Δρ Edward Kruk, Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, 16/09/2024
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/01926187.2024.2396279#references-Section
Η συνάδελφός μου Jennifer Harman και εγώ δημοσιεύσαμε ένα νέο άρθρο στο American Journal of Family Therapy, που αφορά στη πρώτη συστηματική ανασκόπηση και αντίκρουση των επιχειρημάτων που προβάλλουν οι πολέμιοι της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης. Βασιζόμενοι στην ταχέως διευρυνόμενη ερευνητική βιβλιογραφία για τη γονική αποξένωση, προσφέρουμε μια εμπειρικά βασισμένη απάντηση σε καθένα από τα δεκατέσσερα επιχειρήματα που προβάλλουν οι επικριτές και οι αρνητές της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης και πραγματευόμαστε τις επιπτώσεις στη πολιτική και πρακτική του οικογενειακού δικαίου.
Περίληψη
Παρά την επιστημονική αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης ως μορφής παιδικής κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας, μια σειρά από πρόσφατες κριτικές δημοσιεύθηκαν αμφισβητώντας την έννοια. Μια πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γονική Αποξένωση είναι μια «ψευδο-έννοια» που στερείται εμπειρικής εγκυρότητας και αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τις γυναίκες και τα παιδιά που εκτίθενται σε ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση. Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζουμε και διαψεύδουμε τα πιο συνηθισμένα επιχειρήματα που έχουν ταχθεί ενάντια στην πρόταση, ότι η Γονική Αποξένωση είναι μια μορφή ενδοοικογενειακής βίας και παιδικής κακοποίησης. Εξετάζουμε το καθένα σε σχέση με εμπειρικά ευρήματα που δημοσιεύθηκαν σε περισσότερες από εκατό ερευνητικές μελέτες.
Εισαγωγή
Η γονική αποξένωση (PA) ορίζεται ως μια ψυχική κατάσταση κατά την οποία ένα παιδί, του οποίου οι γονείς εμπλέκονται σε χωρισμό ή διαζύγιο υψηλής σύγκρουσης, συμμαχεί έντονα με τον έναν γονέα (τον προτιμώμενο γονέα) και απορρίπτει μια σχέση με τον άλλο γονέα (ο αποξενωμένος γονέας) χωρίς νόμιμη αιτιολόγηση (Bernet, Citation2020). Αυτή η αδικαιολόγητη απόρριψη, στην οποία οι απόψεις των παιδιών εναντίον του στοχευόμενου γονέα είναι σχεδόν αποκλειστικά αρνητικές, σε σημείο που ο γονέας να δαιμονοποιείται και να θεωρείται κακός, προκύπτει από μια καταναγκαστικά ελεγχόμενη οικογενειακή δυναμική στην οποία μια γονική φιγούρα εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό με μη ανταποδοτικές, καταχρηστικές συμπεριφορές, χρησιμοποιεί ένα παιδί ως όπλο ή εργαλείο για να ελέγξει ή να πληγώσει τον άλλο γονέα (Harman & Kruk, Citation2022; Sharples et al., Citation2023).
Η Γονική Αποξένωση δεν αναφέρεται σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου ένα παιδί έχει πέσει θύμα άλλων μορφών παιδικής κακοποίησης (όπως η σωματική κακοποίηση), ή είναι μάρτυρας της κακοποίησης ενός γονέα, και ως αποτέλεσμα φοβάται τον στοχευόμενο γονέα. Οι μελετητές έχουν εντοπίσει πέντε κύριους παράγοντες που βοηθούν στην αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης:
(1) το παιδί αρνείται την επαφή και εκφράζει μίσος ή αδιαφορία προς τον στοχευόμενο/απορριπτόμενο γονέα,
(2) υπήρχε προηγούμενη θετική σχέση μεταξύ του παιδιού και του πλέον απορριφθέντος γονέα,
(3) υπάρχει απουσία κατάχρησης ή παραμέλησης, ή σοβαρά ελλιπής γονική μέριμνα από τον στοχευόμενο γονέα,
(4) υπάρχουν πολλαπλές γονικές συμπεριφορές αποξένωσης (PAB) από τον γονέα που αποξενώνει, και
(5) υπάρχουν οκτώ συμπεριφορικές εκδηλώσεις της Γονικής Αποξένωσης στο παιδί: 1. δυσφήμιση του στοχευόμενου γονέα από το παιδί, 2. επιπόλαιες, αδύναμες ή αναληθείς εκλογικεύσεις για την απόρριψη του παιδιού, 3. έλλειψη αμφιθυμίας προς τους γονείς του παιδιού, 4. απουσία ενοχής για την απόρριψη και την κακομεταχείριση του στοχευόμενου γονέα από το παιδί, 5. παρουσία δανεικών σεναρίων από τον γονέα που αποξενώνει, 6.αντανακλαστική υποστήριξη για τον ευνοούμενο γονέα, 7. το φαινόμενο του «ανεξάρτητου στοχαστή», όπου το παιδί εκφράζει, ότι η αρνητική του στάση και συμπεριφορά προς τον στοχευόμενο γονέα δεν έχει επηρεαστεί από τον ευνοούμενο γονέα και 8. απόρριψη της ευρύτερης οικογένειας και του κοινωνικού δικτύου του στοχευόμενου γονέα (Baker, Citation2020; Bernet & Greenhill, Citation2022).
Ενώ υπάρχουν αρκετές ρητορικές κριτικές για το Μοντέλο των Πέντε Παραγόντων (όπως Garber & Simon, Citation2023), οι εμπειρικές δοκιμές του μοντέλου για την αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης το έχουν βρει αξιόπιστο και έγκυρο σε αρκετές μελέτες που έχουν αξιολογηθεί από ομοτίμους ερευνητές (Baker, Citation2020; Morrison & Ring, Citation2023) και η ποιοτική έρευνα με δικαστές οικογενειακών δικαστηρίων υποδεικνύει μια εξάρτηση από παράγοντες που αντικατοπτρίζονται στο Μοντέλο Πέντε Παραγόντων στη λήψη των αποφάσεών τους (Marques et al., Citation2022).
Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι αποξενωτές γονείς στη διαδικασία της αποξένωσης ευθυγραμμίζονται με αυτές που ελέγχουν καταναγκαστικά καταχρηστικές συμπεριφορές (Harman & Matthewson, Citation2020), όπως αυτές που απεικονίζονται στον τροχό ισχύος και ελέγχου του Μοντέλου Duluth. Οι γονικές συμπεριφορές αποξένωσης, που μελετήθηκαν και τεκμηριώθηκαν σε περισσότερες από πενήντα μελέτες που δημοσιεύθηκαν πριν από το 2020 (Harman et al, Citation2022), εμπίπτουν σε συναισθηματική κακοποίηση (π.χ. τρομοκρατία, καταδίωξη, νομική και διοικητική επιθετικότητα), απομόνωση, οικονομική κατάχρηση και άλλες μορφές εξαναγκασμού, όπως η χρήση προνομίων (Harman & Matthewson, Citation2020). Ο αντίκτυπος αυτών των συμπεριφορών στη δυναμική της οικογένειας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ψυχολογική απόσταση μεταξύ του παιδιού και του στοχευόμενου γονέα, σε υπερβολική ενδυνάμωση του παιδιού να απορρίψει τον γονέα που έχει περιέλθει σε δυσμένεια, να αυξήσει τα αρνητικά συναισθήματα του στοχευόμενου γονέα σχετικά με την απόρριψή του από το παιδί του και να δημιουργήσει σύγκρουση μεταξύ του στοχευόμενου γονέα και του παιδιού (Baker, Citation2005; Harman & Matthewson, Citation2020; Kelly & Johnston, Citation2001). Οι γονείς που προσπαθούν να αποξενώσουν το παιδί τους από τον άλλο γονιό του/της μεταφέρουν ένα μήνυμα τριών μερών στο παιδί: «Είμαι ο μόνος γονέας που σε αγαπάει. Ο άλλος γονέας είναι επικίνδυνος, μη διαθέσιμος, δεν σε έχει αγαπήσει ποτέ και σε έχει εγκαταλείψεικαι η επιδίωξη μιας σχέσης με αυτόν τον γονέα θέτει σε κίνδυνο τη σχέση σου μαζί μου» (Baker, Citation2005).
Έχει επιτευχθεί συναίνεση μεταξύ των μελετητών της Γονικής Αποξένωσης και των αξιολογητών επιμέλειας σχετικά με τον ορισμό και τα διακριτικά χαρακτηριστικά της Γονικής Αποξένωσης(Bernet et al, Citation2021), ωστόσο η Γονική Αποξένωση παραμένει αμφιλεγόμενη στη σφαίρα του οικογενειακού δικαίου, της χάραξης πολιτικής και της επαγγελματικής πρακτικής και η άρνηση στην αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης και των αποξενωτικών συμπεριφορών ως μορφή οικογενειακής βίας παραμένει ισχυρή. Παραπλανητικές δηλώσεις, παραπληροφόρηση, λάθη, χρήση τεχνικών άρνησης της επιστήμης και παραποιήσεις της τρέχουσας δημοσιευμένης έρευνας και υποστήριξης νομολογίας σχετικά με τη βία από συντρόφους και την Γονική Αποξένωση έχουν γίνει από έντονους επικριτές (Bernet & Xu, Citation2023; Varavei & Harman, Citation2024). Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός ότι οι κακοποιοί πατέρες, που επιδιώκουν να ξεφύγουν από τη δίωξη, προβάλλουν ψευδείς ισχυρισμούς για θυματοποίηση μέσω της Γονικής Αποξένωσης για να εκτρέψουν την προσοχή από τη δική τους διάπραξη βίας σε στενό σύντροφο, χρησιμοποιείται για να δυσφημήσει την έννοια της Γονικής Αποξένωσης και να προκαλέσει ηθικό πανικό που οδηγεί σε παρεξηγήσεις σχετικά με την έννοια (Harman et al, Citation2023; Varavei & Harman, Citation2024).
Δεκατέσσερα επιχειρήματα που αντικρούουν τη θεωρία της Γονικής Αποξένωσης
Έχουν διατυπωθεί πολυάριθμα επιχειρήματα κατά της έννοιας της Γονικής Αποξένωσης, αλλά το καθένα διαψεύδεται εύκολα από τον πλούτο των επιστημονικών στοιχείων που έχουν προκύψει, ιδιαίτερα τις δύο τελευταίες δεκαετίες, από εμπειρικές μελέτες για την οικογενειακή βία, τη βία από τους συντρόφους και την Γονική Αποξένωση (Harman, Warshak, et al., Citation2022). Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζουμε και αντικρούουμε τα δεκατέσσερα πιο κοινά επιχειρήματα που έχουν προταθεί ενάντια στην επιστημονική δομή της Γονικής Αποξένωσης και κατά της πρότασης ότι η Γονική Αποξένωση και τα PAB είναι μια μορφή παιδικής κακοποίησης και βίας από στενούς συντρόφους. Αυτά τα ψευδή και εσφαλμένα επιχειρήματα κυριαρχούν στην τρέχουσα δικαστική, νομική και κλινική πρακτική, καθώς και στα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης. Οι ακόλουθοι ισχυρισμοί έχουν γίνει από επικριτές που αντιτίθενται και αρνούνται την Γονική Αποξένωση και τη χαρακτηρίζουν επιστημονική κατασκευή. Για κάθε επιχείρημα παρέχουμε επιστημονικά στοιχεία που αντικρούουν κάθε ισχυρισμό.
- Λόγω της έλλειψης αξιόπιστης έρευνας με κριτές από ομότιμους, η Γονική Αποξένωση είναι μια ψευδο- θεωρία που στερείται εμπειρικής εγκυρότητας και ως εκ τούτου μπορεί να απορριφθεί ως ψευδοεπιστήμη.
Δεν είναι πλέον εφικτό να απορριφθεί ο τομέας της Γονικής Αποξένωσης ως στερούμενος επιστημονικής υπόστασης.
