ειδικά όταν βλέπει ο κόσμος, έναν άνθρωπο, να τρώει κάτι μεταξύ χαστουκιού και μπουνιάς.
Αυτό ήταν ένα παράδειγμα, για να κατανοήσουμε τη μικρή εικόνα στο κάθε σπίτι τι συμβαίνει. Δηλαδή ότι και στα σπίτια υπάρχει, σαφώς όχι στην ποσότητα που υπάρχει το κομμάτι που η γυναίκα είναι στη θέση του θύματος και ο άντρας του δράστη, αλλά υπάρχει ένας αριθμός ικανοποιητικός, που νομίζω και οι άντρες δέχονται βία. Και αυτό που λέγαμε πριν συνδυάζεται πάλι με το σκοτεινό αριθμός εγκληματικότητας, γιατί άμα δούμε τα νούμερα, τα θεωρητικά νούμερα, τα οποία τα είχαμε δει και στην ημερίδα που έγινε, που τα είχα δείξει, από το 2021, του 2020 προς το 2021 που κάναμε ένα σοβαρό έλεγχο των περιστατικών, μέχρι σήμερα, θα δούμε ότι η συχνότητα θυμάτων, όταν ήταν άντρες προς γυναίκες ήταν 1 προς 4, μετά πήγε 1 προς 3 και τώρα έχει πάει στο 2,8. Που πάει να πει ότι και αυτή η κοινότητα και αυτό το φύλο δέχεται ή κάποια ζητήματα έμφυλης βίας ή ενδοοικογενειακής βίας. Αλλά υπάρχουν και τα αρνητικά στερεότητα, που μιλούν γύρω από την πατριαρχία το ότι εγώ πρέπει να είμαι δυνατός, μάτσο κλπ. και να μην δείξω ότι μπορεί να δέχομαι βία, είτε απειλές είτε σωματική βία κλπ.
Και υπάρχει και ένας άλλος δεύτερος μεγάλος, ας πούμε, σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας, με τον οποίο πρέπει να καταρρίψουμε πολλά πράγματα για να διαπιστώσουμε ότι γίνεται αυτό. Τώρα, είναι και το θεωρητικό πλαίσιο, αλλά βλέπεις ότι το θεωρητικό πλαίσιο, τελικά, επιβεβαιώνεται μες στην εμπειρία. Δηλαδή, τα ίδια τα νούμερα δείχνουν ότι, τελικά, δεν είναι τελείως ένα προς δέκα. Υπάρχουν άτομα τα οποία δέχονται απειλές, έχουνε χτυπηθεί. Εμένα μου έχει τύχει σαν επαγγελματίας, πολλές φορές να έρθουν περιστατικά, τα οποία τα θύματα είναι οι άνδρες.
–Ποια ήταν η διαχείριση της αστυνομίας;
Η διαχείριση της αστυνομίας δεν αλλάζει από αυτή που είναι με τις γυναίκες. Η διαδικασία είναι ίδια. Δηλαδή πάλι υπάρχει ο χώρος, ο χρόνος, αυτοί οι άνθρωποι να πούνε τα προβλήματά τους. Και υπάρχει αυτό που λέγαμε πριν ότι χρειάζεται ανθρώπους εκπαιδευμένους, ώστε να πληροφορούν τον κόσμο κατάλληλα. Δεν είναι διαφορετική η πληροφόρηση ενός άντρα, ή γυναίκας, όσον αφορά στα βήματα και τι μπορεί να κάνει.
Το άδικο βέβαια, από αυτή την πλευρά, είναι ότι δεν υπάρχουν δομές φιλοξενίας για άντρες. Άρα αυτό πρέπει να μας κάνει ένα trigger, ότι όταν μιλάμε για ολιστικότητα και όταν μιλάμε για παρέμβαση στο πρόβλημα, δεν πρέπει να διαχωρίζουμε απέναντι μας ποιος είναι. Γιατί αυτός μπορεί να είναι όταν μην είναι ένας άντρας με τον κλασικό τρόπο τον οποίο έχουμε ενδεχομένως στο μυαλό μας, ότι είναι ένας big τύπος. Καταρχάς, μπορεί να υπάρχουν και άντρες που μπορεί να βρίσκονται σε ομοφυλοφιλική σχέση. Αρά δεν αποκλείει να υπάρχει ένας άλλος άντρας πιο δυνατός από αυτόν στο σπίτι, για να μην κατηγοριοποιήσουμε το κομμάτι ότι σώνει ντε και καλά ότι η γυναίκα θα είναι λιγότερο δυνατή από αυτό.