Με περισσότερα από χίλια άρθρα και βιβλία να υπάρχουν σχετικά με την Γονική Αποξένωση (Vanderbilt University Medical Center, Citation2017), αρκετές ερευνητικές ανασκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν την τελευταία δεκαετία υποδεικνύουν, ότι η Γονική Αποξένωση αναπτύσσεται σε επιστημονικό πεδίο (π.χ. Harman, Warshak, et al., Citation2022, Marques et al. al., Citation2020, Miralles, et al., Citation2023, Saini et al., Citation2016). Στη μεγαλύτερη ανασκόπηση του πεδίου εφαρμογής για αυτό το θέμα που χρησιμοποίησε τέσσερις βάσεις δεδομένων για τον εντοπισμό εμπειρικής έρευναςγ με κριτές, ο Harman και οι συνεργάτες του (Citation2022) εντόπισαν περισσότερες από διακόσιες ερευνητικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε 10 γλώσσες τις τελευταίες δύο δεκαετίες χρησιμοποιώντας μια μεγάλη ποικιλία μεθόδων και δειγμάτων. Η επιστημονική βάση για τον τομέα της Γονικής Αποξένωσης είναι επομένως ισχυρή και εύρωστη. Συμπεραίνουν: «Η τρέχουσα κατάσταση της Γονικής Αποξένωσης πληροί τα τρία κριτήρια ενός ωριμασμένου πεδίου επιστημονικής έρευνας: μια διευρυνόμενη βιβλιογραφία, μια στροφή προς τις ποσοτικές μελέτες και έναν αυξανόμενο όγκο έρευνας που δοκιμάζει υποθέσεις που δημιουργούνται από τη θεωρία. Σχεδόν το 40% της έρευνας για τη Γονική Αποξένωση έχει δημοσιευθεί από το 2016, αποδεικνύοντας ότι το πεδίο έχει προχωρήσει πέρα από ένα πρώιμο στάδιο επιστημονικής ανάπτυξης και έχει δημιουργήσει μια επιστημονικά αξιόπιστη βάση γνώσεων».
Επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη επιστημονική συναίνεση, ότι οι συμπεριφορές της Γονικής Αποξένωσης είναι μια σοβαρή μορφή βίας από τον σύντροφο όσο και παιδικής κακοποίησης, συχνά δεν αναγνωρίζεται και συμβαίνει πολύ συχνότερα από ό,τι πολλοί υποθέτουν. Οι καταχρηστικές στρατηγικές αποξένωσης γονέων έχουν τεκμηριωθεί καλά, όπως και οι επιπτώσεις της Γονικής Αποξένωσης σε παιδιά και γονείς, οι οποίες αποτελούν σημαντική μορφή βλάβης (Bates & Hine, Citation2023; Harman et al, Citation2018; Hine & Bates, Citation2023; Kruk, Citation2018, Rowlands et al., Citation2023).
Συνοπτικά, η επιστημονική κατάσταση της Γονικής Αποξένωσης έχει επιβεβαιωθεί μέσω ενός μεγάλου όγκου ερευνών που έχουν αξιολογηθεί από ομοτίμους (Harman, Warshak et al., Citation2022), και το να δηλώνει κανείς ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για τη Γονική Αποξένωση είναι στην καλύτερη περίπτωση μια ξεπερασμένη άποψη και στη χειρότερη μια προσπάθεια σκόπιμης παραποίησης, παραπλάνησης και παραπληροφόρησης. Η αναφορά στην Γονική Αποξένωση ως «ψευδο-έννοια» με υποτιμητικό τρόπο είναι επίσης σαφής απόδειξη ενός αντιεπιστημονικού προσανατολισμού.
- Κλινικοί φορείς, όπως η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, δεν έχουν αναγνωρίσει τη Γονική Αποξένωση ως νόμιμη επιστημονική κατασκευή και δεν περιλαμβάνεται ως σύνδρομο στο DSM-5-TR. Η θεωρία της Γονικής Αποξένωσης έχει απαξιωθεί ευρέως και δεν έγινε αποδεκτή ως διάγνωση από κανένα σύστημα ταξινόμησης ούτε από κάποιο αξιόπιστο επαγγελματικό οργανισμό, ενώ έχει απορριφθεί από τις κύριες ιατρικές, ψυχιατρικές και ψυχολογικές ενώσεις.
Καταρρίπτουμε αυτόν τον ισχυρισμό πρώτα με την αναγνώριση, ότι ο όρος «Γονική Αποξένωση» δεν χρησιμοποιείται τόσο ευρέως, όσο θα μπορούσαν να είναι και άλλοι όροι όπως «ακούσια απουσία παιδιού». Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία χρησιμοποιεί τον όρο «Γονική Αποξένωση» για να περιγράψει μια ομάδα συμπτωμάτων με πέντε διακριτά κλινικά χαρακτηριστικά που προσδιορίζονται από τον Baker (Citation2020).
Ο όρος «σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης», που επινοήθηκε από τον ψυχίατρο Ρίτσαρντ Γκάρντνερ το 1985, σπάνια χρησιμοποιείται από τους περισσότερους σύγχρονους ερευνητές και επαγγελματίες του χώρου. Αυτή η εξέλιξη στην ορολογία αναγνωρίζει το γεγονός ότι η Γονική Αποξένωση δεν είναι απλώς ένα ατομικό σύνδρομο, αλλά ένα φαινόμενο με οικογενειακές και συστημικές ρίζες, συμπεριλαμβανομένης της φύσης των αντίπαλων διεργασιών που πολώνουν τους συγκρουόμενους γονείς που χωρίζουν, ενθαρρύνοντάς τους να υποτιμούν ο ένας τον άλλον ως γονείς για να κερδίσουν το πάνω χέρι σε μια δικαστική διαμάχη επιμέλειας. Είναι επομένως ένα συστημικό πρόβλημα όσο και μια ατομική παθολογία (Kruk, Citation2018).
Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο, που δημοσιεύτηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, είναι ένας σημαντικός δείκτης για το εάν μια ψυχολογική κατάσταση ή φαινόμενο είναι επιστημονικά έγκυρο ή θεμιτό. Υπήρξε ένα πρόσφατο αίτημα για προσθήκη του όρου «γονική αποξένωση» στη συνθήκη DSM «πρόβλημα σχέσεων γονέα-παιδιού», η οποία περιλαμβάνει «αρνητικές αποδόσεις των προθέσεων του άλλου, εχθρότητα προς τον άλλον και αδικαιολόγητα συναισθήματα αποξένωσης» (Bernet & Baker , Citation2013). Παρόλο που ο όρος «Γονική Αποξένωση» δεν προστέθηκε στο DSM-5-TR, τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής ανέφεραν, ότι αυτό συνέβη επειδή «η περιγραφή των προβλημάτων σχέσεων γονέα/παιδιού περιλαμβάνει ήδη το είδος των αλληλεπιδράσεων που συχνά χαρακτηρίζονται ως «Γονική Αποξένωση». (L. Yousif, προσωπική επικοινωνία, 27 Ιουλίου 2023) και «η τρέχουσα περιγραφή περιλαμβάνει καταστάσεις στις οποίες η σχέση ενός παιδιού με τον έναν γονέα μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από την πίεση του άλλου γονέα». (L. Yousif, προσωπική επικοινωνία, 12 Σεπτεμβρίου 2023). Επομένως, η έλλειψη ρητής αναφοράς της Γονικής Αποξένωσης στο DSM δεν αποτελεί ένδειξη ότι στερείται επιστημονικής υποστήριξης και ως εκ τούτου εξαιρέθηκε ή δεν αναγνωρίστηκε.
Παρόλο που η Γονική Αποξένωση ως «σύνδρομο» είναι μια αμφισβητούμενη έννοια, η πραγματικότητα της Γονικής Αποξένωσης είναι ευρέως αποδεκτή από παιδικές και οικογενειακές οργανώσεις, όπως το Association of Family and Conciliation Courts (AFCC), το International Council on Shared Parenting και το Parental Alienation Study Group. Σύμφωνα με την AFCC και παρόμοια όργανα, έχει επιτευχθεί επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ύπαρξη, τη συχνότητα εμφάνισης και τις επιπτώσεις της Γονικής Αποξένωσης. Η έννοια της Γονικής Αποξένωσης έχει γίνει αποδεκτή από πολλές άλλες επαγγελματικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Αμερικανικής Ακαδημίας Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων (Citation1997), της Ιταλικής Εταιρείας Νευροψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων (SINPIA, Citation2007), της Ισπανικής Ένωσης για Πολυεπιστημονική Έρευνα για τη Γονική Παρέμβαση ( ASEMIP, Citation2010), the Association of Family and Conciliation Courts (AFCC, Citation2006, Citation2019; AFCC & NCJFCJ Citation2022), the American Academy of Pediatrics (Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health, 2016 National Council of Juven) και Δικαστές Οικογενειακών Δικαστηρίων (AFCC & NCJFCJ, Citation2022) και η Αμερικανική Ακαδημία Γαμικών Δικηγόρων (Citation2015).
Το 2022, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) δημοσίευσε Οδηγίες για την αξιολόγηση της επιμέλειας παιδιών σε διαδικασίες οικογενειακού δικαίου. Στις κατευθυντήριες γραμμές της, η APA αναφέρει: «οι εστίες αξιολόγησης της επιμέλειας του παιδιού μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων παραγόντων, απειλές για την ασφάλεια και την ευημερία του παιδιού, όπως η σωματική και συναισθηματική κακοποίηση, η παραμέληση, ο εξαναγκασμός και η παρουσία γονικής αποξένωσης, καθώς και έκθεση σε γονεϊκές συγκρούσεις, βία, κακοποίηση και ανταγωνιστικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ εκτεταμένων μελών της οικογένειας» (η έμφαση προστέθηκε, APA, Citation2022, σ. 5). Επομένως, είναι ανειλικρινές και ανακριβές να λέμε, ότι η Γονική Αποξένωση δεν υποστηρίζεται από την APA και ότι απορρίπτεται από επαγγελματικές οργανώσεις.
- Οι υποστηρικτές της έννοιας της Γονικής Αποξένωσης υποθέτουν, ότι κάθε άρνηση επαφής με έναν γονέα από ένα παιδί οφείλεται σε Γονική Αποξένωση και χαρακτηρίζουν κάθε άρνηση επαφής, ακόμη και εκείνες που προκύπτουν από οικογενειακή βία και κακοποίηση παιδιών, ως Γονική Αποξένωση. Επιπλέον, τα δικαστήρια απορρίπτουν τις ιστορίες οικογενειακής βίας των ανδρών και τις αποδείξεις των μητέρων για βία από στενό σύντροφο και κακοποίηση παιδιών όταν οι πατέρες ισχυρίζονται, ότι είναι θύματα αποξένωσης. Η βλάβη που πλήττει τα παιδιά σε χωρισμένες οικογένειες που έχουν τραυματιστεί από κακοποίηση είναι το αποτέλεσμα της εφαρμογής της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης στον καθορισμό της επιμέλειας των παιδιών.
Λίγοι υποστηρικτές της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης «υποθέτουν», ότι η άρνηση επαφής ενός παιδιού είναι πάντα το αποτέλεσμα της κατήχησης από τον ευνοούμενο γονέα (βλ. Bernet & Xu, Citation2023). Οι υποστηρικτές αναγνωρίζουν, ότι υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες άρνησης επαφής ενός παιδιού και ότι πρέπει να διεξαχθεί προσεκτική αξιολόγηση για να προσδιοριστεί η αιτία σε μια συγκεκριμένη περίπτωση (Warshak, Citation2020a). Στην πραγματικότητα, οι βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της Γονικής Αποξένωσης υπαγορεύουν, ότι τα παιδιά που ισχυρίζονται, ότι έχουν πέσει θύματα ή έχουν υποστεί τραύματα από κακοποιό γονέα πρέπει να γίνονται πιστευτά σε πρώτη φάση και μόνο όταν αποκλειστεί η οικογενειακή βία ή η παιδική κακοποίηση θα πρέπει να διερευνηθεί η πιθανότητα της Γονικής Αποξένωσης (Fidler & Bala, Citation2020). Η ιδέα, ότι κάθε άρνηση επαφής, ακόμη και εκείνες που προκύπτουν από οικογενειακή βία και κακοποίηση παιδιών, χαρακτηρίζεται ως Γονική Αποξένωση, αντικατοπτρίζει επίσης σύγχυση σχετικά με το μοντέλο πέντε παραγόντων της PA (Baker, Citation2020; Bernet & Greenhill, Citation2022). Κεντρικό στοιχείο στον ορισμό της Γονικής Αποξένωσης είναι, ότι η άρνηση επαφής δεν είναι αποτέλεσμα προηγούμενης παιδικής κακοποίησης. Σε περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης, οι γονείς και τα παιδιά θα πρέπει να έχουν διατηρήσει προηγουμένως μια θετική σχέση, χωρίς οποιαδήποτε μορφή σοβαρής παιδικής κακοποίησης ή παραμέλησης.