Και δεν δημιουργούνται όλες οι σωματικές βλάβες με τα χέρια. Δηλαδή, εμένα μου έχει τύχει να έρθουν άνθρωποι που είναι με μαχαίρι χτυπημένοι, με μπουκάλια, με αντικείμενα τα οποία μια χαρά μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας άνδρας και μια γυναίκα.
-Τι συμβαίνει με τα ομόφυλα ζευγάρια και την έμφυλη βία; Δέχεστε κλήσεις; Γιατί υπάρχει και το coming out στη μέση.
Η βία ανάμεσα στον ομόφυλο πληθυσμό είναι ένα ζήτημα με οποίο η Ελλάδα δεν έχει ασχοληθεί καθόλου. Στο εξωτερικό υπάρχουν κάποιες σοβαρές έρευνες. Δηλαδή, σκεφτείτε και εγώ που κάνω έρευνα στο κομμάτι της βιβλιογραφικής αναφοράς, είναι δύσκολο να βρεις σοβαρές έρευνες που να έχουν γίνει. Στην Ελλάδα δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα. Στο εξωτερικό έχουν καταλήξει ότι η βία ανάμεσα σε ομόφυλα ζευγάρια είναι έγκλημα. Το κομμάτι του πληθυσμού αυτού έχει δεχτεί πολύ bullying, κοινωνικό στιγματισμό, Υπάρχει αυτός ο φόβος ότι αυτό το κομμάτι του πληθυσμού μην το στιγματίσουμε κι άλλο. Να το προστατεύσουμε. Μην το βγάλουμε αυτό το ζήτημα στην επιφάνεια, στα μανταλάκια, και αυτοί μεταξύ μπορούν να μην θέλουν να πουν ότι υπάρχει ενδοοικογενειακή βία. Ότι αυτό είναι, καλά είμαστε, αγαπημένοι και πρέπει να προσποιηθούμε όλο αυτό το κομμάτι. Είναι δύο άνθρωποι με τα προβλήματά τους ανεξαρτήτως φύλου, είναι ένα υγιές κομμάτι της κοινωνίας μας, αλλά και ένα κομμάτι που έχει τα προβλήματά του όπως έχουν όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Άρα δεν πάει να πει ότι ένας ζευγάρι που είναι γκέι άντρες ή λεσβίες γυναίκες, ότι δεν έχουν τις τριβές τους, τα προβλήματά τους κλπ. Οπότε και αυτοί έχουν να διαχειριστούν μια πολύ πιο δύσκολη κατάσταση. Έχουν να διαχειριστούν το κομμάτι του να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε αυτοί που είχαμε στιγματιστεί παλιά, αλλά είμαστε σούπερ αγαπημένοι και σούπερ ευγενικοί και σούπερ καλοί. Να το αποδείξουμε στην κοινωνία.
Μετά, δεύτερο κομμάτι, να μην εκτεθούμε κι άλλο πέρα από την κοινωνία. Έχουμε «εκτεθεί» για την «επιλογή» μας, όσον αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό, άρα ας μην εκτεθώ παραπάνω. Υπάρχει μια δευτερογενή θυματοποίηση . Το κομμάτι που έχει να κάνει με το να πάει κανείς στο δικαστήριο. Εκεί ξαναμιλάς πάλι για τα προβλήματα, ξανασυζητάς πάλι τα προβλήματα. Ξέρεις οι άνθρωποι που είναι κουρασμένοι με αυτή την κατάσταση, δεν θέλουν να συνεχίζουν και να βιώνουν ως flashbacks τα ίδια προβλήματα. Θέλουν να φύγουν από αυτά. Οπότε όταν ξαναβγαίνεις στο δικαστήριο και ξανασυζητάς με όλα αυτά τα ζητήματα, προκαλούνται και άλλα τραυματικά γεγονότα, στρες κλπ.