Όσον αφορά την απόρριψη των ιστορικών βίας των πατέρων από τα δικαστήρια, η έρευνα των αποτελεσμάτων του οικογενειακού δικαστηρίου διαπίστωσε ότι τα οικογενειακά δικαστήρια δεν απορρίπτουν ούτε το ιστορικό οικογενειακής βίας και κακοποίησης σε υποθέσεις επιμέλειας ούτε τις ανησυχίες των μητέρων σχετικά με την οικογενειακή βία όταν η το θέμα της Γονικής Αποξένωσης τίθεται από πατέρες (Paquin-Boudreau et al, Citation2022, Varavei & Harman, Citation2024). Οι Harman et al. (Citation2021, Citation2023) διαπίστωσαν, ότι οι ισχυρισμοί κακοποίησης των αποξενωτικών μητέρων εναντίον γνωστών «καταχρηστικών» αποξενωμένων πατέρων δεν δυσφημούνταν συχνότερα από ό,τι για τους αποξενωμένους πατέρες. Περαιτέρω, οι Bala et al. (Citation2010), Paquin-Boudreau et al, (Citation2022) και Harman et al. (Citation2023) έχουν υποστηρίξει όλοι (με βάση τα εμπειρικά τους ευρήματα), ότι παράγοντες όπως το καθεστώς επιμέλειας είναι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για τα αποτελέσματα της επιμέλειας παιδιών παρά το φύλο. Για παράδειγμα, οι Harman et al. (Citation2023) βρήκαν, ότι το φύλο εξηγούσε μόνο τα αποτελέσματα της επιμέλειας των παιδιών για μία από τις υποθέσεις τους και εξήγησε μόνο το 10% αυτής της διακύμανσης του αποτελέσματος. Οι διαφορές μεταξύ των φύλων ήταν είτε αδύναμες είτε στατιστικά μη σημαντικές. Τέλος, λιγότερες από τις μισές υποθέσεις Γονικής Αποξένωσης σε εφετείο (Harman & Lorandos, Citation2021) και σε επίπεδο δίκης (Harman et al., Citation2023, Paquin-Boudreau et al, Citation2022) αφορούσαν οποιονδήποτε άλλο ισχυρισμό για κατάχρηση. Επομένως, δεν είναι σωστό να εξισώνονται όλες οι νομικές υποθέσεις όπου έχει διαπιστωθεί ότι έχει συμβεί Γονική Αποξένωση με περιπτώσεις όπου υπήρξαν άλλοι ισχυρισμοί κατάχρησης.
- Οι υποστηρικτές της Γονικής Αποξένωσης υποστηρίζουν ένα νομικό τεκμήριο κοινής ανατροφής των παιδιών και συνηγορούν υπέρ της κοινής γονικής μέριμνας ακόμη και σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας.
Τα επιχειρήματα κατά της έννοιας της Γονικής Αποξένωσης συχνά συνδυάζονται με επιχειρήματα κατά της κοινής γονικής μέριμνας ως τεκμήριο στο οικογενειακό δίκαιο. Πρώτον, θα πρέπει να αναγνωριστεί, ότι παρά τα ισχυρά ερευνητικά στοιχεία που υποστηρίζουν ένα νομικό τεκμήριο κοινής γονικής μέριμνας (Nielsen, Citation2018; Baude et al. Citation2016), η δημόσια υποστήριξη για την έννοια (π.χ. Braver et al., Citation2011) και η αλλαγή παραδείγματος σχετικά με την καθιέρωση της κοινής γονικής μέριμνας ως θεμελίου του οικογενειακού δικαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό, η νομοθετημένη κοινή γονική μέριμνα παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα και οι αντίθετες θέσεις συνεχίζουν να προωθούνται (π.χ. Dale, Citation2021). Στις περισσότερες νομικές δικαιοδοσίες σήμερα, το «βέλτιστο συμφέρον του παιδιού» (BIOC) παραμένει το μοναδικό ή πρωταρχικό κριτήριο στο οποίο βασίζονται οι αμφισβητούμενοι προσδιορισμοί για την επιμέλεια του παιδιού. Η ασάφεια και η απροσδιοριστία του προτύπου BIOC, ωστόσο, δίνει απεριόριστη διακριτική ευχέρεια σε δικαστές που δεν έχουν εκπαιδευτεί στην πολυπλοκότητα της παιδικής ανάπτυξης και της οικογενειακής δυναμικής και έχει τεθεί υπό ολοένα και περισσότερο έλεγχο. Η Επιτροπή Αναθεώρησης της Εκπαίδευσης για το Οικογενειακό Δίκαιο, η οποία επιβλέπει τα προγράμματα σπουδών των νομικών σχολών στις ΗΠΑ, κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι οι δικαστές δεν είναι εξοπλισμένοι για να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με το BIOC σχετικά με τα σχέδια επιμέλειας ή γονικής μέριμνας (Millar Citation2009).
Όταν δύο «αρκετά καλοί» γονείς διαφωνούν σχετικά με τις ρυθμίσεις ανατροφής μετά το διαζύγιο, δεν υπάρχει νομική ή ψυχολογική βάση για την επιλογή του ενός έναντι του άλλου ως γονέα επιμέλειας (Kelly & Johnston, Citation2005). Οι υποθέσεις αποφασίζονται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται τα αποδεικτικά στοιχεία στο δικαστήριο, και επομένως η BIOC υπόκειται σε δικαστικό λάθος (Firestone & Weinstein, Citation2004) και καθιστά το δικαστήριο σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενο από επαγγελματίες αξιολογητές επιμέλειας για να κάνει συστάσεις. Δυστυχώς, η επιστημονική βάση για την αξιολόγηση της επιμέλειας παιδιού αμφισβητείται έντονα και δεδομένης της έλλειψης εμπειρικής βάσης για μια τέτοια αξιολόγηση, οι συστάσεις για την επιμέλεια παιδιών υποστηρίζεται, ότι είναι ηθικά προβληματικές (Tippins & Wittman, Citation2005).
Το πρότυπο BIOC παρέχει ένα γόνιμο πεδίο μάχης για τους γονείς που διαφωνούν σχετικά με την ανατροφή των παιδιών μετά το διαζύγιο και καταλύει τους γονείς στη μάχη. Η αβεβαιότητα γύρω από το πρότυπο BIOC οδηγεί σε εντεινόμενες και συνεχείς συγκρούσεις και τροφοδοτεί δικαστικές διαφορές και σε ορισμένες περιπτώσεις βία. Η εχθρότητα στη διαδικασία διαζυγίου είναι ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας κακών αποτελεσμάτων για τα παιδιά (Semple, Citation2010; Millar Citation2009). Οι Pruett και Jackson (Citation1999) διαπίστωσαν, ότι στο 71% των περιπτώσεων, η νομική διαδικασία έκανε πιο ακραία τα συναισθήματα θυμού και εχθρότητας των διαδίκων επιμέλειας και το 75% των γονέων αναφέρει, ότι η διαδικασία εντείνει την αρνητική τους αντίληψη για τον άλλο γονέα. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτή η εχθρότητα τροφοδοτεί τη Γονική Αποξένωση.
Αν και ένα νομικό τεκμήριο κοινής γονικής μέριμνας μπορεί να αποτελέσει προπύργιο κατά της Γονικής Αποξένωσης (Kruk, Citation2013), οι υποστηρικτές της κοινής γονικής μέριμνας υποστηρίζουν ένα νομικό τεκμήριο κοινής ανατροφής που μπορεί να ματαιωθεί σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας (Kruk, Citation2020). Σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας όπου διαπιστώνεται, ότι ένα παιδί χρειάζεται προστασία από έναν γονέα, η ασφάλεια των παιδιών απαιτεί ο γονέας που κακοποιεί να έχει περιορισμένη, επίβλεψη ή καμία επαφή με παιδιά λόγω πιθανής βλάβης στα παιδιά και τη σύζυγο. Η ασφάλεια των παιδιών είναι πρωταρχικής σημασίας σε κάθε μεμονωμένη εξέταση του αν ένα κοινό τεκμήριο γονικής μέριμνας πρέπει να είναι μαχητό. Οι γονείς με αποδεδειγμένο ιστορικό σοβαρής βίας θα χρειαστούν διαφορετικές λύσεις. Ωστόσο, η πλειονότητα των μη βίαιων γονέων που βρίσκονται σε σύγκρουση για τη φροντίδα και την επιμέλεια των παιδιών τους εξυπηρετούνται καλύτερα, προς το συμφέρον της πρόληψης της οικογενειακής βίας, από μια κοινή γονική προσέγγιση στην επιμέλεια των παιδιών (Bauserman, Citation2002; Kruk, Citation2013; Nielsen, Citation2018 ).
Οι υποστηρικτές της κοινής γονικής μέριμνας παίρνουν πολύ σοβαρά το θέμα της οικογενειακής βίας. Το Διεθνές Συμβούλιο για την Κοινοποίηση Γονέων, για παράδειγμα, σημειώνει, ότι η ενδοοικογενειακή βία και η βία από στενούς συντρόφους πρέπει να θεωρούνται ζήτημα ποινικής δικαιοσύνης και ότι τα εμπόδια για την ευθύνη των δραστών και την προστασία των θυμάτων πρέπει να αναγνωρίζονται και να αρθούν. Τα οικογενειακά δικαστήρια δεν διαθέτουν τους πόρους για να εκδικάσουν επαρκώς αυτές τις υποθέσεις, καθώς τα θύματα βαριάς βίας απαιτούν την πλήρη προστασία του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης. Επιπλέον, οι αρχές προστασίας των παιδιών πρέπει να αναγνωρίσουν, ότι τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες οικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένων των αποξενωτικών συμπεριφορών, είναι θέμα παιδικής προστασίας (Kruk, Citation2020).
Επιπλέον, οι υποστηρικτές της κοινής γονικής μέριμνας αναγνωρίζουν, ότι παρόλο που τα διαζύγια υψηλών συγκρούσεων δεν περιλαμβάνουν οικογενειακή βία, ένα πολύ υψηλό ποσοστό (πλήρως 50%) της πρώτης οικογενειακής βίας συμβαίνει κατά τη διάρκεια και μετά τον χωρισμό των γονέων (Fernández-Kranz & Nollenberger, Citation2020; Halla , Citation2013, Kruk, Citation2013) επειδή η απειλή της απώλειας των παιδιών σε έναν αγώνα επιμέλειας επιδεινώνει τη σύγκρουση και μπορεί να δημιουργήσει βία, ενώ η κοινή γονική μέριμνα σχετίζεται με μειωμένα επίπεδα γονικής σύγκρουσης (Fernández-Kranz & Nollenberger, Citation2020; Halla, Citation201; Αναφορά 2013).
- Οι καταχρηστικοί άντρες κρύβονται πίσω από τους ισχυρισμούς περί Γονικής Αποξένωσης καθώς συνεχίζουν την κακοποίησή τους και αποκτούν τη νόμιμη επιμέλεια των παιδιών τους. Οι πατέρες ισχυρίζονται, ότι είναι θύματα Γονικής Αποξένωσης για να εκτρέψουν την προσοχή από τη δική τους άσκηση βίας κατά των μητέρων. Οι γονείς που ισχυρίζονται, ότι είναι θύματα Γονικής Αποξένωσης είναι πιο πιθανό να είναι κακοποιοί γονείς. Οι ισχυρισμοί τους για Γονική Αποξένωση είναι ψευδείς. Ως νομική στρατηγική, οι πατέρες χρησιμοποιούν αυτούς τους ισχυρισμούς για να υποβάλουν αίτηση για αποκλειστική επιμέλεια ή κοινή γονική μέριμνα στο δικαστήριο, προκειμένου να συνεχίσουν την κακοποίηση και τον έλεγχο των πρώην συζύγων τους.
Θεωρείται επιτακτική ανάγκη να μην παραχωρηθεί η νόμιμη επιμέλεια των παιδιών τους σε βίαιους και κακοποιούς γονείς και ότι η ασφάλεια των παιδιών παραμένει το πρωταρχικό μέλημα στον νομικό προσδιορισμό των γονικών ρυθμίσεων μετά τον χωρισμό. Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί, δεδομένης της επικράτησης των ψευδών αρνήσεων και των ψευδών ισχυρισμών για κακοποίηση, ότι μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν και από ποιον έχουν συμβεί πράγματι βία και κακοποίηση.
Υπάρχει ένα σημαντικό σύνολο ερευνών που καταδεικνύουν, ότι οι αποξενωμένοι γονείς είναι πιο πιθανό να είναι θύματα καταχρηστικής συμπεριφοράς από τους αποξενωτές γονείς και πιο πιθανό να είναι θύματα ψευδών ισχυρισμών κακοποίησης. Μια πρόσφατη μελέτη στο Journal of Family Violence (Sharples et al, Citation2023) διαπίστωσε ότι οι γονείς που βρέθηκαν να έχουν αποξενώσει τα παιδιά τους είχαν 82% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν τεκμηριωμένο ισχυρισμό κακοποίησης εναντίον τους από τους γονείς που αποξενώθηκαν από τα παιδιά τους. Βρήκαν επίσης ότι οι αποξενωμένοι γονείς έχουν 86% περισσότερες πιθανότητες να έχουν ψευδή ή αβάσιμο ισχυρισμό κακοποίησης εναντίον τους από τους αποξενωτές γονείς (Sharples et al, Citation2023). Τέτοιοι ψευδείς ισχυρισμοί συνιστούν μορφή νομικής και διοικητικής επίθεσης (Hines et al., Citation2015), η οποία θεωρείται επίσης μια μορφή καταναγκαστικής ελεγκτικής κατάχρησης.
Στο δικαστικό τους αρχείο ανάλυσης 500 υποθέσεων σε επίπεδο δίκης που αντιπροσωπεύουν όλες τις υποθέσεις οικογενειακού δικαίου όπου διαπιστώθηκε ότι η Γονική Αποξένωση συνέβη σε περίοδο 16 ετών στον Καναδά, οι Harman et al. (Citation2023) διαπίστωσαν, ότι μόνο το 10,9% των καταγγελιών για κακοποίηση που έγιναν εναντίον αποξενωμένων γονέων καθορίστηκε από το δικαστήριο ή από ένα ανακριτικό μέρος (όπως η αστυνομία ή οι υπηρεσίες προστασίας παιδιών) να θεμελιωθούν ή να τεκμηριωθούν, πράγμα που σημαίνει ότι σχεδόν το 90% των καταγγελιών κακοποίησης προσδιορίζονται ως ψευδείς ήαβάσιμοι. Αξίζει να σημειωθεί, ότι υπήρχαν μόνο 35 αποξενωμένοι γονείς από αυτό το δείγμα των 500 (7%) που είχε διαπιστωθεί κακοποίηση σε βάρος τους, 25 από τους οποίους ήταν μητέρες και 10 ήταν πατέρες. Ως εκ τούτου, η υπόθεση, ότι οι κακοποιοί αποξενωμένοι γονείς είναι ως επί το πλείστον πατέρες βρέθηκε να είναι αναληθής μεταξύ των καναδικών υποθέσεων σε επίπεδο ερευνών τα τελευταία 16 χρόνια.
Όταν οι μητέρες ισχυρίζονται κακοποίηση (στοιχειοθετημένη ή όχι), είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν την αποκλειστική επιμέλεια των παιδιών παρά την από κοινού ή απώλεια της επιμέλειας (Ogolsky et al., Citation2022). Πράγματι, όσο πιο ψευδείς ή αβάσιμοι ισχυρισμοί για κακοποίηση ασκούνται εναντίον ενός γονέα, ανεξαρτήτως φύλου, τόσο πιο πιθανός είναι ο στόχος , ότι ο ισχυρισμός είναι να χαθεί ο χρόνος ανατροφής των γονέων — τέτοιοι ισχυρισμοί χρησιμεύουν ως «ασημένιες σφαίρες» στο οικογενειακό δικαστήριο και ενθαρρύνουν τη συνεχή χρήση ψευδών ισχυρισμών σε διαφορές επιμέλειας για την απόκτηση πλεονεκτήματος επιμέλειας (Harman & Lorandos, Citation2021). Μια πρόσφατη μελέτη που εξετάζει υποθέσεις σε επίπεδο καναδικών δοκιμών δείχνει, ότι μια απατηλή συσχέτιση μεταξύ των ισχυρισμών των πατέρων για Γονική Αποξένωση και της αντίστοιχης απώλειας της επιμέλειας των μητέρων έχει δημιουργηθεί και διαδοθεί από ορισμένους υποστηρικτές της ενδοοικογενειακής βίας και τα μέσα ενημέρωσης, δημιουργώντας έναν ηθικό πανικό για μια σχέση που είναι ανύπαρκτο σε πραγματικές οικογενειακές δικαστικές υποθέσεις (Varavei & Harman, Citation2024). Επιπλέον, έρευνα για χωρισμένους και διαζευγμένους πατέρες διαπίστωσε ότι οι άνδρες που επηρεάζονται από την Γονική Αποξένωση αναζητούν κοινές γονικές ρυθμίσεις και όχι την αποκλειστική επιμέλεια των παιδιών τους και δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να τεκμηριώνει τον ισχυρισμό ότι υπάρχει ένα μοτίβο κακοποιών ανδρών που ισχυρίζονται ότι η Γονική Αποξένωση αποσπά την προσοχή από τη δική τους διάπραξη βίας από στενό σύντροφο (Kruk, Citation1993).
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης μια συμμετρία μεταξύ των φύλων όσον αφορά τη συχνότητα της οικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένης της βίας από στενό σύντροφο και της Γονικής Αποξένωσης (Dutton, Citation2012; Hamel et al, Citation2012; Rozmann & Ariel, Citation2018). Ωστόσο, οι γονείς που έχουν την επιμέλεια είναι πιο πιθανό να αποξενωθούν (Bala et al., Citation2010; Pacquin-Bodreau et al., 2022). Οι νομικοί προσδιορισμοί της αποκλειστικής επιμέλειας δίνουν εξουσία στους αποξενωτές, οι οποίοι κάνουν κατάχρηση αυτής της εξουσίας για να αποκλείσουν τους έτερους γονείς από τη ζωή των παιδιών τους.
- Σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας και βίας από στενούς συντρόφους (IPV), οι άνδρες είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι θύτες και οι γυναίκες είναι τα θύματα.
Ορισμένοι μελετητές αναφέρουν αύξηση των εμπειριών της οικογενειακής βίας των μητέρων, όταν διατάσσονται κοινές γονικές ρυθμίσεις μετά το διαζύγιο, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής βίας καθώς και του καταναγκαστικού ελέγχου (Meier, Citation2020) και οι φεμινιστικές μελέτες έχουν διαπιστώσει, ότι ο έλεγχος της οικογενειακής βίας συχνά παραβλέπεται στις διαφωνίες σε θέματα οικογενειακού δικαίου (Archer-Kuhn et al., Citation2023). Υπάρχει γενική συμφωνία ότι χρειάζονται επειγόντως οικογενειακές πολιτικές βασισμένες σε στοιχεία και κλινικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των νομικών, συναισθηματικών και ψυχολογικών διαστάσεων της οικογενειακής βίας μέσα σε μια συστηματική προσέγγιση που αγκαλιάζει την πλήρη οικολογία της οικογενειακής βίας.
Κατά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, οι παραδοσιακές ιδέες σχετικά με τη σύγκρουση μεταξύ γονέων, την οικογενειακή βία και το IPV έχουν εξεταστεί, οδηγώντας πολλούς στο συμπέρασμα, ότι οι ξεπερασμένες αντιλήψεις του IPV αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη διαιώνιση του προβλήματος της οικογενειακής βίας και του IPV και θέτουν συνεχείς προκλήσεις για παρέμβαση. Dutton, Citation2012, Spencer et al, Citation2022). Η τρέχουσα κατάσταση της επιστημονικής γνώσης σχετικά με την οικογενειακή βία, ιδιαίτερα τη βία από στενούς συντρόφους, καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι το IPV δεν είναι φαινόμενο με βάση το φύλο και ότι το παράδειγμα του φύλου είναι ουσιαστικά ελαττωματικό (Hamel, Citation2020). Αν και η θυματοποίηση των γυναικών σε καταστάσεις οικογενειακής βίας συναντάται συχνότερα, η υπόθεση ότι οι γυναίκες είναι πιο συχνά τα θύματα και οι άνδρες οι δράστες της βίας από σύντροφο είναι εσφαλμένη. Πολυάριθμες μετα-αναλύσεις (Archer, Citation2000, Fiebert, Citation2004, Hamel et al, Citation2012, Li et al, Citation2020, Rozmann & Ariel, Citation2018, Sparrow et al, Citation2020, Spender, more2020) αναδεικνύουν ότι γυναίκες και άνδρες είναι περίπου εξίσου θύματα και δράστες βίας από στενό σύντροφο (Karakurt et al, Citation2019, Leemis et al, Citation2022, Li et al, Citation2020, McNeely et al, Citation2001). Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των Η.Π.Α., το 6,5% των ανδρών και το 6,3% των γυναικών έχουν εμφανίσει IPV το περασμένο έτος. Στον Καναδά, η Έρευνα για την Ασφάλεια σε Δημόσιους και Ιδιωτικούς Χώρους διαπίστωσε, ότι το 12% των γυναικών και το 11% των ανδρών είχαν βιώσει κάποια μορφή IPV κατά την προηγούμενη περίοδο 12 μηνών (Roebuck et al, Citation2023). Η περισσότερη βία από τον σύντροφο είναι αμφίδρομη και η χρήση του IPV από τις γυναίκες δεν είναι κατά κύριο λόγο αμυντική (Dutton, Citation2012, Hamel et al, Citation2012, Rozmann & Ariel, Citation2018). Οι γυναίκες υφίστανται μεγαλύτερο τραυματισμό από τη βία του συντρόφου, αλλά αυτό δεν πρέπει να αναιρεί τους τραυματισμούς που υπέστησαν οι άνδρες σε αυτές τις καταστάσεις (Hamel et al, Citation2012).
Η περισσότερη βία από οικείο σύντροφο είναι η αμοιβαία κακοποίηση παρά η μονοκατευθυντική βία (π.χ. Whitaker et al., Citation2007) και περιστασιακή αντί να αντικατοπτρίζει έναν κύκλο καταναγκαστικής ελεγκτικής συμπεριφοράς. Σε περιπτώσεις μη αμοιβαίας κακοποίησης, οι γυναίκες έχουν βρεθεί ότι είναι θύτες περίπου στα δύο τρίτα των περιπτώσεων (Whitaker et al., Citation2007). Η βία από τους συντρόφους μπορεί να είναι ένα πρότυπο καταναγκαστικής, ελεγκτικής συμπεριφοράς που μερικές φορές περιλαμβάνει σωματική βία για τη διατήρηση της εξουσίας και του ελέγχου, αλλά είναι πιο συχνά περιστασιακό ή μεμονωμένο γεγονός και μόνο περίπου το 5% της οικογενειακής βίας είναι σοβαρή (Whitaker et al., Αναφορά 2007). Συνεπώς, η χρήση βίας από τους οικείους συντρόφους από τις γυναίκες κατά των οικείων συντρόφων τους δεν είναι κατά κύριο λόγο αμυντική. Οι γυναίκες σε στενές σχέσεις έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να χρησιμοποιήσουν βία μονής κατεύθυνσης, ωστόσο η διάπραξή τους τυγχάνει μεγαλύτερης αποδοχής από τη βία μεταξύ ανδρών και γυναικών. (Stith et al., Citation2004).
Οι περιπτώσεις οικογενειακής βίας στο πλαίσιο των διαφορών για την επιμέλεια των παιδιών παρουσιάζονται με διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων ή επεισοδιακών κακοποιήσεων ανδρών, της βίας από γυναίκες, της διαδραστικής βίας από άνδρες, της βίας χωρισμού και διαζυγίου και ψυχωτικών και παρανοϊκών αντιδράσεων. Η αμοιβαία βία είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος, με τον ανδρικό κακοποιό (το κλασικό παράδειγμα «κύκλου βίας») να αποτελεί μόνο το ένα πέμπτο της οικογενειακής βίας σε υποθέσεις χωρισμού και διαζυγίου. Δεν έχουν όλες οι πράξεις βίας από στενό σύντροφο σε αμφισβητούμενες υποθέσεις επιμέλειας κίνητρα και εκφράσεις που προέρχονται από μια δομικά προερχόμενη από τον άνδρα παραδοχή του δικαιώματος και της ανάγκης για έλεγχο (Johnston & Campbell, Citation1993).
- Η γονική αποξένωση είναι ένα φαινόμενο με βάση το φύλο και η γονική αποξένωση φαίνεται να επηρεάζει μόνο τους άνδρες. Πιο συγκεκριμένα, η χρήση ισχυρισμών γονικής αποξένωσης είναι ιδιαίτερα έμφυλη και χρησιμοποιείται συχνά από τους πατέρες εναντίον των μητέρων. Οι μητέρες κατηγορούνται, ότι είναι οι αποξενωμένοι γονείς. Αυτό σημαίνει, ότι οι γυναίκες κατηγορούνται ψευδώς για αλλοτριωτικές συμπεριφορές, επομένως η χρήση της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης θα πρέπει να απαγορευτεί.