Όταν ένας άνθρωπος είναι ομοφυλόφιλος, ο οποίος μπορεί να μην το έχει αναφέρει και στην οικογένειά του τις περισσότερες φορές, σκέψου ότι αυτός ο άνθρωπος αύριο μεθαύριο, θα πρέπει να απευθυνθεί σε αστυνομικές και δικαστικές αρχές, οι οποίες μπορεί να πάρουν μάρτυρες την οικογένεια του. Εκεί υπάρχει έχει και ένα άλλο πρόβλημα, που είναι να ενημερώσει και τον κόσμο γύρω του που δεν ενδιαφέρει κανέναν, ποια είναι η σεξουαλική του προτίμηση. Άρα αυτοί οι άνθρωποι είναι ακόμα ο πιο σκοτεινός όρος της εγκληματικότητας που συζητήσαμε πριν, γιατί έχουν να αντιμετωπίσουν κι άλλα ζητήματα. Πόσο μάλλον, όπως είπαμε οι γκέι άνδρες δεν μπορούν να πάνε σε δομές… Θέλω να πιστεύω ότι λίγο εκδημοκρατίζεται η κοινωνία μας.
-Έχει δουλειά. Αλλά υπάρχει πολλή δουλειά.
Σίγουρα υπάρχει πολλή δουλειά. Υπάρχει και πολλή δουλειά από το να υπάρχει προσωπικό, το οποίο να έχει πραγματικά να δώσει μια σοβαρή επαγγελματική κατεύθυνση σε αυτά τα ζητήματα.
-Θα υπάρξουν καμία στιγμή, πιστεύεις, δομές φιλοξενίας και για άντρες;
Είναι αναγκαίο να υπάρχει. Δεν μπορεί να μην υπάρχει, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Δουλεύω σε ένα γραφείο, όπως σου είπα, που ασχολούμαι αυτό το κομμάτι. Είχαμε βγάλει ένα μπάνερ μια αφίσα, το οποίο είναι το γνωστό, το σπάσε τη σιωπή. Το μπάνερ αυτό έχει ως logo μια γυναίκα σε στάση άμυνας, καταδεικνύοντας, ότι είναι θύμα και ότι δέχεται εκείνη τη στιγμή μια επίθεση. Υπάρχουν άντρες, και ορθώς αναρωτιούνται, εγώ που είμαι σε αυτό;
-Είναι λίγο κλισέ όλο αυτό…Και για αυτό φταίνε και τα ΜΜΕ.
Είναι κλισέ. Δηλαδή, βάζεις μια γυναίκα σε ένα μπανερ να είναι μόνο αυτή που δέχεται τη βία. Ποια είναι η πρώτη σκέψη που κάνεις; Αυτομάτως την θυματοποιείς. Κάθε γυναίκα το βλέπει και σκέφτεται κοίτα να δεις εμείς είμαστε τα θύματα της κοινωνίας. Δεν είναι σωστό να το βγάλεις αυτό και προς τα έξω. Είναι μια πραγματικότητα σαφώς, δεν εθελοτυφλούμε, αλλά δεν είναι και η απόλυτη πραγματικότητα. Μετά από την άλλη, βάζεις και τους άνδρες σε μια κατηγορία του ένοχου. Δηλαδή ακόμα και για έναν άνδρα που δεν είναι αυτή η φύση του, σου λέει γιατί εγώ να μπω σε αυτή την κατηγορία; Πχ, σκέψου να είσαι σε μια παρέα και να είναι κάποιος ομοφυλόφιλος και να λες αρνητικά σχόλια για τους ομοφυλόφιλους και όταν σε κρίνουν για αυτό να πεις στον άλλον, «δεν εννοούμε εσένα, τους άλλους λέμε». Πάει κάπως έτσι. Αυτό θεωρώ ότι δημιουργεί διπλό πρόβλημα και προς τις γυναίκες, οποίες κατατάσσονται στη κατηγορία του απόλυτου θύματος, και αυτό φέρνει και όλη την ψυχολογία του θύματος, δεν βοηθάει, και κατατάσσει και τον άντρα να είναι απέναντι. Και αυτό, για παράδειγμα, είναι κάτι που με βρίσκει τελείως αντίθετο, είναι ότι υπάρχουν πολλές δομές, ΜΚΟ κλπ για τη βοήθεια της έμφυλης βίας, και δεν υπάρχουν άντρες σε αυτές τις δομές. Δηλαδή το καταστατικό είναι γραμμένο στο να υπηρετείται αυτή η οργάνωση μόνο για γυναίκες.