Όπως συμβαίνει και με τη βία από στενό σύντροφο, η Γονική Αποξένωση δεν είναι φαινόμενο με βάση το φύλο. Άνδρες και γυναίκες είναι και θύτες και θύματα σε παρόμοιες αναλογίες. Οι μητέρες και οι πατέρες είναι εξίσου πιθανό να είναι δράστες και στόχοι αποξενωτικών συμπεριφορών. Χρησιμοποιώντας αντιπροσωπευτικά δείγματα στις Η.Π.Α., τον Καναδά και το Η.Β. προέκυψε ότι η Γονική Αποξένωση ενθαρρύνεται όταν μέσω δικαστηρίων αποδίδεται αποκλειστική επιμέλεια ή κύρια φροντίδα στον ένα γονέα, δίνοντας σε αυτόν την απόλυτη εξουσία. Ενώ στο οικογενειακό δικαστήριο περισσότερες μητέρες είναι ο αποξενωτής γονέας παρά οι πατέρες (~ 70% των περιπτώσεων), αυτές οι διαφορές φύλου επισημαίνονται από τους ερευνητές, ότι οφείλονται σε πολλούς λόγους εκτός από το φύλο, όπως το καθεστώς επιμέλειας (με τις μητέρες πιο πιθανές να είναι κύριος γονέας επιμέλειας), προκύπτουν μεροληψίες φύλου στην αξιολόγηση, οικονομικό κόστος που σχετίζεται με δικαστικές διαφορές και διαφορές φύλου στην αναγνώριση του γονέα ως αποξενωμένου (Harman et al., Citation2023,Harman & Lorandos, Citation2021, Lorandos, Citation2020, Paquin-Boudreau ., Citation2022).
Ως μορφή οικογενειακής βίας και βίας από στενούς συντρόφους, οι αποξενωτικές συμπεριφορές είναι επίσης μια μορφή οικογενειακής βίας κατά των γυναικών και οι βλάβες για τις μητέρες που αποξενώνονται από τα παιδιά τους είναι ισοδύναμες με αυτές που βιώνουν οι πατέρες ως στοχευμένοι γονείς (Kruk, Citation2018, Lorandos, Citation2020 Warshak, Citation2015). Η έλλειψη αναγνώρισης ότι οι γυναίκες πέφτουν θύματα της Γονικής Αποξένωσης από τους άνδρες συντρόφους τους καθιστά αυτά τα θύματα αόρατα. Η αποτυχία να αναγνωρίσουμε, ότι η Γονική Αποξένωση αντιπροσωπεύει μια σοβαρή μορφή θυματοποίησης και κακοποίησης των γυναικών καθώς και των ανδρών είναι εξαιρετικά προβληματική. Τα θύματα ζουν με άγχος, κατάθλιψη και αδυναμία, καθώς και αισθήματα θυματοποίησης από τον άλλο γονέα, το παιδί, και τα μυριάδες νομικά, ψυχικά και σχολικά συστήματα που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους και αυτά τα συναισθήματα μπορούν, επίσης, να οδηγήσουν σε αυτοκτονικός ιδεασμός (π.χ. Harman et al., Citation2019).
Τέλος, αν και υπάρχουν γονείς που κάνουν ψευδείς ισχυρισμούς για κακοποίηση (συμπεριλαμβανομένης της Γονικής Αποξένωσης), δεν συνεπάγεται ότι αυτού του είδους η κακοποίηση θα πρέπει να «απαγορευτεί» από χρήση σε οικογενειακό δικαστήριο. Αυτή η θέση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική δεδομένου ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό καταγγελιών για κακοποίηση τεκμηριώνεται, όταν εγείρεται σε νομικές υποθέσεις Γονικής Αποξένωσης (~10%· Harman et al., Citation2023)—θα μπορούσε κανείς να προβάλει το ίδιο επιχείρημα, ότι οι ισχυρισμοί για κακοποίηση παιδιών ή IPV πρέπει να απαγορευθούν, επειδή χρησιμοποιούνται συχνά σε περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης. Στην πραγματικότητα, το 30% των ισχυρισμών σε υποθέσεις σε επίπεδο δίκης στον Καναδά αναφέρθηκαν από το δικαστικό προσωπικό, ότι επιβλήθηκαν αμέσως μετά από δικαστική κατάθεση ή εντολή, ίσως για αντίποινα (Harman et al., Citation2023). Η απαγόρευση της δυνατότητας ενός γονέα να ζητήσει δικαστική απαλλαγή από την κακοποίηση σε όλες τις μορφές της δεν είναι η λύση.
- Η πραγματική συχνότητα της Γονικής Αποξένωσης είναι χαμηλή. Η Γονική Αποξένωση είναι πρόβλημα ατομικής παθολογίας και όχι συστημικό πρόβλημα.
Ευτυχώς, δεν αποξενώνονται όλα τα παιδιά από έναν γονιό. Αν και το 32-36% των γονέων στις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρουν, ότι αποτελούν στόχο αλλοτριωτικών συμπεριφορών (Harman et al., Citation2019· Hine et al., Citation2023), μόνο περίπου το 6-7% των παιδιών τους βρέθηκε να είναι από μέτρια έως σοβαρή αποξένωση. Αυτή η τελευταία εκτίμηση είναι συντηρητική, καθώς υποθέτει ότι υπάρχει μόνο ένα παιδί σε κάθε οικογένεια που είναι αποξενωμένο (οι περισσότερες οικογένειες είχαν περισσότερα από ένα παιδιά) και δεν περιλαμβάνει πιο ήπιες περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης που είναι πιο διαδεδομένες (Harman et al., Citation2019). Ενώ ο αριθμός των αποξενωμένων παιδιών είναι χαμηλότερος σε σύγκριση με τους γονείς που αντιμετωπίζουν αποξενωτικές συμπεριφορές, αντιπροσωπεύει περίπου το 1,3% του συνολικού πληθυσμού των ΗΠΑ, που είναι σχεδόν τριπλάσιος από τον αριθμό των παιδιών που έχουν αυτισμό στη χώρα αυτή (Kogan et al., Citation2018 ). Εκατομμύρια δολάρια δαπανώνται για την έρευνα και τη θεραπεία του αυτισμού κάθε χρόνο, ενώ η Γονική Αποξένωση, η οποία επηρεάζει πολλά περισσότερα παιδιά, δεν αναγνωρίζεται.
Περαιτέρω, η έρευνα υποδηλώνει, ότι η Γονική Αποξένωση είναι τόσο προσωπικό όσο και πολιτικό, και ταυτόχρονα ατομικό και συστημικό πρόβλημα (Kruk, Citation2018). Το ήμισυ της οικογενειακής βίας για πρώτη φορά, συμπεριλαμβανομένης της Γονικής Αποξένωσης, συμβαίνει στο πλαίσιο αντιδικίας διαζυγίου και επιμέλειας παιδιών και μπορεί να αποφευχθεί πλήρως, μέσω της καθιέρωσης της κοινής γονικής μέριμνας ως θεμέλιο του οικογενειακού δικαίου (Kruk, Citation2013). Μια δικαστική εντολή κοινής γονικής μέριμνας με σαφείς οδηγίες σχετικά με τις ρυθμίσεις κατοικίας και την αρχή λήψης αποφάσεων σχετίζεται με τη μείωση των συγκρούσεων και την πρόληψη της βίας για πρώτη φορά (Halla, Citation2013). Η κοινή γονική μέριμνα μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως προπύργιο κατά της Γονικής Αποξένωσης, επειδή στο παιδί εξασφαλίζεται ποιοτικός χρόνος ανατροφής και των δύο γονέων (Kruk, Citation2013).
- Υπάρχουν ελάχιστα πειστικά στοιχεία ότι η γονική αποξένωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες σε παιδιά ή στοχευμένους γονείς.
Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι οι γονικές συμπεριφορές αποξένωσης είναι επιβλαβείς για τα παιδιά και τους στοχευμένους γονείς, αποτελούν αιτία σημαντικής βλάβης και αποτέλεσμα ανθρώπινης δράσης και ως εκ τούτου αποτελούν σοβαρή μορφή οικογενειακής βίας και κακοποίησης παιδιών. Οι γονικές συμπεριφορές αποξένωσης είναι επίσης μια μορφή οικογενειακής βίας και βίας από στενούς συντρόφους στην οποία εκτίθενται τα παιδιά, γεγονός που καθιστά μια τέτοια συμπεριφορά μια μορφή συναισθηματικής κακοποίησης παιδιών (Harman et al., Citation2018). Επιπλέον, υπάρχουν επίσης στοιχεία που χρησιμοποιούν μια ποικιλία μεθόδων έρευνας (όχι μόνο αναδρομικές αναφορές) για μακροπρόθεσμες συνέπειες για τα παιδιά που επιμένουν μέχρι την ενηλικίωση (Baker, Citation2009, Baker & Chambers, Citation2011, Baker & Verrocchio, Citation2013, Kruk, Citation2018 Miralles et al., Verrocchio et al., Verhaar et al., Citation2022). Για το παιδί, η PA βασίζεται σε μια ψευδή πεποίθηση, ότι ο αποξενωμένος γονέας είναι ένας επικίνδυνος, αδιάφορος και ανάξιος γονέας.
Σε καταστάσεις Γονικής Αποξένωσης, τα παιδιά χάνουν την ικανότητα να δίνουν και να αποδέχονται αγάπη από έναν γονέα. Χειραγωγούνται για να μισούν τον στοχευόμενο γονέα, παρά την έμφυτη επιθυμία των παιδιών να αγαπήσουν και να αγαπηθούν και από τους δύο γονείς τους. Η υποτίμηση ενός αποξενωτικού γονέα έχει ως αποτέλεσμα τη συναισθηματική απόρριψη του παιδιού από τον γονέα-στόχο και την απώλεια ενός ικανού και στοργικού γονέα και μιας ευρύτερης οικογένειας από τη ζωή του παιδιού (Harman, Matthewson et al., Citation2022). Αυτή η συναισθηματική κακοποίηση είναι εξίσου εξουθενωτική, και συχνά περισσότερο, από τη σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Οι σοβαρές επιπτώσεις των αποξενωτικών συμπεριφορών στα παιδιά περιλαμβάνουν τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και το μίσος για τον εαυτό τους, την κατάθλιψη, την κοινωνική απομόνωση, την κακή ακαδημαϊκή επίδοση και την κατάχρηση ουσιών και άλλες μορφές εθισμού και αυτοτραυματισμού (Kruk, Citation2018, Baker & Ben-Ami Citation2011) .
Για τους πληγέντες γονείς, οι αποξενωτικές συμπεριφορές είναι μια μορφή σύνθετου τραύματος. Για τα παιδιά συνιστούν κακοποίηση παιδιών σε μεγάλο βαθμό, με βάση την εσφαλμένη πεποίθηση, ότι ο αποξενωμένος γονέας είναι επικίνδυνος και ανάξιος γονέας. Η αποτυχία αναγνώρισης της ψυχολογικής κακοποίησης στην οποία υφίστανται τα αποξενωμένα παιδιά και οι γονείς σε σοβαρές περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης τα αφήνει ευάλωτα, απροστάτευτα και σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης (Harman et al, Citation2018; Kruk, Citation2018).
Η ανάλυση του Kruk (Citation2018) για τα PABs ως μορφή παιδικής κακοποίησης περιγράφει πέντε κύριες κατηγορίες επιπτώσεων στα παιδιά. Πρώτον, η διδασκαλία του μίσους προς έναν γονέα ισοδυναμεί με την ενστάλαξη μίσους προς τον εαυτό του στο παιδί. Το μίσος προς τον εαυτό είναι ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό χαρακτηριστικό μεταξύ των αποξενωμένων παιδιών και ένα από τα πιο σοβαρά και κοινά αποτελέσματα της Γονικής Αποξένωσης. Τα παιδιά εσωτερικεύουν το μίσος που στοχεύει στον αποξενωμένο γονέα, οδηγούνται στο να πιστεύουν, ότι ο αποξενωμένος γονέας δεν τα αγαπούσε ή δεν τα ήθελε και βιώνουν σοβαρές ενοχές που σχετίζονται με την προδοσία του αποξενωμένου γονέα. Το μίσος για τον εαυτό τους (και η κατάθλιψη) έχει τις ρίζες του στα αισθήματα, ότι δεν τους αγαπά ο ένας γονέας και στον χωρισμό από αυτόν, ενώ τους αρνείται την ευκαιρία να θρηνήσουν την απώλεια του γονέα ή ακόμα και να μιλήσουν για τον γονέα (Warshak, Citation2015). Το μίσος για ένα γονέα δεν είναι ένα συναίσθημα που έρχεται φυσικά σε ένα παιδί. Σε καταστάσεις Γονικής Αποξένωσης, τέτοιο μίσος διδάσκεται σε συνεχή βάση. Με το μίσος για τον γονέα έρχεται το μίσος για τον εαυτό του, το οποίο κάνει τα παιδιά να αισθάνονται άχρηστα, ελαττωματικά, μη αγαπημένα, ανεπιθύμητα, κινδυνεύοντα και έχει αξία μόνο για την ικανοποίηση των αναγκών ενός άλλου ατόμου (Baker & Chambers, Citation2011).
Δεύτερον, πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τα αποξενωμένα παιδιά παρουσιάζουν σοβαρές ψυχοκοινωνικές διαταραχές. Αυτά περιλαμβάνουν διαταραγμένη κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη, έλλειψη εμπιστοσύνης στις σχέσεις, κοινωνικό άγχος και κοινωνική απομόνωση (Baker, Citation2005, 2010, Ben-Ami & Baker, Citation2012, Friedlander & Walters, Citation2010). Τέτοια παιδιά έχουν κακές σχέσεις και με τους δύο γονείς. Ως ενήλικες, τείνουν να συνάπτουν συνεταιρισμούς νωρίτερα, είναι πιο πιθανό να χωρίσουν ή να διαλύσουν τις ενώσεις που συμβιώνουν, πιο πιθανό να κάνουν παιδιά εκτός οποιασδήποτε σχέσης και πιο πιθανό να αποξενωθούν από τα δικά τους παιδιά (Ben-Ami & Baker, Citation2012).
Η χαμηλή αυτάρκεια, η έλλειψη αυτονομίας και η παρατεταμένη εξάρτηση από τον αποξενωμένο γονέα είναι ένα τρίτο χαρακτηριστικό των αποξενωμένων παιδιών. Ο Garber (Citation2011) βρήκε, ότι αυτό εκδηλώνεται με τρεις τρόπους: ενηλικίωση (ο αποξενωμένος γονέας αντιμετωπίζει το παιδί ως ενήλικο). γονεϊκοποίηση (το παιδί αναλαμβάνει την ευθύνη του γονέα, σε μια αντιστροφή ρόλου) και της βρεφικής ηλικίας (η σχέση που αναπτύσσεται καθιστά το παιδί ανίκανο και ανίκανο για τα καθήκοντα της ζωής της ενηλικίωσης). Τέταρτον, τα αποξενωμένα παιδιά είναι πιο πιθανό να παίζουν μακριά από το σχολείο, συχνά το αποτέλεσμα του αποξενωμένου γονέα που κρατά το παιδί στο σπίτι από το σχολείο για επιπόλαιους λόγους και να εγκαταλείψουν το σχολείο σε νεαρή ηλικία. Είναι λιγότερο πιθανό να αποκτήσουν ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα στην ενήλικη ζωή, είναι πιο πιθανό να βιώσουν την ανεργία, να έχουν χαμηλά εισοδήματα και να παραμείνουν σε κοινωνική πρόνοια. Αυτά τα παιδιά συχνά φαίνονται να παρασύρονται άσκοπα στη ζωή. Τέλος, τα αποξενωμένα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον έλεγχο των παρορμήσεων τους, αγωνίζονται με την ψυχική υγεία, τον εθισμό και τον αυτοτραυματισμό. Είναι πιο πιθανό να καπνίζουν, να πίνουν αλκοόλ και να κάνουν κατάχρηση ναρκωτικών, συχνά υποκύπτουν σε συμπεριφορικούς εθισμούς και τείνουν να είναι ασύστολοι, παραιτούνται από την αντισύλληψη και γίνονται έφηβοι γονείς (Otowa et al., Citation2014).
- Είναι επιβλαβές να αφαιρέσετε ένα παιδί από έναν γονέα ως μέρος ενός σχεδίου θεραπείας Γονικής Αποξένωσης. Μια τέτοια αλλαγή κατοικίας είναι πιο τραυματική για τα παιδιά από την έκθεσή τους σε συμπεριφορές αποξένωσης από τους γονείς.
Οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες για την προσαρμογή των παιδιών στις συνέπειες του διαζυγίου είναι η διατήρηση ουσιαστικών σχέσεων και με τους δύο γονείς τους στο πλαίσιο μιας κοινής γονικής διαβίωσης και η προστασία από την οικογενειακή βία (Fabricius, Citation2020, Kruk, Citation2013, Nielsen, Citation2018 ). Αν και μπορεί να φαίνεται ανησυχητικό να αφαιρούνται τα παιδιά από τον έναν γονέα και να τοποθετούνται μετά με έναν γονέα που έχει απορριφθεί, τα ερευνητικά στοιχεία υποστηρίζουν αυτήν την προσέγγιση σε Pσοβαρές περιπτώσεις PA. Όταν τα παιδιά απομακρύνονται από τους αποξενωμένους γονείς σε τέτοιες καταστάσεις, αυτό συνήθως διατάσσεται ως προσωρινό μέτρο, όταν η απομάκρυνση του παιδιού θεωρείται απαραίτητη για την αντιμετώπιση των τοξικών επιδράσεων της ΡΑ (Templer et al, Citation2017). Η μεταφορά της επιμέλειας σε έναν αποξενωμένο γονέα και η περιορισμένη επαφή με τον αποξενωτή (καταχρηστικό) γονέα συνιστώνται μόνο, όταν όλες οι άλλες προσπάθειες έχουν αποτύχει και το παιδί έχει αποφασιστεί, ότι χρειάζεται προστασία από τον παραβάτη γονέα (Warshak, Citation2020Πb).
Τα παιδιά που βιώνουν ή γίνονται μάρτυρες οποιασδήποτε μορφής οικογενειακής βίας χρειάζονται προστασία, καθώς η ασφάλεια των παιδιών και των στοχευμένων γονέων είναι η κύρια προτεραιότητα σε περιπτώσεις βίας από στενούς συντρόφους, οικογενειακής βίας και Γονικής Αποξένωσης (Harman et al, Citation2018, Kruk, Citation2018, Warshak, Citation2021 ). Οι παρεμβάσεις για παιδιά χαμηλότερου κινδύνου που είναι λιγότερο σοβαρά αποξενωμένα εστιάζονται κυρίως στην εκπαίδευση και την πρόληψη (Niemelä et al., Citation2019), ενώ οι μέτριες και σοβαρές μορφές κακοποίησης απαιτούν πιο εντατικές παρεμβάσεις (Rossen et al., Citation2019). Δεν αμφισβητούμε συχνά την αναγκαιότητα τοποθέτησης εκτός σπιτιού σε περιπτώσεις σοβαρής κακοποίησης και παρέχονται υπηρεσίες υποστήριξης στην οικογένεια, ώστε να είναι δυνατή η πορεία προς την επανένωση. Η ίδια θεραπευτική προσέγγιση εφαρμόζεται σε περιπτώσεις σοβαρής PA. Το επιχείρημα, ότι η απομάκρυνση από τη φροντίδα ενός αποξενωτή γονέα είναι επιβλαβής για τα παιδιά δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά στοιχεία. Μάλλον, η εμπειρική έρευνα δείχνει, ότι η μεταβίβαση της επιμέλειας των παιδιών σε αποξενωμένο γονέα σε σοβαρές περιπτώσεις PA, μαζί με ένα σχέδιο επανένωσης για την οικογένεια, είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση (Templar et al., 2016).
- Αυτό που λένε και θέλουν τα παιδιά και οι έφηβοι θα πρέπει να είναι καθοριστικός παράγοντας σε αμφισβητούμενες υποθέσεις επιμέλειας. Στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας, υπάρχει καθήκον να ακούμε και να ανταποκρινόμαστε στις αφηγήσεις βίας των παιδιών, με σκοπό την επικύρωση αυτών των εμπειριών, διασφαλίζοντας, ότι οι αποφάσεις είναι καλύτερα ενημερωμένες και ότι προωθείται η ασφάλεια και η ευημερία του παιδιού.
Υπάρχει γενική συμφωνία, ότι η φωνή του παιδιού θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στους καθορισμούς της επιμέλειας του παιδιού, αλλά υπάρχει διαφορά μεταξύ των παιδιών να έχουν φωνή και να τους δίνεται η πλήρης εξουσία επιλογής στις ρυθμίσεις διαβίωσής τους. Σε σύγκριση με τους ενήλικες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν έχουν τη νοητική και συναισθηματική ικανότητα, ακόμη και σε υγιείς σχέσεις, να κατανοήσουν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αποφάσεών τους (Miralles et al, Citation2023). Όταν τα παιδιά έχουν αποξενωθεί, έχουν υιοθετήσει μια διαστρεβλωμένη οπτική του αποξενωμένου γονέα και τους παρέχονται παραμορφωμένες πληροφορίες από τον αποξενωτή γονέα (Harman, Matthewson, et al., Citation2022), που και τα δύο καθιστούν τις απόψεις του παιδιού σχετικά με τις ρυθμίσεις διαβίωσης μεροληπτικές και αυθεντικές . Η παράγραφος 1 του άρθρου 12 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC) (UN Citation 1989) καθορίζει τις λεπτομέρειες του δικαιώματος των παιδιών στην ακρόαση. Έκτοτε, οι μελετητές έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη «φωνή» του παιδιού εάν η φωνή του έχει παραβιαστεί ή επηρεαστεί αρνητικά (π.χ. Robinson, Citation2021,· Επιτροπή του ΟΗΕ, Citation2009). Αυτή η εκτίμηση είναι ιδιαίτερα σημαντική σε περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης, όταν η ασφάλεια των παιδιών κινδυνεύει, όταν υποδηλώνουν την επιθυμία να αποσυνδεθούν και να διακόψουν μια σχέση με τον στοχευόμενο γονέα. Σε περιπτώσεις Γονικής Αποξένωσης – ειδικά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις – τα παιδιά έχουν κατηχηθεί και χάνουν την ικανότητά τους να σκέφτονται με λογικό τρόπο και να βασίζουν τα συναισθήματα και τις απόψεις τους στις δικές τους εμπειρίες ζωής. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα δικαστήρια και άλλοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων ενδέχεται να ακούσουν και να απαντήσουν στους λογαριασμούς των παιδιών, αλλά δεν θα πρέπει απαραίτητα να πιστεύουν τον λογαριασμό του παιδιού. Αντίθετα, η φωνή του παιδιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη, ότι έχει συμβεί Γονική Αποξένωση, εάν ληφθεί υπόψη στο ευρύτερο πλαίσιο των αποδεικτικών στοιχείων που παρουσιάζονται (Warshak, Citation2020a). Ο γενικός κανόνας είναι, ότι στο οικογενειακό δικαστήριο τα παιδιά πρέπει να έχουν φωνή, αλλά όχι επιλογή.
Εμπειρικές μελέτες για τις επιθυμίες και τις προτιμήσεις των μη αποξενωμένων παιδιών σε σχέση με τις ρυθμίσεις διαβίωσης μετά το γονικό διαζύγιο δείχνουν συντριπτική υποστήριξη για την κοινή ανατροφή των παιδιών ως προτιμώμενη ρύθμιση διαβίωσης (Fabricius, Citation2020). Ωστόσο, αυτές οι προτιμήσεις γενικά δεν αναγνωρίζονται σε νομικές δικαιοδοσίες που χρησιμοποιούν το κριτήριο του «βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού» έναντι ενός κοινού τεκμηρίου γονικής μέριμνας στον καθορισμό της επιμέλειας του παιδιού. Οι Baker et al (Citation2016) εξέτασαν όλα τα καταστατικά της πολιτείας των ΗΠΑ σχετικά με τον βαθμό στον οποίο τα κριτήρια του BIOC περιλάμβαναν τις προτιμήσεις των παιδιών και την Γονική Αποξένωση ως βασικούς παράγοντες στον καθορισμό της επιμέλειας, διαπιστώνοντας, ότι αν και πολλές πολιτείες επέτρεψαν να ληφθούν υπόψη οι προτιμήσεις του παιδιού, από καμία δεν πρόκυπτε αν η προτίμηση του ανηλίκου προς ένα γονέα ήταν αποτέλεσμα επιρροής του έτερου γονέα. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι το πρότυπο BIOC στερείται ειδικότητας με τρόπους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τα παιδιά που εμπλέκονται στη σύγκρουση των γονιών τους, ιδιαίτερα υπό το φως των μακροπρόθεσμων αρνητικών συνεπειών της Γονικής Αποξένωσης στα παιδιά.