-Θυμάμαι, εσύ είχες αναφέρει το παράδειγμα ενός παιδιού που εισέπραττε έμφυλη βία από γονιό του, στα 22 χρονών, με γονείς χρήστες, που δεν το αναλάμβανε κανείς.
Σωστά, ήταν ένα παιδί το οποίο είχε και θέματα αναπηρίας, είχε ένα τροχαίο ατύχημα, και πρακτικά δεν το αναλάμβαναν να πάει σε μια δομή να φιλοξενηθεί για δύο λόγους. Ο ένας είναι σαφώς ότι ήταν άντρας και δεν υπήρχαν δομές για άντρες, και δεύτερον, το μόνιμο ερώτημα ήταν αυτός ο άνθρωπος μπορεί να αυτοεξηπηρετηθεί;
-Τι κάνετε σε αυτή την περίπτωση;
Σε αυτήν την περίπτωση αναλάβαμε εμείς από την αστυνομία, να βρούμε έναν χώρο της αστυνομίας για να διαθέσουμε μια φιλοξενία. Ένα χώρο που να παρέχει σε αυτόν τον άνθρωπο, τροφή, διαμονή, φιλοξενία, σεβασμός κτλ. Αυτό πήγε πολύ καλά για αρκετές μέρες, το οποίο όμως αυτό δεν είναι δουλειά της αστυνομίας. Αυτό είναι άλλο ζήτημα, ότι συνεχώς η αστυνομία είναι η λύση για όλα τα προβλήματα. Είναι σαν να παίζεις σε ένα παιχνίδι με στημένη τράπουλα. Είναι λίγο άδικο για αυτόν που είναι εκεί εργαζόμενος. Για να κλείσω την περίπτωση, τελικά αυτό το παιδί φιλοξενήθηκε στην αστυνομία σε κάποιο χώρο για αρκετό διάστημα και μετά από πολύ προσπάθεια βρέθηκε μια δομή να πάει να φιλοξενηθεί εκεί, το οποίο δεν ήταν σαφώς δομή για θύματα ενδοοικογενειακής βίας, ήταν κάτι μεταξύ για αστέγους, και κάτι σχετικό. Δεν είναι αυτή η κατάλληλη δομή. Απλά είναι ένα ημίμετρο μέχρι να βρεθεί κάτι το οποίο θα πρέπει να είναι αυτό που πρέπει να είναι. Υπάρχει πρόβλημα. Εντάξει, καλώς ή κακώς υπάρχουν κλίνες και δομές που είναι φουλ από γυναίκες. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα. Δίνεις αγώνα για να βρεις δομή φιλοξενίας για μια γυναίκα. Τώρα είναι πολλά τα περιστατικά ή είναι λίγες οι δομές. Μπορεί, ξέρω εγώ, να υπάρχει δομή, αλλά να υπάρχει στην επαρχία. Ποιος άνθρωπος θέλει να αφήσει την εργασία του, τον κύκλο του, τη δουλειά του, ακόμα και ένα θύμα ενδοοικογενεαικής βίας , να πάει επαρχία να μείνει και να κάνει stop όλη του τη ζωή; Και να μην μπορεί να δουλέψει, να έχει κάποιο εισόδημα, να πεινάσει πολύ; Δύσκολο, δύσκολο. Γιατί υπάρχουν αυτές τις λύσεις πολλές φορές που σου λένε εντάξει υπάρχει η δομή αλλά πήγαινε στη Λάρισα, πήγαινε στην Καβάλα. Πώς θα γίνει;