- Υπάρχουν λίγα ή καθόλου δεδομένα για τη θεραπεία της Γονικής Αποξένωσης και καμία ένδειξη αποτελεσματικότητας της θεραπείας Γονικής Αποξένωσης. Η αναγκαστική επανένωση ενάντια στη θέληση του παιδιού και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η οπτική γωνία του παιδιού και η συναισθηματική του ευεξία, μπορεί να αναμένεται να ενισχύσει την αίσθηση ανικανότητας και αδυναμίας σε ένα ήδη ευάλωτο παιδί. Μια τέτοια μεταχείριση μπορεί να αναμένεται να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη ψυχολογική βλάβη, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά ισχυρίζονται ότι ο γονέας με τον οποίο αναγκάζονται να επανενωθούν είναι κακοποιός.
Ενώ μπορεί να υπάρχουν λιγότερα δεδομένα για τη θεραπεία της Γονικής Αποξένωσης από άλλες μορφές οικογενειακής παρέμβασης, είναι κοινή αντίληψη, ότι η Γονική Αποξένωση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια μορφή οικογενειακής βίας και ως μορφή κακοποίησης παιδιών που συνδέεται με άλλες μορφές σύνθετου τραύματος (Kruk, Citation2018). Επιπλέον, υπάρχουν άφθονα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα ενός αριθμού προγραμμάτων ενδονοσοκομειακών και εξωτερικών ασθενών οικογενειακής θεραπείας και προγραμμάτων επανένωσης για σοβαρή PA (Friedlander & Walters, Citation2010, Gottlieb, Citation2012, Harman et al., Citation2021, Lowenstein, Citation205 et al, Citation2023, Reay, Citation 2015). Αυτές οι μελέτες καταδεικνύουν συλλογικά πώς η θεραπεία της Γονικής Αποξένωσης, συμπεριλαμβανομένης της εξειδικευμένης παρέμβασης με παιδιά και στοχευμένους γονείς, και τα προγράμματα επανένωσης γονέων-παιδιών, είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία των αποξενωμένων παιδιών και γονέων.
Στην περιεκτική τους εξέταση των απόψεων των επαγγελματιών σχετικά με τους προγνωστικούς παράγοντες και τα εμπόδια στην επιτυχία της θεραπείας επανένωσης, οι Baker et al. (Citation2020) διαπίστωσε, ότι ο τρόπος με τον οποίο προσδιορίστηκε η επιτυχία, το αν προσφέρθηκαν κοινές συνεδρίες και ο αριθμός των εμποδίων στην επανένωση ήταν κρίσιμοι παράγοντες για την επιτυχία της θεραπείας. Όταν οι κλινικοί γιατροί αντιλαμβάνονται τον πρωταρχικό στόχο θεραπείας ως επανάληψη του χρόνου ανατροφής των παιδιών, είναι πιο πιθανό να συμβεί επανάληψη του χρόνου ανατροφής των παιδιών. Μία από τις πιο συνηθισμένες παρεμβάσεις που διατάσσονται από το δικαστήριο είναι η εντολή των παιδιών σε ατομική συμβουλευτική για να αντιμετωπίσουν τη σύγκρουση των γονιών τους. Αν και αυτή η παρέμβαση είναι καλά σχεδιασμένη, αντενδείκνυται σε περιπτώσεις PA (Warshak, Citation2020b). Πρώτον, η ατομική ψυχοθεραπεία δεν ρυθμίζεται και σπάνια παρακολουθείται από το δικαστήριο για να διαπιστωθεί εάν το θεραπευτικό σχέδιο ή οι στόχοι επιτυγχάνονται. Τα παιδιά συχνά παραμένουν σε θεραπεία απεριόριστης διάρκειας και εάν αποξενώνονται, η αποξένωσή τους γίνεται χειρότερη, επειδή συχνά ενισχύεται από τον πάροχο της θεραπείας. Δυστυχώς, ο αποξενωμένος γονέας συχνά έχει διατάξει δικαστήριο τη λήψη ιατρικών αποφάσεων για τα παιδιά και θα «ψωνίσει» έναν θεραπευτή που είναι συμπονετικός στην άποψή του για Γτην οικογενειακή κατάσταση και θα μεταφέρει τη φροντίδα σε άλλον πάροχο εάν υποψιαστούν την αποξένωση, χειραγώγηση γονέα (Harman & Matthewson, Citation2020). Είναι η θεραπεία ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος, με στόχο την προστασία του παιδιού από καταχρηστικές συμπεριφορές του γονέα που αποξενώνει, που είναι πιο αποτελεσματική.
- Οι πραγματογνώμονες σε θέματα Γονικής Αποξένωσης έχουν έννομο συμφέρον να εντοπίσουν την αποξένωση σε δικαστικές διαδικασίες. Οι αξιολογητές της επιμέλειας απορρίπτουν τους ισχυρισμούς για κακοποίηση που γίνονται από μητέρες, ιδιαίτερα εάν ένας πατέρας ισχυρίζεται ότι έχει αποξενωθεί. Οι εμπειρογνώμονες πρέπει να εκπαιδεύονται σχετικά με την κακή χρήση των ισχυρισμών της Γονικής Αποξένωσης σε διαφορές σχετικά με την επιμέλεια παιδιών.
Ο Warshak (Citation2020a) συζητά το ζήτημα των ψευδώς θετικών ταυτοποιήσεων της PA σε αμφισβητούμενες υποθέσεις επιμέλειας παιδιών, γεγονός που οδηγεί τα δικαστήρια στο συμπέρασμα, ότι η Γονική Αποξένωση υπάρχει σε περιπτώσεις όπου στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Τονίζει, ότι οι αξιολογητές θα πρέπει να διερευνήσουν διεξοδικά εύλογες εναλλακτικές εξηγήσεις για τις συμπεριφορές των παιδιών και των γονέων, συμπεριλαμβανομένης της διάκρισης μεταξύ παράλογα αποξενωμένων παιδιών από παιδιά των οποίων οι αρνητικές ή απορριπτικές συμπεριφορές δεν συνιστούν Γονική Αποξένωση. Ανέκδοτες αναφορές και έρευνες που δεν έχουν αξιολογηθεί από ομοτίμους (Meier, Citation2020) έχουν χρησιμοποιηθεί για να προωθήσουν το επιχείρημα, ότι οι αξιολογητές της επιμέλειας είναι προκατειλημμένοι και δυσφημούν τους ισχυρισμούς της μητέρας για κακοποίηση και συνιστούν την επιμέλεια των παιδιών να πάει στον καταχρηστικό πατέρα που ισχυρίζεται την Γονική Αποξένωση. Ωστόσο, αρκετές μελέτες που αξιολογήθηκαν από ομοτίμους χρησιμοποιώντας εθνικές νομικές υποθέσεις (Harman et al., Citation2023, Harman & Lorandos, Citation2021) διαπίστωσαν, ότι τα αποτελέσματα της επιμέλειας παιδιών δεν διέφεραν, όταν ένας αξιολογητής επιμέλειας, ένας εμπειρογνώμονας ή ένας κηδεμόνας εμπλέκονταν ad litem στην υπόθεση. Αυτοί οι εμπειρογνώμονες είναι επιφορτισμένοι να παρέχουν τις επαγγελματικές τους απόψεις σχετικά με τα επιστημονικά στοιχεία για την Γονική Αποξένωση και τις παρεμβάσεις της ή/και να χρησιμεύσουν ως ανιχνευτές στοιχείων για το δικαστήριο για να βοηθήσουν το δικαστήριο να καθορίσει το είδος της οικογενειακής σύγκρουσης (όχι μόνο τη Γονική Αποξένωση). Ενώ τέτοιοι επαγγελματίες αμείβονται για τον πολύτιμο χρόνο τους, αυτό δεν σημαίνει ότι «κατοχυρώνονται» στο δικαστήριο καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι συνέβη Γονική Αποξένωση. Μάλλον, η εμπλοκή τους είναι να διασκεδάσουν όλες τις πιθανές εξηγήσεις για την άρνηση ή την αντίσταση του παιδιού να έχει σχέση με έναν γονέα, ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί η κατάλληλη παρέμβαση. Ο ισχυρισμός, ότι ο εμπειρογνώμονας ή ο επαγγελματίας είναι υπεύθυνος για το αποτέλεσμα ως Γονική Αποξένωση είναι μια ad hominem επίθεση στις προθέσεις τους και απεικονίζει τα κίνητρα του κριτικού να υπονομεύσει την αξιοπιστία των επαγγελματιών που εργάζονται με αυτές τις οικογένειες.
- Οι γονεϊκές συμπεριφορές απαξίωσης έχουν μόνο μπούμερανγκ εναντίον ενός γονέα που τις κάνει. Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατό για έναν γονέα να δυσφημήσει τον άλλο γονέα και να τον στρέψει εναντίον του, επομένως ο γονέας που κατηγορείται για αποξένωση δεν ευθύνεται για την απόρριψη του άλλου γονέα από το παιδί.
Έχουν δημοσιευθεί πάνω από 52 εμπειρικά βασισμένες μελέτες που έχουν αξιολογηθεί από ομοτίμους για τα PAB, δεκατρείς από τις οποίες κάνουν άμεσες συνδέσεις μεταξύ των PAB και των εκδηλώσεων της Γονικής Αποξένωσης στα παιδιά (Harman et al., Citation2022). Η επιρροή των απαξιωτικών συμπεριφορών ενός γονέα, αν και είναι προφανής στους παρατηρητές, είτε δεν είναι εμφανής στο παιδί που αποξενώνεται είτε αρνείται από το παιδί (Warshak, Citation2021). Η υποτίμηση των γονέων μπορεί να αποτύχει σε δυναμικές της οικογένειας, όπως οι συγκρούσεις αφοσίωσης (Afifi et al., Citation2008). Ωστόσο, οι άνθρωποι μπορούν να πολωθούν συναισθηματικά αφού ευθυγραμμιστούν με ένα ευνοούμενο άτομο υιοθετώντας τις απόψεις τους και αποστασιοποιηθούν από εκείνα που θεωρούνται μέλη «εξωτερικής ομάδας» (Brown & Gaertner, Citation2001). Τα αποξενωμένα παιδιά που έχουν ευθυγραμμιστεί με τον αγαπημένο τους γονέα («εμείς») εμφανίζουν έλλειψη αμφιθυμίας απέναντι στον δυσμενή γονέα τους («αυτοί») (Kelly & Johnston, Citation2001) και είναι επιρρεπή στη χρήση προκαταλήψεων επιβεβαίωσης όταν αισθάνονται ότι κινδυνεύουν ή απειλούνται ( Dibbets & Meesters, Citation2017). Οι συμπεριφορές δυσφήμισης των γονέων έχουν σκοπό να κάνουν το παιδί να πιστέψει, ότι ο άλλος γονιός του δεν το αγάπησε ποτέ, δεν το εγκατέλειψε, δεν είναι ασφαλές ή ακατάλληλο (Harman et al., Citation2022), επομένως είναι απίθανο η δυσφήμιση να έχει αντίστροφο αποτέλεσμα αφού το παιδί ευθυγραμμιστεί με το αγαπημένο του γονέα εναντίον του άλλου γονέα τους που τώρα γίνεται αντιληπτός ως μέλος της εξωτερικής ομάδας.
Ένα βασικό εύρημα στην έρευνα της Γονικής Αποξένωσης είναι ότι τα PAB στο σύνολό τους, και όχι απλώς η γονική υποτίμηση, έχουν βαθιές επιπτώσεις στην αντίληψη των παιδιών για τον άλλο γονέα (Harman et al., Citation2022) και ότι τα παιδιά συμμαχούν με γονείς που χρησιμοποιούν μονομερώς γονική αποξένωση στρατηγικές (Harman et al., Citation2019). Έχει προκύψει μια επιστημονική συναίνεση, ότι η PA είναι μια σοβαρή μορφή τόσο της βίας από τον σύντροφο όσο και της κακοποίησης παιδιών, η οποία συχνά δεν αναγνωρίζεται και είναι πολύ πιο συχνή από ό,τι πολλοί υποθέτουν ότι είναι. Οι καταχρηστικές στρατηγικές αποξένωσης γονέων έχουν τεκμηριωθεί καλά, όπως και οι επιπτώσεις της Γονικής Αποξένωσης σε παιδιά και γονείς, οι οποίες αποτελούν σημαντική μορφή βλάβης (Baker & Darnell, 2006, Harman et al, Citation2018, Kruk, Citation2018).