Εντάξει, εντάξει αυτό με το με το παιδί αυτό είναι ένα παράδειγμα. Εμένα ας πούμε με επηρέασε πάρα πολύ σαν άνθρωπο. Δηλαδή ήταν ένα παράδειγμα από αυτά που είπα «Δεν μπορεί να βρεθεί μια λύση ; Αν είναι δυνατόν;» Κάθεται ένα παιδί σε έναν καναπέ για να δουν δύο μέρες τι θα κάνουνε. Δηλαδή έχει που έχει την κούραση και τον πόνο του έχει να αντιμετωπίσει και ένα σύστημα στο οποίο δεν βρίσκονται λύσεις. Νομίζω ότι όλα αυτά δεν αλλάζουν με τον Κυριάκο και τον κάθε Κυριάκο ξεχωριστά, ή με τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά που θέλει να κάνει το κοινωνικό καλό όσο περνάει με χέρι του, αλλά με σοβαρές μεταρρυθμίσεις, με σοβαρές ρυθμίσεις στο υπάρχον πρόβλημα και στο υπάρχον σύστημα. Έτσι είναι.
-Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις που η βία μπορεί να προέρχεται μέσα από την αστυνομία; Πάρε παράδειγμα την κοπέλα που δήλωσε ότι βιάστηκε στο ΑΤ της ομόνοιας. Υπάρχουν κάποιες κυρώσεις;
Το θυμάμαι. Πριν ένα-δύο χρόνια, νομίζω, έχει γίνει αυτή η καταγγελία. Δεν είναι κάτι διαφορετικό. Το συγκεκριμένο ζήτημα μιας και ρωτάς είναι νομίζω, ακόμα στη φάση δικαστηρίου κλπ. Οπότε δεν έχει εκτιμήσει κανείς τι έχει γίνει, ποιο ήταν το αποτέλεσμα. Δηλαδή, καλά ότι προφανώς έχει αναφερθεί ότι έγινε σεξουαλική πράξη, έγινε, αλλά δεν έχει αναφερθεί, αν θυμάμαι καλά, ανασύροντας στη μνήμη μου τη δικογραφία, αν αυτό έγινε με την κοπέλα συναινετικά. Αλλά πρέπει να εξεταστεί όπως και να έχει.. Νομίζω ακόμα δεν έχει εκδικαστεί το ζήτημα το συγκεκριμένο. Δεν διαφέρει κάτι. Αν κριθεί ένοχος από το ποινικό ζήτημα, αυτόματα και στον πειθαρχικό διώχνεται από τη δουλειά. Και ειδικά για τέτοια ειδεχθή εγκλήματα, είναι η συνήθης διαδικασία πρέπει να γίνει.
-Άρα και οι περιπτώσεις αστυνομικής βίας λαμβάνουν και τις κατάλληλες κυρώσεις;
Δεν μπορώ να είμαι απόλυτος γιατί δεν γνωρίζω όλες τις υποθέσεις. Σίγουρα ο κόσμος πολλές φορές έχει τη λανθασμένη εντύπωση, κάποιες φορές, ότι δεν έχουν συμβεί και αυτά. Στο παρελθόν περισσότερο, τώρα θεωρώ λιγότερο, ότι «εντάξει, ο αστυνομικός θα τη γλιτώσει». Νομίζω ότι έχει περαστεί λίγο αυτός ο μύθος. Δεν είναι ακριβώς έτσι, γιατί ο αστυνομικός για λεπτομέρειες περνάει πειθαρχικό έλεγχο. Δηλαδή, αν σε σταματήσουν για αλκοτέστ, παράδειγμα, εσύ θα έχεις την ποινή της τροχαίας… Ένας αστυνομικός όμως έχει να αντιμετωπίσει και το πειθαρχικό ζήτημα. Αλλά είναι και αυτή μια ψυχοφθόρα διαδικασία για ένα νέο αστυνομικό. Ο πολίτης έχει να κάνει μόνο την διαδικασία του ποινικού ζητήματος. Ο αστυνομικός έχει να κάνει και το πειθαρχικό, αλλά και να απολογηθεί στους συναδέλφους του. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα.
-Ποια είναι τα επόμενα βήματα ή προγράμματα που θα κάνει η αστυνομία στο έμφυλο ζήτημα;
Κοίτα, όταν ξεκινήσαμε τα γραφεία αυτά, έγιναν κάποιες εκπαιδεύσεις αρκετών ημερών, οι οποίες αυτές όταν αλλάζει το προσωπικό, δηλαδή ένα χρόνο ας πούμε, προσπαθούν να ξαναγίνονται πάλι αυτές οι basic εκπαιδεύσεις. Μετά από εκεί και πέρα δεν υπάρχει ένα ορισμένο χρονοδιάγραμμα. Βγαίνουν εκπαιδεύσεις από την αστυνομία σε συνεργασία και με πανεπιστήμια και με άλλες ειδικότητες. Αυτό είναι κάτι σοβαρό που πρέπει να πούμε. Σε αυτές τις εκπαιδεύσεις ότι πρέπει να υπάρχει διεπιστημονικότητα. Οπότε νομίζω ότι γίνεται έργο σε αυτό το κομμάτι, δηλαδή προσπαθούμε να υπάρχει μια πληθώρα ανθρώπων με διαφορετικές συνισταμένες διαφορετικά πεδία γνώσεων. Στην πορεία, όπως είπα, δεν υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, αλλά βγαίνουν εκπαιδεύσεις διάφορες, αλλά και εκπαιδεύσεις από το εξωτερικό που να γίνονται σε συνεργασίες με διάφορους φορείς της Ελλάδας. Και σαφώς, και θετικό αυτό, ότι άτομα τα οποία έχουν καταρτιστεί έχουν και επιστημονικό και επαγγελματικό υπόβαθρο, ότι καλούνται αυτοί αργότερα να εκπαιδεύσουν και τους υπόλοιπους αστυνομικούς, όσον αφορά και στα κομμάτια της επαγγελματικής βίας, δηλαδή και επαγγελματικά στην αστυνομία τι συμβαίνει, αλλά και σε κομμάτια των δικαιωμάτων, των μειονοτήτων.
-Τι πιστεύεις ότι πρέπει να ξέρει ο κόσμος για τις γυναικοκτονίες; Πρέπει να τον αναφέρουμε σαν όρο;
Εγώ θα μείνω στην έκφραση που ανέφερα πριν, ότι η γνώση είναι δύναμη. Η άγνοια είναι φόβος. Πρέπει να υπάρχει πληροφορία, αλλά πρέπει να υπάρχει με τον σωστό τρόπο. Άρα όταν βγαίνει σε ένα πάνελ και μιλάει ο κάθε τυχάρπαστος, που δεν έχει καμία εικόνα, απλά έχει ένα βήμα στο να συζητήσει πράγματα, στο οποίο βάζει μέσα πολύ στον λόγο του και προσωπικές απόψεις, χάνει τη συζήτηση. Κι όταν βγαίνουν τώρα συνδικαλιστές, οποιουδήποτε φορέα, ή όταν βγαίνει απλά ένας άνθρωπος ο οποίος, όχι να είναι δημοσιογράφος, αλλά πανελίστας, και συζητάει πράγματα για τα οποία δεν έχει καμία γνώση, απλά χάνεται το θέμα. Σαν Κυριακό, οι προσωπικές μου απόψεις, μπορούν να είναι πολύ σωστότερες, πολύ λανθασμένες ή πολύ διαφορετικές από την πραγματικότητα. Αλλά αν βάλω εγώ τώρα την προσωπική μου άποψη μέσα σε ένα ζήτημα, τα οποία υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία, στατιστικά στοιχεία, επαγγελματικά θέματα, θα προσπαθήσω να μείνω σε αυτή τη συζήτηση. Να μείνω στη συζήτηση για το τι ισχύει με τα περισσότερα δεδομένα που έχω, όχι για το τι ισχύει με τις σκέψεις που έχω στο κεφάλι μου.