Συστάσεις για την Οικογενειακή Πολιτική και Πρακτική
Η σκόπιμη παραποίηση δεδομένων και βασικών ευρημάτων σχετικά με την οικογενειακή βία, την Γονική Αποξένωση και την κοινή έρευνα σχετικά με την ανατροφή των παιδιών οδηγεί σε σημαντικές βλάβες που πλήττουν τα παιδιά και τους γονείς. Όσοι κάνουν ψευδείς ισχυρισμούς και αναφέρουν εσφαλμένες πληροφορίες, αγνοώντας το πλήθος των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους, είναι υπαίτιοι για παραβίαση της ηθικής ευθύνης. Είναι αξιοσημείωτο, ότι οι πιο έντονοι επικριτές της έννοιας της Γονικής Αποξένωσης ούτε δημοσιεύουν εμπειρική έρευνα για το θέμα, ούτε συμμετέχουν σε διεθνή συνέδρια για να παρουσιάσουν και να συζητήσουν τις απόψεις τους και να λογοδοτήσουν στην επιστημονική κοινότητα.
Συνιστώνται τέσσερις πυλώνες παρέμβασης βασισμένης σε στοιχεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος της Γονικής Αποξένωσης (Kruk, Citation2018), ο πρώτος από τους οποίους είναι η αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης ως συγκεκριμένης μορφής οικογενειακής βίας, που δικαιολογεί μια απάντηση ποινικής δικαιοσύνης. Η οικογενειακή βία πρέπει να θεωρείται ζήτημα ποινικού δικαίου και τα εμπόδια στην ποινική δίωξη των δραστών οικογενειακής βίας και στην προστασία των θυμάτων οικογενειακής βίας πρέπει να αναγνωρίζονται, να αναγνωρίζονται και να αρθούν. Η οικογενειακή βία λόγω φύλου προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία από αυτή την άποψη, καθώς οι γυναίκες βλάπτονται δυσανάλογα από τη σοβαρή σωματική βία και απαιτούν την πλήρη προστασία του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης. Επιπλέον, οι αρχές παιδικής προστασίας θα πρέπει να αναγνωρίζουν τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες της κακοποίησης ενός γονέα ως σοβαρή μορφή κακοποίησης και, επομένως, θέμα παιδικής προστασίας που απαιτεί έρευνα και παρέμβαση για να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η ευημερία των παιδιών.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι η αναγνώριση της Γονικής Αποξένωσης ως ειδικής μορφής συναισθηματικής κακοποίησης παιδιών, που δικαιολογεί μια απάντηση στην προστασία του παιδιού. Οι στοχευμένοι γονείς αντιμετωπίζουν τακτικά επαγγελματική παρανόηση και αδιαφορία από τους επαγγελματίες παρόχους υπηρεσιών, ειδικά τις αρχές προστασίας παιδιών, για τις αναφορές αποξένωσης (Poustie et al, Citation2018). Η έρευνα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παιδικής προστασίας στη γονική αποξένωση ως μια μορφή ατομικής παιδικής κακοποίησης αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Αυτό περιλαμβάνει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων υποστήριξης/συντήρησης της οικογένειας και τις παρεμβάσεις απομάκρυνσης παιδιών από την πλευρά των αρχών παιδικής πρόνοιας.
Ο τρίτος πυλώνας είναι η πρόληψη της Γονικής Αποξένωσης, μέσω της καθιέρωσης της κοινής γονικής μέριμνας ως θεμελίου του οικογενειακού δικαίου. Ένα νομικό τεκμήριο της κοινής γονικής μέριμνας σε αμφισβητούμενες περιπτώσεις επιμέλειας παιδιού, μαχητό σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας και Γονικής Αποξένωσης, είναι θεμελιώδες για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου προβλήματος της Γονικής Αποξένωσης. Η από κοινού γονική μέριμνα αντενδείκνυται σε περιπτώσεις τεκμηριωμένης οικογενειακής βίας και παιδικής κακοποίησης και δικαιολογείται ένα μαχητό νομικό τεκμήριο κατά της κοινής ανατροφής σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας. Σε περιπτώσεις όπου η ενδοοικογενειακή βία είναι μονόδρομη, ή αμοιβαία, οι δικαστές θα πρέπει να διατηρούν την εξουσία λήψης αποφάσεων όσον αφορά τις ρυθμίσεις κατοικίας που διασφαλίζουν την ασφάλεια για τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες και βιώνουν βία.
Ο τελευταίος πυλώνας σχετίζεται με τη θεραπεία της Γονικής Αποξένωσης, συμπεριλαμβανομένης της εξειδικευμένης παρέμβασης με παιδιά και στοχευμένους γονείς, και προγράμματα επανένωσης γονέων-παιδιού. Για να είναι πιο αποτελεσματικές, απαιτούνται μεταρρυθμίσεις στην επαγγελματική πρακτική της οικογενειακής θεραπείας σε τέσσερις βασικούς τομείς:
- Γονική Αποξένωση, Οικογενειακή Βία και Εκπαίδευση και Κατάρτιση Οικογενειακών Θεραπευτών, στους ακόλουθους τομείς: κατάχρηση σε στενές σχέσεις και οι συνέπειές της για γονικές ρυθμίσεις μετά το διαζύγιο, συμπεριλαμβανομένης της κοινής ανατροφής. διαδικασίες, όργανα και δεξιότητες για τον έλεγχο για κατάχρηση και την αξιολόγηση των κινδύνων ασφάλειας· εξειδικευμένες δεξιότητες και παρεμβάσεις για τη διασφάλιση της ασφάλειας και την παροχή εξειδικευμένων διαδικασιών σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας και Γονικής Αποξένωσης· εναλλακτικές λύσεις στην κοινή ανατροφή των παιδιών όταν η οικογενειακή βία και η Γονική Αποξένωση είναι ένας παράγοντας.
- Έλεγχος για οικογενειακή βία και Γονική Αποξένωση. Οι γονείς θα πρέπει να ερωτηθούν χωριστά για να αξιολογηθούν: οι κίνδυνοι και οι απειλές της οικογενειακής βίας και της Γονικής Αποξένωσης, οι ανάγκες ασφάλειας των παιδιών τους. την ικανότητα κάθε γονέα να διαπραγματεύεται οικειοθελώς και αρμοδίως τις ρυθμίσεις ανατροφής των γονέων, την έκταση των ανισορροπιών δυνάμεων και τον αντίκτυπό τους στις κοινές γονικές ρυθμίσεις και την ανάγκη για ασφαλείς και κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις για την κοινή ανατροφή.
- Ασφάλεια και περιπτώσεις Ιστορικής Οικογενειακής Βίας και Γονικής Αποξένωσης όπου οι Εξειδικευμένες Παρεμβάσεις μπορεί να ενεργοποιήσουν την Κοινή Γονική Διατροφή. Η ελαχιστοποίηση του κινδύνου και η μεγιστοποίηση της ασφάλειας θα πρέπει να κατευθύνουν την ανάπτυξη πρωτοκόλλων που σχετίζονται με την επιλογή της κοινής γονικής μέριμνας όπου η προηγούμενη οικογενειακή βία και η Γονική Αποξένωση δεν αποτελούν πλέον ζητήματα ανησυχίας, και υπηρεσίες υποστήριξης για τους γονείς-στόχους και τα παιδιά τους. Οι διατάξεις για την ασφάλεια περιλαμβάνουν εξειδικευμένες παρεμβάσεις για τη διασφάλιση της ασφάλειας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τις κοινές ρυθμίσεις γονικής μέριμνας, αντιστάθμιση των ανισορροπιών ισχύος. και να τερματίσει τις κοινές διαπραγματεύσεις γονικής μέριμνας με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
- Εναλλακτικές λύσεις για την κοινή γονική μέριμνα σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας και Γονικής Αποξένωσης, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς μοντέλων διάλυσης του γάμου που μπορεί να περιλαμβάνουν νομική διαπραγμάτευση, εκδίκαση, διαμεσολάβηση, διαπραγμάτευση και διευκόλυνση διασκέψεων διευθέτησης.
Συμπέρασμα: Σημεία Σύγκλισης
Αν και οι συζητήσεις γύρω από τη θεωρία της Γονικής Αποξένωσης δεν έχουν υποχωρήσει, υπάρχουν πολλά σημεία σύγκλισης μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του ισχυρισμού, ότι και οι συμπεριφορές Γονικής Αποξένωσης είναι μια μορφή ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης παιδιών. Πρώτον, είναι γενικά αποδεκτό, ότι η ευημερία των παιδιών πρέπει να λαμβάνεται ύψιστη προσοχή κατά την εξέταση των αμφισβητούμενων υποθέσεων επιμέλειας παιδιών στο οικογενειακό δικαστήριο. Δεύτερον, υπάρχει συναίνεση, ότι ένας βασικός παράγοντας για την προσαρμογή των παιδιών στις συνέπειες του διαζυγίου είναι η διατήρηση ουσιαστικών και στοργικών σχέσεων με κάθε έναν από τους γονείς τους. Τρίτον, συμφωνείται, ότι τα παιδιά πρέπει να θωρακίζονται και να προστατεύονται από τη βία και την κακοποίηση, την παρατεταμένη έκθεση σε υψηλή σύγκρουση μεταξύ γονέων και Γονικής Αποξένωσης. Τέλος, εάν φαίνεται ή υποπτευόμαστε, ότι τα παιδιά εκτίθενται σε οικογενειακή βία και Γονική Αποξένωση κατά τον χωρισμό των γονιών τους, είναι γενικά αποδεκτό, ότι θα γίνει έγκαιρη, ενδελεχής και ενημερωμένη αξιολόγηση για να καθοριστούν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για προστατεύουν αυτά τα παιδιά και διασφαλίζουν την ευημερία τους.
Υπάρχει ένα μέτρο συναίνεσης, ότι οι δύο βασικοί παράγοντες για την προσαρμογή των παιδιών στο διαζύγιο είναι η διατήρηση ουσιαστικών σχέσεων και με τους δύο γονείς και η προστασία από τη βία, την κακοποίηση. Ένα βασικό ερώτημα που παραμένει, πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε τη διατήρηση ουσιαστικών σχέσεων γονέα-παιδιού ενώ ταυτόχρονα προστατεύουμε τα παιδιά από τη βία και την κακοποίηση; Ένα μαχητό νομικό τεκμήριο κοινής γονικής ευθύνης σε περιπτώσεις υψηλών συγκρούσεων και ένα μαχητό τεκμήριο κατά της κοινής γονικής μέριμνας σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας και κακοποίησης παιδιών, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων βίας από τους συντρόφους και γονικής αποξένωσης, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της οικογενειακής βίας και Γονικής Αποξένωσης.
Υπάρχουν, επίσης, σημεία απόκλισης τα οποία, όταν εξεταστούν πιο προσεκτικά, αποτελούν σημεία διαφωνίας που μπορούν να επιλυθούν. Ενώ οι υποστηρικτές της θεωρίας της Γονικής Αποξένωσης, με βάση επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα των παιδιών σε οικογένειες μετά τον χωρισμό, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ένα μαχητό νομικό τεκμήριο υπέρ της κοινής γονικής μέριμνας είναι προληπτικό της Γονικής Αποξένωσης και επομένως είναι ανάλογο με την ευημερία και το βέλτιστο συμφέρον της πλειοψηφίας των παιδιών, οι αντίπαλοι έχουν αποκηρύξει τόσο τη θεωρία της Γονικής Αποξένωσης όσο και την έννοια της νομοθετημένης κοινής γονικής μέριμνας, υποστηρίζοντας ότι ένα μαχητό νομικό τεκμήριο κατά της κοινής ανατροφής προστατεύει καλύτερα τις γυναίκες και τα παιδιά σε οικογένειες μετά τον χωρισμό. Αυτά τα δύο τεκμήρια, το ένα υπέρ ενός κοινού τεκμηρίου γονικής μέριμνας που μπορεί να αντικρουστεί σε καταστάσεις οικογενειακής βίας και το άλλο ένα τεκμήριο κατά της κοινής γονικής μέριμνας σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας, συνήθως θεωρούνται εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές. Αμφισβητούμε την ιδέα, ότι αυτά τα δύο τεκμήρια είναι θεμελιωδώς αντίθετα και ισχυριζόμαστε ότι είναι στην πραγματικότητα συμπληρωματικά, και είναι προς το συμφέρον αμφοτέρων το ότι το οικογενειακό δίκαιο καθιερώνει ένα κριτήριο καθορισμού της επιμέλειας παιδιού που ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες προστασίας ευάλωτων γονέων και παιδιά σε καταστάσεις οικογενειακής βίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα, ότι προστατεύονται εξίσου οι ανάγκες των γονέων και των παιδιών για ουσιαστικές σχέσεις γονέα-παιδιού.
Δήλωση Αποκάλυψης
Δεν αναφέρθηκε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων από τους συγγραφείς.
Αναφορές
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/01926187.2024.2396279#references-Section