-Εσύ έχεις κάποια παραπάνω εμπειρία και εκπαίδευση;
Ναι, εκεί θέλω να καταλήξω. Πιστεύω πως οι άνθρωποι που θα έπρεπε να έχουν το βήμα και να μιλάνε για τέτοια ζητήματα, είναι εκείνοι που μπορούν να τοποθετούνται χωρίς να προβάλλουν την προσωπική τους άποψη – ειδικά όταν μιλάνε μέσα από ένα μέσο όπως η τηλεόραση. Θα πρέπει να αλλάξει η αντίληψη ακόμα και του θεατή όμως, από που αντλώ αυτή την πληροφορία;. Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος που είναι και απέναντι μου; Τι ξέρει τώρα που μιλάει γι’ αυτό; Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος ξέρει στην πράξη τι σημαίνει αυτό τοι κομμάτι; Ή είναι ένας άνθρωπος ο οποίος κάνει κόλπα και όπου βρεθεί μιλάει για διάφορα. Δηλαδή αυτός την Δευτέρα μιλάει για τον μόδα και την Τρίτη μιλάει για την εξωτερική πολιτική της Αμερικής. Δεν γίνεται δουλεία. έτσι.
Άρα το να συζητάμε το ζήτημα , αυτή είναι η απάντηση. Το να συζητιέται το ζήτημα, σαφώς. Πολύ περισσότερο από αυτό που συζητιέται σήμερα, αλλά να συζητιέται το κάθε ζήτημα, ή το συγκεκριμένο, από άτομα τα οποία είναι μέσα στο χώρο, δηλαδή γνωρίζουν τι συμβαίνει και να καταλαβαίνουμε ότι όταν μιλάνε αυτοί οι άνθρωποι, πώς κάνουν στο Πανεπιστήμιο. που κάνουμε την έρευνα ή την πτυχιακή μας, τις εργασίες. Και στο τέλος κάποιος λέει που βρήκες βιβλιογραφική αναφορά. Και πηγές. Πού τις πήρες τις πηγές; Ποια είναι η βιβλιογραφική αναφορά; Τι δείχνει αυτό το Πανεπιστήμιο, ας πούμε, με αυτόν τον τρόπο; Ότι θέλει να το επιβεβαιώσω γι’ αυτά που λέω. Ότι κάπου υπάρχουν αυτά τα πράγματα. κάποιος τα έχει ερευνήσει. Αυτό δεν υπάρχει εκεί πέρα, και απλά βλέπεις ότι υπάρχουν άτομα τα οποία, ότι περάσει στο μυαλό τους για οτιδήποτε ζήτημα, συζητάνε για αυτό το θέμα.
Άρα τώρα μάλλον θα πρέπει ο περισσότερος κόσμος να ενημερώνεται από καμπάνιες, από ημερίδες, από οργανισμούς που ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα και θέλουν αντλήσουν μια σωστή πληροφορία παρά με τρόπο που αντλείται η πληροφορία μέχρι σήμερα.
–Θα αλλάξει κάποια στιγμή αυτό πιστεύεις;
Δύσκολο. Δύσκολο γιατί, εντάξει κακά τα ψέματα, εκεί έξω καθημερινά υπάρχουν δεκάδες εκατοντάδες ζητήματα τα οποία τον καθένα τον προβληματίζουν και δεν μπορεί να τρέχει για το κάθε ζήτημα, να παίρνει την πληροφορία από το top μέσο το οποίο μπορεί να τη δώσει. Άρα αυτό είναι ένα πράγμα το οποίο ο κόσμος δεν μπορεί αμυνθεί. Δεν είναι εύκολο να αμυνθείς σε αυτό. Είναι δουλειά τους — μιας και αναφερόμαστε στην ενημέρωση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης — διότι αυτοί είναι οι άνθρωποι που καλούνται να μιλήσουν για τέτοια θέματα και οφείλουν να είναι κατάλληλα καταρτισμένοι.